Τον γύρο του διαδικτύου έκανε την προηγούμενη εβδομάδα η είδηση της απειλής της ζωής δυο αγοριών…
που περιμένοντας σε ένα παγκάκι έξω από ένα νοσοκομείο κάποιον γνωστό της μητέρας τους να τα παραλάβει, δέχτηκαν πιέσεις από αγνώστους να «βοηθήσουν έναν φίλο τους να βγει απ’ το μπάνιο» που είχε κλειστεί «γιατί φοβόταν τον γιατρό».
Είναι ξεκάθαρα μια απ’ αυτές τις ιστορίες που κάνουν τις τρίχες στο δέρμα σου να σηκώνονται και το μυαλό σου να φτιάχνει κατά ριπάς εφιαλτικές εικόνες. Τι ήθελαν ακριβώς οι άγνωστοι; Έχουν πείσει και θα καταφέρουν να πείσουν άλλα παιδιά να χωθούν σε μια τουαλέτα μ’ έναν άγνωστο; Τι θα γινόταν αν τα παιδιά με όλη τους την αφέλεια, συμφωνούσαν;
«Κανείς δεν ζητάει βοήθεια απ’ τα παιδιά»
Ο λόγος που η προαναφερθείσα είδηση έγινε viral δεν είναι μόνο το πόσο ανατριχιαστικό κι αληθινό καθιστά τον μεγαλύτερο φόβο κάθε γονιού. Είναι, συγχρόνως, και η ευτυχής κατάληξη της ιστορίας των δύο παιδιών, που θυμήθηκαν την απλή συμβουλή της μαμάς τους: μην εμπιστεύεσαι έναν μεγάλο που ζητά τη βοήθειά σου. Αν οι μεγάλοι χρειάζονται βοήθεια, θα τη ζητήσουν από έναν ενήλικα, όχι από ένα παιδί. Η συμβουλή είναι απλή και το περιεχόμενό της μπορεί εύκολα να γίνει σαφές από ένα μικρό παιδί –γιατί όχι κι απ’ το δικό σας;
«Πες το σύνθημα»
Ένα άλλο κόλπο που μάθαμε διαδικτυακώς από μια μαμά πρακτική και προνοητική είναι το εξής: συμφωνήστε με το παιδί σε μία απλή, συγκεκριμένη λέξη που θα λειτουργεί σαν μεταξύ σας σύνθημα. Πείτε του, ότι στην περίπτωση που κάποιος άγνωστος το προσεγγίσει και χρησιμοποιήσει τη μαμά ή τον μπαμπά σαν δικαιολογία («η μαμά σου μου είπε να σε πάω σπίτι»/ «ο μπαμπάς μου ζήτησε να σου δώσω κάτι» κ.λπ) θα πρέπει να του ζητήσει να πει το σύνθημα. Αν ο άγνωστος «παγώσει», απορήσει, κομπιάσει κ.ο.κ., τότε το παιδί θα ξέρει πως βρίσκεται σε κίνδυνο.
Ο κανόνας του εσωρούχου
Τρία περίπου χρόνια πριν, το Συμβούλιο της Ευρώπης συνέστησε στους γονείς να μιλήσουν στα παιδιά για τον κανόνα του εσωρούχου. Αξίζει εδώ να αναφερθεί, ότι ένα στα πέντε παιδιά υπολογίζεται ότι έχει πέσει θύμα σεξουαλικής βίας, συμπεριλαμβανομένης και της σεξουαλικής κακοποίησης, στατιστική πληροφορία που καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη για πρόληψη.
Ο κανόνας συνοψίζεται στα εξής:
-Κανείς, άντρας ή γυναίκα, γνωστός ή άγνωστος, δεν έχει το δικαίωμα να σε φιλήσει, να σε χαϊδέψει ή έστω να σε ακουμπήσει εάν δεν το επιθυμείς.
-Έχει τεράστια σημασία –σε περίπτωση που νιώσουν άβολα- να ενημερώσουν έναν ενήλικα τον οποίον εμπιστεύονται και, μάλιστα, να επιμείνουν έως ότου κάποιος πάρει το θέμα στα σοβαρά.
-Για τα μικρά παιδιά, ο κανόνας «μην αφήνεις κανέναν να αγγίξει το εσώρουχό σου» μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα, αφού θα αντιμετωπίσουν δυσκολία στο να διακρίνουν τις προθέσεις όποιου έχουν απέναντί τους (το «καλό» απ’ το «κακό» άγγιγμα).
-Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για τον κανόνα του εσωρούχου εδώ.
«Στάσου εκεί που είσαι και φώναξε βοήθεια»
Αν το παιδί πέσει θύμα επίθεσης, ίσως σκεφτεί να φύγει τρέχοντας, κινδυνεύοντας έτσι να παρασυρθεί σε μέρος-παγίδα χωρίς πολύ κόσμο. Αν αντιληφθεί ότι κάποιος το πιέζει να μπει σ’ ένα αυτοκίνητο/ το καταδιώκει σιωπηλά εδώ και ώρα ή του ζητάει κάτι ανάρμοστο ή κάτι που το κάνει να νιώθει άβολα, τότε προτείνετέ του να μείνει εκεί που είναι, εφόσον το σημείο είναι πολυσύχναστο και να φωνάξει δυνατά και καθαρά «βοήθεια». Οι πιθανότητες λένε, ότι ο επιτήδειος θα φοβηθεί και θα τραπεί σε φυγή.
Έχει, τέλος, σημασία να τονίσουμε, ότι κάθε τέτοια κουβέντα, πρέπει να γίνει με μεγάλη προσοχή κι ευαισθησία, χωρίς δραματικότητες και τρομακτικές ιστορίες που θα τραυματίσουν το παιδί. Ο σκοπός είναι να βελτιώσετε την άμυνά του, όχι να το τρομάξετε.
