Σε κινητικότητα!
Μια από τις προτεραιότητες του πρωθυπουργού αφορά την αλλαγή του εκλογικού νόμου. Η παραδοσιακή προγραμματική θέση της Κουμουνδούρου είναι υπέρ της απλής αναλογικής.
Οι δημοσκοπήσεις
Τα δημοσκοπικά δεδομένα διευκολύνουν τον προσανατολισμό της κυβέρνησης προς ένα αναλογικότερο από το σημερινό εκλογικό σύστημα. Το πριμ των 50 εδρών, άλλωστε, θεσμοθετήθηκε για να μπορεί το πρώτο κόμμα να σχηματίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Ήταν η εποχή που το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ. εξασφάλιζαν ποσοστά γύρω στο 40%.
Σήμερα αυτά τα ποσοστά είναι απρόσιτα και για τον ΣΥΡΙΖΑ και για τη Ν.Δ. Έχοντας εισέλθει για τα καλά στον αστερισμό των συμμαχικών κυβερνήσεων, το πριμ των 50 εδρών έχει χάσει το νόημα που είχε όταν θεσμοθετήθηκε. Η μείωση του πριμ σε 28-30 έδρες θα ενισχύσει την αναλογικότητα, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα στο πρώτο κόμμα δεσπόζουσα θέση στη διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης.
Για την ακρίβεια, δύσκολα θα μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση χωρίς το πρώτο κόμμα, επειδή το ΚΚΕ και η Χρυσή Αυγή είναι έξω από το παιχνίδι των κυβερνητικών συνεργασιών. Το ίδιο θα ισχύσει για τη ΛΑ.Ε., την ΑΝΤΑΡΣΥΑ και την Πλεύση Ελευθερίας, αν κάποιο ή κάποια από αυτά τα κόμματα εξασφαλίσουν την είσοδό τους στη Βουλή. Εάν δεν προκύψουν ανατροπές και τα πράγματα εξελιχθούν ομαλά, οι μνημονιακές δεσμεύσεις αλλά και η αυστηρή ευρωπαϊκή εποπτεία μετά το 2018 δεν θα αφήσουν περιθώρια στον ΣΥΡΙΖΑ να βρει συμμάχους στα αριστερά του.
Το ενδεχόμενο να μπει στη Βουλή ένα ή δύο από τα μικρά αυτά αριστερά κόμματα συγκεντρώνει αρκετές πιθανότητες. Η εφαρμογή των επώδυνων μνημονιακών μέτρων απομακρύνει από τον ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο παραδοσιακούς αριστερούς ψηφοφόρους, αλλά και πρώην ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ που έχουν πέσει στον γκρεμό ή βρίσκονται στο χείλος του. Ενα ποσοστό από αυτούς πιθανότατα θα στραφεί προς τα αριστερά.
Σε αυτή την περίπτωση, οι έδρες που θα απομείνουν για σχηματισμό συμμαχικής κυβέρνησης θα είναι περίπου 250 ή και λιγότερες. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το πρώτο κόμμα θα πρέπει να συμμαχήσει με τα μικρά κόμματα του ενδιάμεσου χώρου για να προκύψει κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Θεωρητικά υπάρχει και η εναλλακτική λύση σχηματισμού κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού από ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. Από πολιτική άποψη, όμως, το ενδεχόμενο αυτό συγκεντρώνει αμελητέες πιθανότητες.
Στα μέτρα ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝ.ΕΛ.
Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, το εκλογικό σύστημα που μαγειρεύει η κυβέρνηση θα προβλέπει ότι το πριμ μπορεί να δοθεί όχι στο πρώτο κόμμα, αλλά σε κόμματα που αθροιστικά θα συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ποσοστό. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι ότι τα κόμματα αυτά, αν και θα έχουν κατέβει αυτόνομα στις εκλογές, θα έχουν δηλώσει από πριν ότι μετεκλογικά θα συνεργαστούν.
Προφανώς, η συζητούμενη ρύθμιση είναι κομμένη και ραμμένη στα μέτρα της συμμαχίας ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝ.ΕΛ. και φιλοδοξεί να προσελκύσει και τη Δημοκρατική Συμπαράταξη. Οποιος δηλώσει προεκλογικά ότι θα συνεργαστεί με το ένα ή το άλλο μεγάλο κόμμα, θα ανταμειφθεί με κάποιες από τις έδρες του πριμ.
Δεν αποκλείεται, όμως, η εν λόγω ρύθμιση να εξωθήσει και σε αντισυσπειρώσεις. Γιατί το Ποτάμι να μη δεσμευτεί προεκλογικά ότι θα συνεργαστεί με τη Ν.Δ. του Κυριάκου; Μια τέτοια δέσμευση θα λειτουργούσε ως κίνητρο να παραμείνουν στο Ποτάμι ψηφοφόροι του που τώρα φλερτάρουν με την ιδέα να στραφούν προς τη Ν.Δ. για να διώξουν τον ΣΥΡΙΖΑ από την εξουσία. Εκτός κι αν ευοδωθεί η προσπάθεια για σύμπραξη της Δημοκρατικής Συμπαράταξης με το Ποτάμι, οπότε εκ των πραγμάτων θα αναδειχθούν σε απόλυτους ρυθμιστές.
Πρόθεση της κυβέρνησης είναι ο νέος εκλογικός νόμος να συγκεντρώσει ευρεία πολιτική συναίνεση, ώστε να ψηφιστεί από 200 βουλευτές για να ισχύσει στις επόμενες εκλογές. Αν συγκεντρώσει απλή πλειοψηφία, θα ισχύσει από τις μεθεπόμενες εκλογές. Θεωρώντας βάσιμα ότι στις επόμενες εκλογές θα είναι πρώτο κόμμα, η Ν.Δ. (σήμερα έχει 75 έδρες) θα καταψηφίσει προσδοκώντας το πριμ των 50 εδρών.
Για να συγκεντρωθούν 200 ψήφοι πρέπει να υπερψηφίσουν όλα τα μικρά κόμματα του ενδιάμεσου χώρου και το ΚΚΕ ή η Χρυσή Αυγή. Το δέλεαρ που θα χρησιμοποιήσει η κυβέρνηση είναι ότι η πρότασή της θα προβλέπει σαφώς αναλογικότερο εκλογικό σύστημα. Εκτός αυτού υπάρχει η πληροφορία ότι για να δοθεί το πριμ σε κόμμα ή σε συνασπισμό κομμάτων θα πρέπει αθροιστικά το ποσοστό να υπερβεί το 40%. Διαφορετικά, η κατανομή των εδρών θα γίνει με απλή αναλογική. Με άλλα λόγια, θα αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να γίνει πράξη η επιδίωξη κάθε μικρού κόμματος.
