Σάββατο του Λαζάρου σήμερα και – σύμφωνα με το έθιμο – οι νοικοκυρές ετοιμάζουν τα «Λαζαράκια».
Δεν είναι άλλο από ψωμάκια σε σχήμα ανθρώπου, που συμβολίζουν την ανάσταση. Είναι νηστίσιμα και ελαφρώς γλυκά. Νοστιμίζουν με σταφίδες, κανέλα, γαρύφαλλα αλλά και γλυκάνισο.
Τα «Λαζαράκια», οι αυγοκουλούρες τα καλιτσούνια «το μοιρολόι της Παναγιάς», το «κάψιμο του Ιούδα», το σημαντήρι, το οφτό, το αντικριστό αλλά και το «Πάσχα των νεκρών» είναι μερικά από τα έθιμα των ημερών του Πάσχα, τα περισσότερα από τα οποία παραμένουν ακόμη ζωντανά σε πολλές περιοχές μιας και έχουν περάσει από γενιά σε γενιά «δένοντας» το χθες με το σήμερα.
Το Σάββατο του Λαζάρου σε κάποιες περιοχές θεωρείται μέρα θανάτου και ζωής. Εκεί, οι αγρότες δεν μαζεύουν ούτε τη σοδιά τους, γιατί θεωρούν ότι οι καρποί της θα φέρουν το κακό.
Τα έθιμα των ημερών του Πάσχα ξεκινούν από το Σάββατο του Λαζάρου, όπου σε αρκετά χωριά, κορίτσια, που τα ονομάζουν «Λαζαράκια»,η «Λαζαρίνες» μαζεύουν λουλούδια και στολίζουν ένα καλαθάκι.
Την Κυριακή των Βαΐων, κρατώντας το πηγαίνουν στα σπίτια του χωριού, τραγουδώντας τα κάλαντα του Λαζάρου.
Στην Εύβοια για παράδειγμα τα μικρά κοριτσάκια κάθε Σάββατο του Λαζάρου, δένουν σταυρωτά δυο κομμάτια ξύλου. Στη συνέχεια τα ντύνουν με μωρουδίστικα ρούχα και κρατώντας ένα καλαθάκι με αγριολούλουδα, γυρνούν στα σπίτια και λένε τον «Λάζαρο».
Ξύπνα Λάζαρη και μη κοιμάσι, τώρα μέρα σου, τώρα χαρά σου, τώρα που ‘ρθαμι στην αφεντιά σου.
Τα κουτάκια σας αβγά γενούν κι οι φουλίτσις σας δεν τα χουρούν, δόστι μας κι μας τα να χαρούμι.
Δομ’ αφέντη μου λίγου νεράκι, πουν’ τα χ’λάκια μου πικρό φαρμάκι.
Επίσης τόσο στα χωριά, όσο και στις πόλεις, νεαροί πηγαίνουν και κόβουν βάγια τα οποία μεταφέρουν στις εκκλησίες και εκεί οι γυναίκες αρχίζουν και πλέκουν τους σταυρούς που θα δοθούν στους πιστούς την Κυριακή των Βαΐων.
Στις περισσότερες περιοχές το Σάββατο του Λαζάρου (το Σάββατο πριν από την Κυριακή των Βαΐων) τα παιδιά γυρίζουν τα σπίτια και τραγουδούν τα ειδικά κάλαντα (Λαζαρικά) σε διάφορες παραλλαγές, που εξιστορούν την «εκ νεκρών έγερση» του Λαζάρου. Τελειώνοντας το τραγούδι τους τα Λαζαράκια, όπως αποκαλούνται οι καλαντιστές της ημέρας, συνεχίζουν με ευχετικούς και επαινετικούς στίχους για το σπίτι και δέχονται ως φιλοδώρημα αυγά που τα τοποθετούν σ’ ένα στολισμένο καλαθάκι (σε κάποιες περιοχές φρούτα ή χρήματα). Τον Λάζαρο τραγουδούν κυρίως κορίτσια σχολικής ηλικίας, τα οποία αποκαλούνται λαζαρίνες, λαζαρίτσες, λαζαρούδισσες κ.α. Γενικότερα, το Σάββατο του Λαζάρου λαμβάνει χαρούμενο χαρακτήρα, καθώς η έγερση του Λαζάρου προαναγγέλλει την Ανάσταση του Χριστού.
Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια,
ήρθε των Βαγιών η εβδομάδα.
Ξύπνα Λάζαρε και μην κοιμάσαι,
ήρθε η μέρα σου και η χαρά σου.
Πού ήσουν Λάζαρε; Πού ήσουν κρυμμένος;
Κάτω στους νεκρούς, σαν πεθαμένος.
Δε μου φέρνετε, λίγο νεράκι,
που ‘ν’ το στόμα μου πικρό φαρμάκι.
Δε μου φέρνετε λίγο λεμόνι,
Που ‘ν’ το στόμα μου, σαν περιβόλι.
Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια,
ήρθε η Κυριακή που τρων’ τα ψάρια.
Σήκω Λάζαρε και μην κοιμάσαι,
ήρθε η μάνα σου από την πόλη,
σου ’φέρε χαρτί και κομπολόι.
Γράψε Θόδωρε και συ Δημήτρη,
γράψε Λεμονιά και Κυπαρίσσι.
Το κοφνάκι μου θέλει αυγά,
κι η τσεπούλα μου θέλει λεφτά.
Βάγια, Βάγια και Βαγιώ.
τρώνε ψάρι και κολιό.
Και την άλλη Κυριακή,
τρώνε το ψητό τ’ αρνί.
——————————————————————————————————————-
Ήρθε ο Λάζαρος ήρθαν τα Βάγια
Ήρθε κι ο Χριστός να πούμε τ’ Άγια
Ήρθε ο Χριστός απ’ την Καισαρία
Εκεί έβρισκε Μάρθα και Μαρία
Μάρθα, που ’ναι ο Λάζαρος ο αδερφός σας
φίλος του Χριστού και ιδικός μας;
Λένε αφέντη μου, που είναι απεθαμένος
Και με τους νεκρούς ανταμωμένους.
Ας υπάγουμε να τον ιδούμε
και στον τάφο του να λυπηθούμε.
Λέγε Λάζαρε, τι είδες στον Κάτω Κόσμο που επήγες;
Είδα φόβους, είδα τρόμους, είδα βάσανα και πόνους.
Όσα φύλλα έχει ο κίσσαρας και η πόλη παραθύρια
Τόσα καλά να δώσει ο Θεός εδώ που τραγουδούμε
και τη Λαμπρή, την Πασχαλιά καλόκαρδοι να βρούμε.
