Στη δεκαετία του 1930 οι Ναζί διέθεταν όχι έναν αλλά δύο επίσημους φορείς αρχαιολογίας: τον (SS) Ahnenerbe, με επικεφαλής τον ίδιο τον Χάιμλερ Χίμλερ, και τον Amt Rosenberg, τον σαφώς πιο ακαδημαϊκό αρχαιολογικό όμιλο με πρόεδρο τον Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ.
Βέβαια, καθώς μιλάμε για ναζιστική αρχαιολογία, οι δύο οργανισμοί πάλεψαν για κονδύλια και δόξα και από τη μάχη νικητής αναδείχθηκε ο Ahnenerbe του πανίσχυρου Χίμλερ.
Αμφότεροι όμως οι θεσμοί επιδόθηκαν σε αρχαιολογικές αποστολές και ανασκαφές, καθώς ο εθνικοσοσιαλιστικός αποκρυφισμός καλούσε σε απόπειρες αποκάλυψης των ριζών των Αρίων, κάτι που θα έφερνε όπως ξέρουμε τους Ναζί ακόμα και στο Θιβέτ.
Το Άγιο Δισκοπότηρο
Η εμμονή των Ναζί με το σπουδαίο κειμήλιο της χριστιανοσύνης μοιάζει σαν να έχει ξεπηδήσει από τον «Ιντιάνα Τζόουνς», ήταν όμως αληθινότατη και βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Κι εδώ μπαίνει ο Ότο Ραν, ο μεσαιωνικός ερευνητής των Ναζί που ήταν πεπεισμένος ότι ο θησαυρός ήταν στα χέρια των Καθαρών, της γνωστής χριστιανικής αίρεσης που στη δική του συλλογιστική ήταν απόγονοι των ισπανών Βησιγότθων. Πίστευε ακόμα ότι το επικό ποίημα του 13ου αιώνα «Πάρσιφαλ» ήταν το μυστικό για την ανεύρεσή του.
Αφού έκανε κάτι ανασκαφές σε παλιό ισπανικό οχυρό των Καθαρών το 1931, κυκλοφόρησε το βιβλίο «Σταυροφορία για το Άγιο Δισκοπότηρο», το οποίο τον έφερε στο στόχαστρο του Χίμλερ. Ο ναζιστής τον κάλεσε στο σπίτι του στο Βερολίνο και του εμπιστεύτηκε την κεφαλαιώδους σημασίας αποστολή να εντοπίσει το χαμένο κειμήλιο της χριστιανοσύνης, παρά το γεγονός ότι δεν ήταν ενταγμένος ούτε στα SS ούτε στην αρχαιολογική υπηρεσία τους. Το επόμενο βιβλίο του σχετικά με την ανεύρεση του Άγιου Δισκοπότηρου αποκάλυπτε την απόγνωσή του, καθώς παρά την αμέριστη υποστήριξη του ναζιστικού μηχανισμού, η αποστολή δεν πήγαινε καθόλου καλά.
Ο Ότο Ραν δεν ήταν όμως αντισημίτης και έβρισκε εξοργιστική την παρείσφρηση αντισημιτικών σχολίων στα επιστημονικά συγγράμματά του, την ίδια στιγμή που ήταν ομοφυλόφιλος και συνελήφθη κάποια στιγμή για ανάρμοστη συμπεριφορά. Ο Χίμλερ τον έστειλε στο Νταχάου ως δεσμοφύλακα για κάνα τρίμηνο, κάτι που τον έκανε να αηδιάσει και να αλλάξει εντελώς μυαλά, μη θέλοντας πια να συνεργάζεται με τους παράφρονες κατακτητές. Ο Χίμλερ αποφάσισε να τον βγάλει από τη μέση όταν δεν του παρέδωσε το Άγιο Δισκοπότηρο και ο ίδιος αυτοκτόνησε τελικά για να προλάβει την εκτέλεσή του…
Οι ελληνικές περιπέτειες
Κατά τη γερμανική Κατοχή της Ελλάδας, οι αρχαιολόγοι των Ναζί λεηλάτησαν τα μουσεία μας και ενορχήστρωσαν παράνομες ανασκαφές σε όλη την ελλαδική επικράτεια, όταν τα κατακτητικά στρατεύματα δεν κατέστρεφαν αγάλματα και κειμήλια τεράστιας πολιτιστικής αξίας φυσικά. Αφού εγκατέστησαν αντιαεροπορικά στον Παρθενώνα και μετέτρεψαν την είσοδο της Ακρόπολης σε στρατιωτικό αποχωρητήριο, σειρά είχε μετά το Μουσείο της Λιβαδειάς, το οποίο μεταμόρφωσαν σε συνεργείο επισκευής ποδηλάτων!
Σύντομα κλιμάκιο του Ahnenerbe εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα, καθώς ο αποκρυφιστής Χίμλερ πίστευε ότι στη νότια Πελοπόννησο υπήρχαν υπόγειες στοές που εκτείνονταν μέχρι και το Βερολίνο! Κι αυτό γιατί στη συλλογιστική του οι αρχαίοι Άριοι είχαν χρησιμοποιήσει αυτές τις στοές κατά τη μετανάστευσή τους στα νότια της Ευρώπης για να γλιτώσουν τους παγετώνες, όπου και ίδρυσαν τελικά τον ελληνικό πολιτισμό! Ιδεολογικός αχταρμάς από τους λίγους. Η αρχαιολογική αποστολή για την ανεύρεση των υπόγειων περασμάτων ονομάστηκε εύγλωττα «Οι Πύλες του Άδη των Ελλήνων», αν και στέφθηκε για άλλη μια φορά από αποτυχία.
Ταυτοχρόνως, το 1941 κατέβηκε στον ελλαδικό χώρο και το άλλο αρχαιολογικό κλιμάκιο των Ναζί, ο όμιλος του Ρόζενμπεργκ, για να σκάψει σε οικισμό της νεολιθικής εποχής που είχε εντοπιστεί στη Θεσσαλία, μεταξύ Λάρισας και Βόλου, ελπίζοντας ότι έτσι θα αποδείκνυαν ότι ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός είχε γερμανικές ρίζες.
Αναρίθμητα ευρήματα πακεταρίστηκαν και στάλθηκαν στη Γερμανία, με τους εκεί ερευνητές να προσπαθούν απέλπιδα να αποδείξουν την άρια καταγωγή του λαμπρού ελληνικού πολιτισμού. Μια σειρά από τα κειμήλια αυτά επιστράφηκαν σταδιακά στην Ελλάδα κατά τη δεκαετία του 1990…
Οι ανασκαφές στη Σκανδιναβία
Ο εκκεντρικός Ολλανδός παλαιοντολόγος και επικεφαλής για ένα διάστημα του Ahnenerbe, Χέρμαν Βιρτ, παρουσίασε στο 1936 στον Χίμλερ τα πειστήρια της θεωρίας του: τα πετρογλυφικά που είχε ανασύρει από τα νότια της Σουηδίας λειτουργούσαν ως απόδειξη μιας γλώσσας ηλικίας 12.000 ετών που έλκυε την καταγωγή της από τους αρχαίους Άριους. Εντυπωσιασμένος ο Χίμλερ, εξουσιοδότησε την πρώτη μεγάλης κλίμακας ναζιστική αρχαιολογική επιχείρηση στο εξωτερικό!
Την ώρα που ο Βιρτ δημιούργησε πράγματι την πρώτη σημαντική συλλογή αρχαίων κειμηλίων των φυλών του Βορρά, σύντομα παράτησε την αποστολή που του είχε εμπιστευθεί ο Χίμλερ, την ίδια στιγμή που ήταν τσαπατσούλης και βιαστικός, καταστρέφοντας πολλά μνημεία στην πορεία.
Έστειλε βέβαια εκατοντάδες αντικείμενα για ανάλυση στο Βερολίνο, αν και ποτέ δεν έγινε ο περίφημος συσχετισμός που τόσο αναζητούσαν οι Ναζί. Μετά τον πόλεμο μάλιστα η σουηδική κυβέρνηση του επέτρεψε να συνεχίσει τις ανασκαφές του, αν και σύντομα έχασε την υπομονή της με τον αρχαιολόγο και τον έστειλε στο σπίτι του.
Ο Ahnenerbe έσκαψε ταυτοχρόνως σε Νορβηγία, Δανία και Ισλανδία κατά τη δεκαετία του 1930, με σκοπό να χρησιμοποιηθεί η αρχαιολογία ώστε να πειστούν οι Σκανδιναβοί ότι αποτελούν ιστορικό μέρος της μεγάλης γερμανικής φυλής και να σταματήσουν έτσι την αντίστασή τους στους Ναζί.
Προβεβλημένα μέλη του Ahnenerbe έδιναν συχνά διαλέξεις σε Νορβηγούς σπουδαστές προσπαθώντας να τους πείσουν για την κοινή καταγωγή Σκανδιναβών και Γερμανών. Εκτεταμένες ανασκαφές έλαβαν ταυτοχρόνως χώρα στα σύνορα της Δανίας, καθώς οι αρχαιολόγοι των SS προσπαθούσαν να αποδείξουν ότι τα μεγαλιθικά μνημεία της βορειοευρωπαϊκής προϊστορίας ήταν άλλο ένα δείγμα της ανώτερης γερμανικής φυλής.
Η υπόθεση του Βράχου Μπεχιστούν
Όπως ήταν φυσικό, οι Ναζί πίστευαν ότι η αρχαία περσική αυτοκρατορία είχε χτιστεί από Αρίους(!) και δεν θα σταματούσαν μέχρι να αποδείξουν τουλάχιστον αυτό. Ο καθηγητής ανθρωπολογίας Χανς Φρίντριχ Καρλ Γκάνθερ είχε ισχυριστεί σε σχετικό σύγγραμμα του 1922 ότι η περσική αυτοκρατορία ήταν γερμανική δημιουργία, καθώς γερμανικά φύλα είχαν κατακτήσει λέει τεράστιες εκτάσεις στην Ασία γύρω στα 2000 π.Χ. Κι όλα αυτά την ίδια στιγμή που έψαχναν να βρουν αποδείξεις ότι οι Άριοι πρωτοαναδύθηκαν στην κεντρική Γερμανία.
Στη σκέψη πολλών γερμανών καθηγητών της εποχής, οι Πέρσες ήταν Άριοι που είχαν απολέσει τη φυλετική τους ανωτερότητα λόγω επιμειξιών με το τοπικό στοιχείο. Ο διαπρεπέστερος όλων, ο Βάλτερ Βουστ, τοποθετήθηκε επικεφαλής του Ahnenerbe το 1937 με σκοπό να ξεψαχνίσει την περιβόητη επιγραφή Μπεχιστούν, που χρονολογείται μεταξύ 522-486 π.Χ. και περιγράφει τη ζωή και την κληρονομιά του Δαρείου Α’, που οι Ναζί ήθελαν Άριο.
Η αποστολή για την αναδημιουργία με γύψο της αρχαίας επιγραφής κρίθηκε ωστόσο πανάκριβη και ο αρχαιολόγος πρότεινε να πάει αυτός, η ιρανή σύζυγός του και ένας φωτογράφος επιτόπου με αερόστατο ώστε να τραβήξουν φωτογραφίες. Μετά ξέσπασε όμως ο Β’ Παγκόσμιος και το σχέδιο εγκαταλείφθηκε…
Η λεηλασία της Πολωνίας
Λίγο πριν από τη ναζιστική εισβολή στην Πολωνία, αξιωματούχος του Ahnenerbe ονόματι Βόλφραμ Σίβερς προσέγγισε τον Χίμλερ με ένα σχέδιο για την «προστασία των προϊστορικών μνημείων της Πολωνίας», που δεν ήταν τίποτα άλλο από τη λεηλασία των αρχαιολογικών θησαυρών της χώρας για λογαριασμό των SS, προλαβαίνοντας έτσι άλλες ναζιστικές οργανώσεις «προστασίας» τέχνης. Επικεφαλής της απαλλοτρίωσης τέθηκε λοιπόν ο Σίβερς, ο οποίος έβαλε τους καθηγητές αρχαιολογίας του να συντάξουν πλήρεις καταλόγους των θησαυρών της χώρας.
Η μεγαλύτερη πολιτιστική επιτυχία των Ναζί στην Πολωνία ήταν η αποστολή που ενορχηστρώθηκε από τον υποδιοικητή της Γκεστάπο, Πίτερ Πάουλσεν, με σκοπό την ανάκτηση της αγίας τράπεζας της Εκκλησίας της Μαρίας στην Κρακοβία, που ήταν έργο γερμανού καλλιτέχνη του 15ου αιώνα, άρα πολιτιστική κληρονομιά του Γ’ Ράιχ.
Την ώρα λοιπόν που τα ναζιστικά στρατεύματα μετέφεραν σε κιβώτια τους αρχαιολογικούς θησαυρούς της Πολωνίας, ο Πάουλσεν μάζευε κομμάτι το κομμάτι τα διασκορπισμένα τμήματα του ιερού, καταφέρνοντας κάποια στιγμή να το επανασυναρμολογήσει στην εντέλεια!
Κατόπιν τοποθετήθηκε στο θησαυροφυλάκιο της ναζιστικής καγκελαρίας καθώς ήταν από τις ελάχιστες επιτυχίες της ναζιστικής πολιτιστικής και πνευματικής οδύσσειας…
