Ο μαθηματικός Νικόμαχος από τη Γέρασα έζησε τον 2ο αιώνα μΧ και είναι ένας από τους πρώτους αριθμομνήμονες που καταγράφονται στην ιστορία.
Η λίστα όμως δεν περιλαμβάνει μόνο ανθρώπους που διακρίθηκαν στην επιστήμη, αλλά και άσημους που δεν είχαν καμία μόρφωση και κάποια στιγμή, με μια ασήμαντη αφορμή φανερώθηκε το ταλέντο τους, όπως διαβάζουμε στη “Μηχανή του Χρόνου”.
Ο εργάτης Μπάξτον εντυπωσίασε τη Βασιλική Εταιρεία του Λονδίνου
Ο Άγγλος Τζέντεντις Μπάξτον ήταν ένας αγράμματος εργάτης που βρέθηκε μια μέρα τυχαία να παρακολουθεί μια θεατρική παράσταση στο Λονδίνο. Όταν τον ρώτησαν αν του άρεσε το έργο απάντησε ότι ο χορός έκανε 5.202 βήματα και οι ηθοποιοί είχαν προφέρει 12.445 λέξεις. Ήταν απόλυτα σωστός.
Στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ ο Αφροαμερικανός Τομ Φούλερ δεν είχε πολλές ευκαιρίες να μάθει γράμματα. Όλοι γνώριζαν όμως την κλίση του και μια μέρα όταν πια ήταν γέρος, τον ρώτησαν πόσα δευτερόλεπτα έζησε ένας άνθρωπος ηλικίας 70 ετών, 17 ημερών και 12 ωρών. Απάντησε 2 δισεκατομμύρια, 210 εκατομμύρια 500 χιλιάδες οκτακόσια. Κάποιος που είχε κάνει γραπτώς τον υπολογισμό διαφώνησε, αλλά ο Φούλερ τον διόρθωσε λέγοντάς του πως δεν είχε υπολογίσει τα δίσεκτα έτη.
Ο Γκάους θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς όλων των εποχών
Αριθμομνήμονες που διέπρεψαν
Αριθμομνήμων ήταν ο σπουδαίος Αντρέ Μαρί Αμπέρ, που συνέδεσε το όνομά του με τη μονάδα του ηλεκτρισμού, αν και μεγαλώνοντας λέγεται πως έχασε αυτή την ιδιαιτερότητα. Αντίθετα, ο Άγγλος μηχανικός Μπίντερ γινόταν καλύτερος όσο μεγάλωνε. Εντυπωσιακή είναι μια ιστορία με τον κορυφαίο μαθηματικό και φυσικό Γιόχαν Καρλ Φρίντριχ Γκάους, ο οποίος έδωσε το όνομά του στη μονάδα του μαγνητικού παιδιού και είχε δείξει το ταλέντο από πολύ μικρός.
Σε ηλικία μόλις τριών ετών διόρθωσε τον πατέρα του ο οποίος έβγαζε τη μισθοδοσία των εργατών πολλαπλασιάζοντας το ημερομίσθιο με τις υπερωρίες. Όταν οι μεγάλοι τέλειωσαν την επαλήθευση κοίταξαν με απορία τον πιτσιρικά που τους … «είχε βάλει τα γυαλιά». Όσοι αριθμομνήμονες με υπολογιστικές ικανότητες, είχαν την ευκαιρία να μορφωθούν συνέβαλλαν καθοριστικά στην πρόοδο της μαθηματικής επιστήμης, όπως ο Ντέηζ που επινόησε τον υπολογισμό των φυσικών λογαρίθμων.
Ζακ Ιναουντί
Οι αριθμομνήμονες αντικείμενο επιστημονικής μελέτης
Προτού εφευρεθούν οι υπολογιστές, οι αριθμομνήμονες με ικανότητα στις πράξεις, ασχολούνταν επαγγελματικά με τους λογαριασμούς σε διάφορους τομείς και ορισμένοι έκαναν και επιδείξεις. Ζακ Ιναουντί Το 1837, ο δεκάχρονος Ιταλός Μανζταμέλε εξετάσθηκε από τη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών και βρήκε από το μυαλό του την κυβική ρίζα ενός 7ψήφιου αριθμού, αφήνοντας άναυδους τους σοφούς που είχε απέναντί του.
Λίγα χρόνια νωρίτερα, η ίδια Επιτροπή είχε παρακολουθήσει τη σπάνια ικανότητα του χωρικού Ανρί Μοντέ να κάνει αλάνθαστους υπολογισμούς. Του ήταν όμως αδύνατο να συγκρατήσει ονόματα και τοπωνύμια! Ωστόσο, απέκτησε φήμη και το όνομά του συνδέθηκε με την έννοια του αριθμομνήμονα σε βαθμό που πολλές δεκαετίες αργότερα, ο κορυφαίος Ιταλός αριθμομνήμονας Ινάουντι παρουσιάστηκε ως νέος Μοντέ.
Είχε περάσει πολλές κακουχίες σαν παιδί και δούλευε λαντζέρης σε ένα καφέ στη Μασσαλία. Όταν τον ανακάλυψαν πήγε στο Παρίσι και έκανε επιδείξεις στην υψηλή κοινωνία, όμως το σημαντικότερο είναι πως έγινε αντικείμενο έρευνας στο εργαστήριο ψυχοφυσιολογίας της Σορβόννης. Με βάση την περίπτωσή του συντάχθηκε η μελέτη του Λεόν Ρενέ Μπινέ, «Ψυχολογία των μεγάλων αριθμομνημόνων και σκακιστών».
Κάποια τεστ που του έκαναν προκαλούν …πονοκέφαλο:
Ερώτηση: Ποιος είναι ο αριθμός του οποίου του οποίου η τετραγωνική ρίζα και η κυβική ρίζα έχουν διαφορά 18;
Απάντηση σε 1 λεπτό και 50 δευτερόλεπτα: ο αριθμός 729, οι ρίζες είναι 27 και 9, διαφορά 18 Βρείτε ένα διψήφιο αριθμό του οποίου αν το πρώτο ψηφίο πολλαπλασιασθεί επί 4 και το δεύτερο επί 3 και αν τα ψηφία του μετατεθούν αμοιβαία, να μειωθεί κατά 18 μονάδες;
Απάντηση σε 2 λεπτά: Τέτοιος αριθμός δεν υπάρχει. Ο Ινάουντι μπορούσε σε δύο δευτερόλεπτα να υπολογίσει ποια μέρα έπεφτε κάποια ημερομηνία, ενώ έκανε προσθέσεις μεγάλων αριθμών αρχίζοντας από αριστερά.
Ο Κασπάροφ απέναντι στον υπολογιστή «Ντιπ Μπλου»
Μνήμη, το μεγάλο μυστικό
Στο πλαίσιο της επιστημονικής μελέτης, ο καθηγητής Μορίς Ντ΄ Οκάν σκέφτηκε να φέρει σε αντιπαράθεση μια αριθμομηχανή με έναν αριθμομνήμονα. Ηλεκτρονικοί υπολογιστές δεν υπήρχαν ακόμη, αλλά και μόνο η σκέψη του Οκάν εγκαινίαζε τον κύκλο της διαμάχης ανάμεσα στην ανθρώπινη και την τεχνητή νοημοσύνη, με κορυφαία στιγμή την επική παρτίδα σκάκι του Κασπάροφ με τον υπολογιστή της IBM «Ντιπ Μπλου», το 1996.
Ο Οκάν διαπίστωσε πως οι αριθμομνήμονες υπερείχαν στις πράξεις που περιελάμβαναν μέχρι τέσσερα ψηφία και άρχιζαν να χάνουν όταν αυξάνονταν ο αριθμός των ψηφίων. Το συμπέρασμα ήταν πως οι αριθμομνήμονες είχαν μια εξαιρετική ικανότητα να συγκρατούν τα νούμερα στο μυαλό τους, αλλά αυτό είχε ένα όριο.
Τα άλογα αριθμομνήμονες της Ρηνανίας
Αν η ικανότητα ενός ανθρώπου να κάνει γρήγορα περίπλοκους υπολογισμούς με το μυαλό του εντυπωσιάζει, πόσο μάλλον ενός αλόγου! Στις αρχές του 20ου αιώνα κτηνίατροι και ειδικοί της ψυχολογίας των ζώων, επισκέπτονταν μια φάρμα στο Έλμπερφελντ της Ρηνανίας, όπου ζούσαν τρία ξεχωριστά άλογα: ο Χανς, ο Μοχάμεντ και ο Ζαρίφ.
Οι επιτροπές έγραφαν τετραγωνικές ρίζες σε ένα μεγάλο μαυροπίνακα και όταν τα άλογα έβλεπαν το σωστό αποτέλεσμα χτυπούσαν τις οπλές τους στο έδαφος. Ολόκληρη μελέτη γράφτηκε για τον Χανς από το Εργαστήριο του Βερολίνου. Η επικρατέστερη εξήγηση που δόθηκε ήταν πως ο ιδιοκτήτης του, Κραλ είχε ιδιότητες αριθμομνήμονα και το άλογο είχε μάθει να τον «διαβάζει» όταν έβρισκε τη λύση σε ένα πρόβλημα.
Η θεωρία κατέρρευσε όταν ο γιατρός Ζορζ Μπον κατάφερε να αποσπάσει σωστή απάντηση από το άλογο τη στιγμή που απουσίαζε ο ιδιοκτήτης του. Μοιραία, ακολούθησαν ερμηνείες που έμπαιναν στη σφαίρα της τηλεπάθειας, της ενόρασης και της παραψυχολογίας έως τη στιγμή που ο καθηγητής Σαρλ Ρισέ απέδωσε την απίστευτη ικανότητα του αλόγου σε έναν αυτοματισμό σκέψης του ζώου.
Ο Κιμ Πικ είναι ο πραγματικός «άνθρωπος της βροχής», η ιδιοφυΐα που υποδύεται ο Ντάστιν Χόφμαν στη διάσημη ταινία
Η ερμηνεία των ικανοτήτων ενός αριθμομνήμονα αποτελεί ακόμη «σπαζοκεφαλιά» για την επιστήμη που μελετά το θέμα σε διάφορα πεδία. Ξεχωριστή περίπτωση είναι το «σύνδρομο του Σαβάντ», που εμφανίζεται συχνά σε ανθρώπους με αυτισμό, οι οποίοι ταυτόχρονα με την αναπηρία τους, επιδεικνύουν εξαιρετικά υψηλή νοημοσύνη σε τομείς όπως οι υπολογισμοί.
Η παρακάτω σκηνή από την ταινία, «Ο άνθρωπος της βροχής» (Rain man) είναι χαρακτηριστική:
