Μέριλιν Μονρόε, Χιθ Λέτζερ, Έιμι Γουάινχαουζ, Ρόμπι Γουίλιαμς, Φρίντα Κάλο, Βίνσεντ βαν Γκογκ. Μπορεί να ανήκουν σε διαφορετικούς χώρους και διαφορετικές περιόδους, αλλά έχουν δυο κοινά χαρακτηριστικά. Ήταν και οι έξι σπουδαίοι καλλιτέχνες που υπέφεραν από κατάθλιψη και ψυχικές διαταραχές.
Και δεν είναι λίγες οι ιστορίες καλλιτεχνών που στράφηκαν στον αλκοολισμό και στα ναρκωτικά, με τους ψυχολόγους να αναρωτιούνται αν οδηγήθηκαν σε αυτά εξαιτίας της κατάθλιψης ή το αντίθετο. Κάποιοι βρήκαν το θάρρος και μίλησαν δημόσια για τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν. Άλλοι κατάφεραν να τα αντιμετωπίσουν, ενώ άλλοι πέθαναν είτε από την κατάχρηση ουσιών είτε επειδή αποφάσισαν να αφαιρέσουν τη ζωή τους.
Ψυχολόγοι έχουν κατατάξει τα καλλιτεχνικά επαγγέλματα, όπως μουσικοί, ηθοποιοί, συγγραφείς και ζωγράφοι στην πέμπτη θέση της λίστας με τα επαγγέλματα που επιβαρύνουν τη ψυχολογία και είναι περισσότερο πιθανό να οδηγήσουν στην κατάθλιψη.
Έχει διαπιστωθεί ότι οι καλλιτέχνες και οι συγγραφείς είναι 20 φορές πιο πιθανό να υποφέρουν από διπολική διαταραχή και 10 φορές πιο πιθανό να έχουν κατάθλιψη από έναν μέσο πολίτη.
Τι συμβαίνει με τους μουσικούς;
Αγγλική έρευνα του Πανεπιστημίου Westminster έδειξε ότι το 68,5% των μουσικών είχε βιώσει την κατάθλιψη, ενώ το 71.1% υπέφερε από αγχώδεις διαταραχές και κρίσεις πανικού.
«Οι συνθήκες εργασίας των ανθρώπων που ασχολούνται με τη μουσική, ακόμη και ενός DJ είναι αρκετά δύσκολες και τους δημιουργούν άγχος.
Η αναζήτηση δουλειάς με την ελπίδα να πληρωθούν, τραβώντας την προσοχή του κόσμου, η δυσκολία αναγνώρισης της δουλειάς τους, τα περίεργα ωράρια αλλά και οι υψηλές απαιτήσεις δυσκολεύουν τα πράγματα.
Η νυχτερινή ζωή με όλα τα αρνητικά της και τα θετικά της δυσκολεύουν τη διατήρηση της υγείας. Η επίδραση στη ψυχική υγεία είναι ξεκάθαρη».
«Όταν η καρδιά σου ραγίσει μια φορά, δεν μπορεί να ραγίσει ξανά.» είχε πει η 27χρονη Amy Winehouse που πέθανε από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
«Τα επαγγέλματα που σχετίζονται με τη μουσική, οι μεγάλες φιλοδοξίες αλλά και η μουσική βιομηχανία είναι πιθανό ότι αρρωσταίνουν τους μουσικούς ή τουλάχιστον συμμετέχουν στην επιδείνωση των ψυχικών τους ασθενειών» ανέφερε η επικεφαλής της έρευνας Sally Anne Gross.
Ακόμη και οι μουσικές περιοδείες μπορούν να επιβαρύνουν τη ψυχική τους κατάσταση.
Η έλλειψη ύπνου, οι πολύωρες μετακινήσεις από χώρα σε χώρα, αλλά και η απομάκρυνση από συγγενείς και φίλους για μεγάλα χρονικά διαστήματα επηρεάζουν ψυχολογικά ακόμη και τους πιο πετυχημένους καλλιτέχνες. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την κακή διατροφή, την έλλειψη γυμναστικής και την κατανάλωση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών τους οδηγεί σε ψυχικές διαταραχές.
«Χρησιμοποιούν ακατάλληλους τρόπους για να φτιάξουν τη διάθεσή τους, αντί να ζητήσουν βοήθεια από κάποιον ειδικό. Έτσι, καλύπτουν το πρόβλημα και το επιδεινώνουν.»
Πώς σχετίζεται η δημιουργικότητα με τις ψυχικές ασθένειες
Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ δημιουργικού ταλέντου, κατάθλιψης και εθισμού. Τα κυκλώματα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για τη δημιουργικότητα δρουν παρόμοια με εκείνα που ευθύνονται για τις ψυχικές ασθένειες.
Αναλύσεις του εγκεφάλου μέσων ανθρώπων, έδειξε ότι το σημείο του εγκεφάλου που ευθύνεται για την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας και επαναφέρει τις μνήμες, απενεργοποιείται όταν σκεφτόμαστε νέες ιδέες. Παρατήρησαν όμως, ότι στους δημιουργικούς ανθρώπους, το σημείο αυτό παρέμενε ενεργό. Αυτό συνέβαινε και σε όσους είχαν μια ήπια μορφής σχιζοφρένεια.
Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι οι δημιουργικοί άνθρωποι έχουν περισσότερα νοητικά ερεθίσματα όταν σκέφτονται σε σύγκριση με τους λιγότερο δημιουργικούς.
Το μυαλό τους κάνει ελεύθερους ακαθόριστους συσχετισμούς ιδεών και συναισθημάτων, κάτι που δεν είναι πάντα κακό, καθώς με αυτό τον τρόπο βρίσκουν πρωτότυπες ιδέες.
Ένα πρόβλημα που μπορεί να προκληθεί είναι νευρωτισμός. Το μυαλό κάνει συνεχώς αρνητικές σκέψεις και καταστάσεις. Σκέφτονται τι έγινε, τι θα μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά και πώς θα επηρεαστεί η υπόλοιπη ζωή τους.
Σκέφτονται ένα πρόβλημα περισσότερο απ’ όσο κάνουν οι υπόλοιποι άνθρωποι. Πολλές φορές βρίσκουν διάφορες λύσεις, αλλά αυτό τους κάνει και περισσότερο δημιουργικούς, λόγω κυρίως του αυξημένου άγχους. Παρ’ όλα αυτά, για κάποιους λειτουργεί ανασταλτικά.
Σύμφωνα με την ψυχολόγο του Πανεπιστήμιο Yale, Susan Nolen-Hoeksema, αυτές οι σκέψεις οδηγούν στην κατάθλιψη και εντείνουν το αίσθημα της απελπισίας.
Πολλοί ψυχολόγοι εξηγούν ότι ένα μέρος της κατάθλιψης οφείλεται στην επιθυμία να είμαστε καλύτεροι, πιο δυνατοί και πιο αγαπητοί. Πολλές φορές οι καλλιτέχνες επιζητούν την αποδοχή και την αγάπη του κόσμου. Χρειάζονται την επιβεβαίωση για να νιώσουν καλά, αλλά αυτό πολλές φορές έχει αντίθετα αποτελέσματα. Απογοητεύονται και καταρρέουν όταν απομακρυνθούν από την σκηνή.
