Tο μανιασμένο, καταστροφικό χτύπημα του Εγκέλαδου στην Λέσβο, θύμισε σε όλους μας την απόγνωση και τον φόβο που φέρνουν τα Ρίχτερ.
Όσο ολόκληρη η χώρα περιμένει με αγωνία το τι θα γίνει την «επόμενη μέρα» στο Ιόνιο, όλοι οι Έλληνες θυμόμαστε πως ζούμε στη χώρα με τη μεγαλύτερη σεισμικότητα στην Ευρώπη. Και πως πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τους σεισμούς.
Και, μιας και το ερώτημα των ημερών είναι το αν, πού και πότε θα γίνει ο επόμενος σεισμός, πέρα από την λογική απάντηση που έχει μέσα της τις λέξεις «πρόληψη» και «ψυχραιμία», ίσως να είναι χρήσιμο να δούμε ποιες είναι οι περιοχές, οι οποίες κατά τους επιστήμονες είναι αυτές που θα πρέπει να είναι πιο «εξοικειωμένες» με τον Εγκέλαδο.
Το να απαντήσει λοιπόν κάποιος σεισμολόγος με βεβαιότητα στο της πρόβλεψης (τοπικής, χρονικής κ.α.) ενός σεισμού, είναι από δύσκολο ως αδύνατο. Έτσι λοιπόν, καταγράφουν τα ρήγματα στις περιοχές όπου υπάρχουν τη συμπεριφορά και τη δυναμική τους και αξιολογούν ποιες περιοχές κινδυνεύουν περισσότερο από ισχυρό σεισμό.
Σήμερα,σας παρουσιάζουμε τις περιοχές της Ελλάδας που οι μελέτες των σεισμολόγων έχουν βάλει στο «κόκκινο». Αν και οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι υπάρχουν πολλά ρήγματα που είναι αχαρτογράφητα, ή κανείς δεν περιμένει ότι μπορεί να χτυπήσουν, 16 εξ’ αυτών είναι στο «κόκκινο».
Το «τρίγωνο του διαβόλου»
Η περιοχή που διαπερνά το δυτικό τμήμα του ελληνικού σεισμικού τόξου είχε την «τιμητική» πριν από 3 χρόνια , λόγω του σεισμού στην Κεφαλονιά. Ούτως ή άλλως, είναι αυτή που παρουσιάζει διαχρονικά τη μεγαλύτερη σεισμική δραστηριότητα όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη και μια από τις πιο «κόκκινες» του κόσμου. Οι σεισμοί, σε αυτό το σημείο, φτάνουν σε μεγέθη ακόμα και τους 7,5 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ, ενώ υπάρχει συνεχής σεισμική δραστηριότητα.
Η περιοχή είναι γνωστή και ως «σεισμικό τρίγωνο του διαβόλου», καθώς υπάρχουν τρεις περιοχές που «ακουμπά» το ελληνικό τόξο (το όριο επαφής και σύγκλισης της αφρικανικής και της ευρασιατικής λιθοσφαρικής πλάκας με την πρώτη να βυθίζεται κάτω από τη δεύτερη με ταχύτητα 4,5 εκατοστών το χρόνο). Αν και η μεγαλύτερη δραστηριότητα παρουσιάζεται στο χώρο μεταξύ Λευκάδας- Πρέβεζας και νότια της Καλαμάτας, υπάρχουν τρεις περιοχές που είναι στο «κόκκινο». Η πρώτη «άκρη» του «τριγώνου» βρίσκεται βόρεια της Λευκάδας, η δεύτερη νότια της Κεφαλονιάς και η Τρίτη, εκτείνεται από τη Ζάκυνθο ως τη Λευκάδα.
Κορινθιακός και Αταλάντη
Δεύτερη σε σεισμικότητα και δυναμικότητα είναι η περιοχή του Κορινθιακού. Εδώ, όπως και στην Αταλάντη, τα ρήγματα βρίσκονται υπό 24ωρη παρακολούθηση από τους επιστήμονες, καθώς μπορούν να δώσουν μεγάλους σε μέγεθος σεισμούς…
Η ζώνη του Κορινθιακού, που αρχίζει από το Αίγιο, φτάνοντας ως τις Αλκυονίδες, αποτελείται από ένα σύστημα ρηγμάτων που απειλούν ακόμα και την Αττική. Και το έχουν αποδείξει. Όπως το ρήγμα στις Αλκυονίδες, που έδωσε τα φονικά 6,8 Ρίχτερ, το 1981.
Κάτι παρόμοιο συμβαίνει με το ρήγμα της Αταλάντης. Ενεργό και με μεγάλη δυναμική, είναι άγνωστο το πότε και πώς μπορεί να χτυπήσει. Το γεγονός ότι το τελευταίο του μεγάλο χτύπημα ήταν το 1894, με σεισμό 6,9 Ρίχτερ που έστειλαν στο θάνατο 255 ανθρώπους, κατά τους σεισμολόγους, καταδεικνύει ότι χτυπά σπάνια, αλλά με τρομακτικά μεγέθη…
Το βόρειο Αιγαίο
Η περιοχή του βορείου Αιγαίου, βρίσκεται στο «κόκκινο» από Έλληνες και ξένους επιστήμονες, καθώς το πέλαγος διασχίζεται, ουσιαστικά, από το ρήγμα της Ανατολίας, το οποίο «καταλήγει» στην Εύβoια. εκεί απ’ όπου περνά το ρήγμα της Ανατολίας, δεν είναι στο «κόκκινο» μόνο από τους Έλληνες σεισμολόγους, αλλά και από τους επιστήμονες όλου του κόσμου, που το έχουν βάλει στο «μικροσκόπιό» τους.
Το ρήγμα της Ανατολίας, δεν το χαρακτηρίζουν τυχαία οι επιστήμονες «βόμβα έτοιμη να εκραγεί», ούτε είναι τυχαία αντικείμενο μελέτης σεισμολόγων απ’ όλο τον κόσμο. Και συμπεραίνουν ότι κάποια στιγμή, θα δώσει σεισμό ίσως και μεγαλύτερο από 7,5 Ρίχτερ! Το ρήγμα έχει μήκος 1200 χιλιομέτρων (!) από τα νότια της Κασπίας μέχρι και το Αιγαίο.
Τα ρήγματα της Αθήνας
Στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής, από τις χαρτογραφήσεις των τελευταίων ετών έχουν καταγραφεί περισσότερα από δέκα ενεργά ρήγματα. Από αυτά, τα μεγαλύτερα βρίσκονται στο Σαρωνικό, την Κακιά Σκάλα, τους Αγίους Αποστόλους, τον Αυλώνα, τον Ωρωπό, το Δήλεσι, τις Πλαταιές και, όλα τους, ανάμεσα στις σεισμογενείς ζώνες του Κορινθιακού κόλπου και της Θήβας, απ’ όπου έχουν προέλθει ισχυροί σεισμοί. Όμως τρία είναι τα μεγάλα ρήγματα που απειλούν περισσότερο την Αθήνα.
Το πρώτο μεγάλο ρήγμα βρίσκεται βόρεια του Θριασίου Πεδίου και είναι γνωστό ως «το ρήγμα του Θριασίου». Έχει μήκος περίπου 15 χιλιόμετρα, οροθετώντας τη νοτιοδυτική Πάρνηθα, άγνωστη δυναμική, ενώ αυτό που τρομάζει περισσότερο τους αδαείς είναι το γεγονός ότι βρίσκεται στο χώρο όπου εντοπίστηκε το επίκεντρο του φονικού σεισμού του ’99.
Το ίδιο συμβαίνει βέβαια και με τα άλλα δύο. Όπως αυτό που αποκαλούμε ως το ρήγμα του Διόνυσου. Το οποίο είναι μικρότερο από το προηγούμενο, μήκους 12 χιλιομέτρων και διαπερνά την περιοχή από τη Δροσιά μέχρι τη Ραφήνα. Το τρίτο, ενεργό ρήγμα, είναι αυτό το οποίο όλοι ξέρουμε ως «ρήγμα του Αυλώνα». Αυτό, είναι και το μεγαλύτερο, με μήκος που ξεπερνά τα 18 χιλιόμετρα, βρισκόμενο στα βόρεια της Πάρνηθας. Η δυναμική και των τριών ρηγμάτων είναι άγνωστη, αν και καθηγητές επισημαίνουν ότι «μπορούν να προκαλέσουν καταστροφικούς σεισμούς άνω των 5,5 Ρίχτερ», τονίζοντας ότι «ο μεγαλύτερος κίνδυνος προέρχεται από ρήγματα που βρίσκονται στην περιφέρεια της Αττικής, ιδιαίτερα στο Θριάσιο, τα Μεσόγεια και τη Βόρεια Αττική».
ΤΟ ΡΗΓΜΑ που εχει δωσει τον μεγαλυτερο σεισμο
Μέχρι και 8,3 Ρίχτερ η δυναμική του μεγαλύτερου
Tο μεγαλύτερο ρήγμα της Μεσογείου, με 300 χιλιόμετρα μήκος και δυναμική 8,3 Ρίχτερ βρίσκεται δυτικά των Κυθήρων, βορειοδυτικά της Κρήτης μέχρι τα ανοιχτά της Πύλου σύμφωνα με έρευνες γεωμορφολόγων.
Αυτό το ρήγμα έδωσε στην περιοχή τον καταστροφικότερο σεισμό όλων των εποχών, μεγέθους 8,3 Ρίχτερ με χιλιάδες νεκρούς μεγέθους το 365 μ.Χ.
Στη Βόρεια Ελλάδα, στο επίκεντρο είναι τα ρήγματα της Βόλβης και της Ασσήρου, που έχουν μήκος 50 και 25 χλμ. Μάλιστα, ο ισχυρός σεισμός μεγέθους 6,5 Ρίχτερ με επίκεντρο του σεισμού την περιοχή μεταξύ των λιμνών Βόλβης και Λαγκαδά έπληξε στις 20 Ιουνίου του 1978 την πόλη της Θεσσαλονίκης στερώντας τη ζωή σε 45 ανθρώπους.
Το ρήγμα της Κομοτηνής με μήκος 36 χιλιόμετρα έχει δώσει σεισμό μεγέθους 6,7 Ρίχτερ στις 6 Νοεμβρίου του 1784.
Το ρήγμα της Ανδραβίδας, έδωσε σεισμό που απελευθέρωσε ενέργεια ίση με 15 βόμβες σαν αυτή που έπεσε στη Χιροσίμα, σε Ηλεία και Αχαϊα.
