Tα χιονοδρομικά κέντρα κατακλύζονται αυτήν την περίοδο από λάτρεις του χιονιού και των χειμερινών σπορ. Τα πιο δημοφιλή είναι το σκι, το snowboard και οι διάφορες μορφές έλκηθρου. Όμως, η όχι συχνή και συστηματική επαφή με το περιβάλλον του βουνού, πολλές φορές κάνει τους επισκέπτες να είναι επιρρεπείς σε πτώσεις και σε τραυματισμούς ή άλλες επιπλοκές. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την απουσία τους από τις καθημερινές δραστηριότητες, ίσως και για μεγάλο χρονικό διάστημα.
«Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Ορθοπεδικών Χειρουργών (AAOS), πάνω από 246.000 άνθρωποι τραυματίζονται ετησίως κατά τη διάρκεια των χειμερινών σπορ και μεταφέρονται σε νοσοκομεία, σε ιδιωτικά ιατρεία και σε ιατρεία πρώτων βοηθειών. Οι περισσότεροι τραυματισμοί γίνονται στο τέλος της ημέρας, όπου συσσωρεύονται χαρά, ενθουσιασμός και κόπωση» επισημαίνει ο φυσιοθεραπευτής, επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης, κ. Γιώργος Γουδέβενος.
Οι τραυματισμοί αυτοί αφορούν κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, κακώσεις σπονδυλικής στήλης, κατάγματα λεκάνης, εξαρθρήματα και κατάγματα στην άρθρωση του ώμου, του αγκώνα και των δακτύλων (skier’s thumb), θλάσεις / ρήξεις μυών και τενόντων, ρήξεις συνδέσμων του γόνατος (συνηθέστερα του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου), ρήξεις μηνίσκων, διαστρέμματα και κατάγματα ποδοκνημικής, θλάσεις, αιματώματα, εκδορές κ.ά.
Ο κ. Γουδέβενος εξηγεί ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους τραυματισμούς μπορεί να προληφθούν εάν ακολουθηθούν κάποιες συγκεκριμένες οδηγίες.
Οδικός χάρτης για τους λάτρεις των χειμερινών σπορ
Σύμφωνα με τον ειδικό, υπάρχουν κάποιοι κανόνες προστασίας από τους τραυματισμούς, όπως:
-Να διατηρείστε σε φόρμα. Εάν δεν έχετε χρόνο για συστηματική σωματική δραστηριότητα, απευθυνθείτε στον φυσικοθεραπευτή σας ή στον γυμναστή σας, για να σας υποδείξουν διατατικές ασκήσεις και ασκήσεις προθέρμανσης για την αποφυγή τραυματισμών.
-Να κάνετε καλή προθέρμανση. Οι κρύοι μύες, τένοντες και αρθρώσεις είναι επιρρεπής σε τραυματισμούς.
-Ποτέ μην πηγαίνετε μόνοι σας στο βουνό και ποτέ μην χωρίζεστε.
-Ελέγχετε ότι ο εξοπλισμός λειτουργεί σωστά πριν από τη χρήση.
-Να φοράτε κατάλληλο προστατευτικό εξοπλισμό (γάντια, μάσκα, κράνος). Σε περιπτώσεις που χρειάζεται, υπάρχουν έξτρα προστατευτικά για την σπονδυλική στήλη, τη λεκάνη, τα γόνατα, τους αγκώνες και τα χέρια.
-Να ντύνεστε σε στρώσεις («κρεμμύδι»). Να φοράτε αδιάβροχα και αντιανεμικά μπουφάν και παντελόνια, καθώς και κατάλληλα υποδήματα.
-Εάν είναι από τις πρώτες σας φορές στο βουνό, είναι αναγκαίο και συνετό να διδαχτείτε από εξειδικευμένους δασκάλους, που θα σας διδάξουν, εκτός των άλλων, πώς να πέφτετε, προκειμένου να μειώνονται οι πιθανότητες τραυματισμού.
-Ακολουθείστε όλους τους κανόνες του βουνού. Ενημερωθείτε για τη σωστή χρήση των διαφόρων τύπων αναβατήρων (lift).
-Μείνετε εντός των ορίων στις πίστες, για τυχόν αποφυγή χιονοστιβάδας ή τραυματισμό, από πέτρες που δεν φαίνονται.
-Αποφεύγετε τις περιοχές με πάγο ή με επικίνδυνες κλήσεις του εδάφους.
-Να προσέχετε τυχόν ειδοποιήσεις για αιφνίδιες αλλαγές του καιρού
-Αναζητήστε καταφύγιο και άμεση ιατρική βοήθεια, εάν εσείς, ή κάποιος μαζί σας, έχει υποθερμία, κρυοπαγήματα ή έχει τραυματιστεί.
-Πιείτε άφθονο νερό πριν από, κατά τη διάρκεια και μετά τις δραστηριότητές σας στο βουνό.
-Αποφύγετε να συμμετάσχετε όταν είστε κουρασμένοι, αδιάθετοι ή πονάτε.
-Σε περίπτωση παλαιότερου τραυματισμού, απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του γιατρού και του φυσικοθεραπευτή σας για τις δραστηριότητές σας.
Επίσης:
-Εάν τραυματιστείτε, ζητήστε άμεσα τις πρώτες βοήθειες από τους ειδικούς επαγγελματίες της περιοχής ή του χιονοδρομικού κέντρου.
-Όσοι επιλέγετε τα απάτητα χιόνια και το χιονοδρομικό κέντρο δεν έχει δικαιοδοσία, προσπαθήστε άμεσα να αξιολογήσετε, όσο μπορείτε, την έκταση του τραυματισμού.
-Στη συνέχεια βάλτε πάγο, ώστε να αποφύγετε, όσο είναι εφικτό, τη δημιουργία οιδήματος.
-Διατηρήστε το τραυματισμένο μέλος (ώμο, γόνατο, ποδοκνημική) σε χαλαρή θέση. Σε κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις ή σε τραυματισμούς της σπονδυλικής στήλης και της λεκάνης θέλει μεγάλη προσοχή στη μετακίνηση.
-Φροντίστε για την άμεση μεταφορά σας στο πλησιέστερο ιατρικό κέντρο ή νοσοκομείο.
