Η έρευνα διεξήχθη τον Ιούλιο του 2010 και οι φωτογραφίες είναι επίσης από εκείνη την εποχή-(σ.σ. για ευνόητους λόγους τα πρόσωπα δεν φαίνονται.)
Η στρατολόγηση οπαδών που δρουν ως “ανεξέλεκτος όχλος” έχει ομοιότητες με τη στρατολόγηση οπαδών εξτρεμιστικών και τρομοκρατικών ομάδων στη σημερινή εποχή. Γιατί η βία έχει πολλά πρόσωπα.
Το θέμα της βίας στα γήπεδα από οπαδούς είναι τεράστιο φυσικά και εδώ απλά θα παραθέσω θεωρία και προσωπική γνώμη καθώς στοιχεία και αποδείξεις υπάρχουν μόνο σε δικαστικές αίθουσες. Παρόλα αυτά όλοι έχουμε μια ιδέα του τι συμβαίνει στα γήπεδα κάθε φορά που γίνονται φασαρίες από “οπαδούς” κάποιας ομάδας ή/και ομάδων. Ειδικά το τελευταίο διάστημα της περασμένης σαιζόν, δεν υπήρχε αθλητικός χώρος που δεν επλήγη από κάποιας μορφής βίαιου επεισοδίου, εκτός ίσως από κάποια αίθουσα για σκάκι. Και αυτό γιατί εκεί δεν έχει θεατές με πανό σε συνεχή έκκριση αδρεναλίνης.
Τι προκαλεί όμως την βία στα γήπεδα;… και χάριν λόγου ας περιοριστούμε στα πρόσωπα των οπαδών και όχι στην φύση των αθλημάτων καθώς η βία δεν ακολουθεί όπως θα δείτε την μορφή του αθλήματος αλλά διαφορετικές αιτίες και αφορμές, πολλές φορές ανεξάρτητα από το άθλημα. Σε γνωστή τηλεοπτική εκπομπή είχαν παρουσιάσει πριν κάποια χρόνια την άμυαλη έκδοση ενός ατόμου που σπάει και ρημάζει περιουσίες και κόκαλα ανθρώπων ενίοτε με μη λογικά επιχειρήματα ως αιτία. Παραδείγματος χάριν, κόντρα μεταξύ πόλεων, χρώμα φανέλας, ακόμα και μια λεκτική παρεξήγηση. Τα πράγματα κατά την γνώμη μου είναι εντελώς διαφορετικά έχοντας ως ενδείξεις δημοσιεύματα και δηλώσεις από μεγαλοπαράγοντες σε αθλητικές ανώνυμες εταιρίες. “Αυτούς έχουμε, τι να κάνουμε!”, “Οι φίλαθλοι μας είναι θερμοί υποστηρικτές της ομάδος μας”,
“Προκλήθηκαν από τους απέναντι με νοήματα ή πανό”, κτλ. Αστεία πραγματικά ως δικαιολογίες με αποκορύφωμα τραγελαφικά που ακούμε ή διαβάζουμε σε δηλώσεις σε ΜΜΕ και σε δικαστικές αίθουσες από νομικούς εκπροσώπους σωματείων για να μην φάνε μεγάλη τιμωρία και χάριν αυτού, δίνουν και το ελεύθερο στους υπαίτιους των επεισοδίων.
Υπάρχουν και μέσα μαζικής ενημέρωσης που υποστηρίζουν οπαδικά κάποιες ομάδες σε αθλήματα, ειδικά εκείνα μεγάλης απήχησης, όπου φανατίζουν τον οπαδό της ομάδος για να δημιουργήσει “θερμή ατμόσφαιρα” που χωρίς έλεγχο όμως γίνεται ανεξέλεγκτη και φυσικά οι υπαίτιοι νίπτουν τα χείρας τους μετά και κραυγάζουν ή εθελοτυφλούν στα όσα έχουν συμβεί. Αυτό θεωρώ ότι είναι το κομμάτι που δεν έχει να κάνει με τον αθλητισμό αλλά με το όποιο παρασκήνιο κρύβεται πίσω του. Από εκμετάλλευση φιλάθλου συναισθήματος για προσωπική κάλυψη μέχρι και ως μοχλό πολιτικής πίεσης στα τεκταινόμενα της χώρας. Κομμάτι που λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος και για διοργάνωση και συμμετοχή και άλλων στοιχείων που πολλές φορές ελάχιστα έχουν να κάνουν με την ιδέα της υποστήριξης της ομάδος. Γιατί όσο και φανατισμένος να είναι κάποιος, όταν τον καλούν οι ίδιοι οι παίκτες του να μην πετάει/σπάει/ρημάζει… τότε σταματά… εκείνοι όμως που συνεχίζουν σαφώς και δεν είναι ούτε καν “βαμμένοι οπαδοί”.
Ερχόμενος αμέσως μετά στο θέμα των οργανωμένων οπαδών και συνδέσμων με τον τρόπο που λειτουργούν στην χώρα μας σε σύγκριση με τα fan clubs άλλων ομάδων εξωτερικού που έχουν όλα τα στοιχεία καταγεγραμμένα και αποδίδονται αν ζητηθούν καθώς και ο αριθμός των ηλεκτρονικών εισιτηρίων που έχουν στο όνομα τους. Στους Ελληνικούς συλλόγους βέβαια αυτό δεν ισχύει και είναι γνωστό πως κάποιοι χρησίμευαν και ως αποθήκες πρόχειρων οπλοστάσιων, όπως έχει αποφανθεί και η δικαιοσύνη για αυτά τα μέρη. Χώροι νοικιασμένοι σε μια ομάδα ανθρώπων με ένα τυπικό Δ.Σ. που ανανεώνεται μέσω άτυπων εκλογών που φυσικά δεν ενημερώνουν και το αντίστοιχο καταστατικό έγκαιρα. Κλειστά clubs μελών με δηλωμένη “υποταγή” σε ομάδα-χρώμα ή μήπως σε εκείνον που θα πάει με τα νερά τους και βοηθήσει και με κάποιο τρόπο την λειτουργία αλλά και το σύνολο των “μελών” τους;
Κατά καιρούς έχουμε δει δημοσιεύματα στηριζόμενα σε ενδείξεις που καταδείκνυαν κάποια σχέση με τα κλειστά clubs και αξιωματούχους ομάδων ή ακόμα και τρίτα πρόσωπα με πολύ σκοτεινό παρασκήνιο πίσω τους. Αν ισχύουν;…. δύσκολο να ισχυριστεί κανείς οτι γνωρίζει κάτι τέτοιο χωρίς να έχει κάποιου είδους ατράνταχτης απόδειξης.
Παρόλα αυτά όμως, σαν μαθηματικό θεώρημα, πολλαπλές αξιώσεις που οδηγούν στο ίδιο συμπέρασμα, ουσιαστικά δημιουργούν και αξίωμα. Στην περίπτωση λοιπόν των οργανωμένων στρατών, όπως αποκαλούνται, οι ενδείξεις είναι όχι απλά εμφανής, αλλά εξόφθαλμες με ιστορικό όπου όπως είπα και στην αρχή, δικηγόροι πληρωμένοι από αθλητικές εταιρίες και σωματεία ανελάμβαναν την υπεράσπιση κατηγορουμένων “Hooligans”. Πρόσθετα των παραπάνω, έχουν υπάρξει ακόμα περισσότερα δημοσιεύματα που αναρωτιούνται για το πόθεν έσχες αρκετών οικονομικών περιουσιών ανθρώπων με οπαδική ιδιότητα, όπου στο παρελθόν ή και στο παρόν δεν συνάδει το επάγγελμα τους με το ύψος της οικονομικής τους κατάστασης.
Καλά όλα αυτά… αλλά γιατί κάποιος που είναι απλός οπαδός με ιδιότητα ανεγκέφαλου όπως περιγράφεται στην πιο πάνω αναφερόμενη τηλεοπτική εκπομπή, να μπει σε διαδικασία να σπάσει και να ρημάξει… ή ακόμα και να σκοτώσει κάποιον που δεν γνωρίζει, παρά μόνο το ότι υποστηρίζει άλλη ομάδα; Εδώ μπαίνουμε σε κοινωνιολογικά χωράφια και ψυχολογία του όχλου που δεν είναι και εύκολο να αναλύσεις σε μερικές γραμμές. Η βασική ιδέα είναι ότι αρκετοί άνθρωποι νιώθουν καλύτερα και πιο ισχυροί όταν ανήκουν σε ομάδες, σε στυλ συμμορίας που αλληλοπροστατεύει με φυσική άσκηση βίας.
Έτσι ειδικότερα ο νεαρός με μειωμένη την κριτική ικανότητα σκέψης, θεωρεί πως το να ανήκει μέσα σε ενα ισχυρό κλειστό club του δίνει την ικανότητα της ισχύος απέναντι σε άλλους. Μέσα από αυτό εξελίσσεται ενας άτυπος ανταγωνισμός μεταξύ των οπαδικών ομάδων που καταλήγει σχεδόν πάντα σε εξάρσεις βίας, παρόμοιες με αυτές ενός όχλου. Δράση βασισμένη μόνο σε συναισθήματα, άνευ λογικής και διάκρισης, παρά μόνο στο εκείνοι και εμείς. Αυτό φυσικά ισχύει για την πλειοψηφία καθώς υπάρχει και μια μειοψηφία που όντως διαχειρίζεται τον όχλο αυτό, καθώς και τις όποιες καταστάσεις προκύπτουν, υπακούοντας με την σειρά τους σε άλλες οδηγίες και γραμμές.
Οι ομάδες αυτές όμως όπως σε κάθε μορφή βίας αποτελούν δεξαμενή πιθανώς και για άλλες μορφές εγκληματικότητας. Ας μην ξεχνάμε πως η βία είναι πολυπρόσωπη, αλλά πάντα με τα ίδια χαρακτηριστικά. Οι παρατάξεις αυτές σε βίαια επεισόδια δρουν ακριβώς όπως θα τις έβλεπε κανείς σε μια πορεία ή σε μια επίθεση εναντίον κάποιου στόχου με απώτερο σκοπό κάποιο όφελος. Αρχικά πρόκληση, αμέσως μετά χτυπήματα αναγνωριστικά σε διάφορα σημεία και στο τέλος η συνολική επίθεση του όχλου.
Αν τύχει να δείτε ποτέ επεισόδια από κάποια πορεία παρατηρήστε τον τρόπο δράσης τους σε σύγκριση με αυτόν που έχουν συνήθως στα γήπεδα και θα δείτε αρκετές ομοιότητες. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως οι περισσότεροι που έχουν συλληφθεί και κατηγορηθεί σε πορείες έχουν πλούσιο ιστορικό προσαγωγών και σε επεισόδια στα γήπεδα. Επίσης δεν είναι τυχαίο πως ο μέσος όρος των στρατών αυτών είναι μέσης ή κατώτερης εκπαίδευσης, σε νεαρή ηλικία όπου δεν υπάρχει ακόμα ικανό το κριτήριο της λογικής και της σκέψης ως ατόμου. Είναι πολύ πιο εύκολο να χειραγωγηθεί ένα μυαλό που δέχεται εύκολα την ισοπέδωση της σκέψης και του προσωπικού του οφέλους αν δοθεί ως αντίτιμο η συμμετοχή σε κάτι μεγαλύτερο και κλειστό ταυτόχρονα που ναι μεν θα κάνει τους ίδιους να νιώθουν μοναδικοί αλλά και ως μέρος ενός ισχυρού συνόλου σε φυσική δύναμη. Το συναίσθημα της αγέλης.
Σε όλο αυτό το πρόβλημα έρχεται να προστεθεί και το θέμα της φύλαξης/καταστολής εντός γηπέδου, μαζί με το δίλημμα του αν θα είναι η ΕΛ.ΑΣ αυτή που θα συμμετέχει ή ιδιωτικές εταιρίες προστασίας. Η ΕΛ.ΑΣ λογικά σε ένα διαγωνισμό μεταξύ δύο ιδιωτικών εταιριών/σωματείων (έστω και αν είναι κοινωνικής αποδοχής και θέαμα) και υπάρχει κοινό δεν θα πρέπει να υφίσταται εντός των χώρων αυτών. Υπόλογοι θα πρέπει πάντα να είναι οι διοργανωτές και σε περίπτωση αδυναμίας τους να παρέχουν ασφαλή χώρο για το θέαμα αυτό, να τους αφαιρείται το δικαίωμα τέλεσης τέτοιων αγώνων.
Τελευταία είδαμε ιδιωτικές εταιρίες προστασίας που όμως λόγω νομοθετικού κωλύματος στην ουσία ούτε έρευνα μπορούν να κάνουν, πόσο μάλλον “σύλληψη” και αποβολή του ταραχοποιού στοιχείου. Επιπρόσθετα δεν είναι και λίγες οι φορές όπου έχουμε δει ομάδες τέτοιας περιφρούρησης να εισβάλουν ακόμα και στον αγωνιστικό χώρο δίπλα σε αθλητές την ώρα του αγώνα!!! Μάλιστα δεν είναι και λίγες οι φορές που τα σωματεία/εταιρίες καταφεύγουν στην κατηγορία της ΕΛ.ΑΣ ώς αποδιοπομπαίο τράγο για το πρόβλημα που οι ίδιοι δημιουργούν, καλώντας οπαδούς να υποστηρίξουν “μέχρι τέλους” την ομάδα τους για να κερδίσει κάποιο αγώνα ή τρόπαιο. Είναι ακριβώς σαν να έχεις τον εμπρηστή να βάζει φωτιά να κάψει το διπλανό οικόπεδο και να κατηγορεί μετά την Πυροσβεστική γιατί δεν πρόλαβε και κάηκε όλος ο κάμπος.
Η μαρτυρία μάλιστα ενός πρώην οργανωμένου οπαδού είναι αφοπλιστική. Το κείμενο το παραθέτω ως έχει (με κάποιες ορθογραφικές διορθώσεις μόνο) καθώς πραγματικά δείχνει πολλά πράγματα που δεν γνωρίζει αρκετός κόσμος.
…Τα άτομα που είναι στο κολπο ξεκινανε απο μικρες ηλικιες ταζοντας τους λαγους με πετραχιλια και καταληγουν, αν δεν αποχωρησουν εγκαιρως, εθισμενα πρεζονια με αυτοσκοπο την ευρεση της “μυτιας” με οποιοδηποτε κοστος (συγκρουσεις με τους υποτιθεμενους αντιπαλους,βαριες κακωσεις,θανατους,βιασμους καθως και φυλακιση αν γινει η στραβη…) Ως γνωστον αυτοι ειναι τα “μαυρα προβατα”…
Πως ξεκινανε:
Απο την ηλικια των 16 ακομη,τα “κορακια” εντοπιζουν ατομα τα οποια διψουν για φιλοδοξια, δημοσιοτητα, γκομενες, εχουν επιθετικη συμπεριφορα ή ακομη και ατομα με χαμηλη αυτοπεποιθηση που απλως επειδη νιωθουν μειονεκτηκα πιστευουν εσφαλμεννα οτι αν μπουν “μεσα” στην μαγικη πυλη θα γαμανε και θα δερνουν… Αρχικα για να ενταχθεις σε μια θυρα οργανωμενων θα περασεις καποιες δοκιμασιες… Αν τις περασεις επιτυχως τοτε εμπασες το εισητηριο και εισαι ο εκλεκτος οπως λεγεται… Αρχικα σου εμπιστευονται τον ελαφρυ εξοπλισμο και αναλογως που τα καταφερνεις καλα θα σε βαλουν και στο αναλογο ποστο… Ιεραρχια κατα καποιο τροπο… Η πορεια ώς υποψήφιου μέλος μιας οργανωμένης ομάδος θυμίζει συμμορία εγκλήματος καθώς αφου ενταχθείς πρέπει να ακολουθήσεις τα παρακάτω:
Πριν τον αγωνα:
Οταν εισαι “στραβαδι” σε καθε αγωνα πηγαινεις αρκετες ωρες πιο πριν για να “προετοιμαστεις” αναλογως… Απο τα συνθηματα μεχρι και τη ψυχικη σου αναταση… Πριν τον αγωνα 2 μπυρονια για να προετοιμασεις το εδαφος, 2 red bull και στο τελος το ελιξιριο που θα σε οδηγησει στην επιθυμητη κατασταση για αυτους που “διαχειριζονται” την θυρα.
Η ωρα του ελεγχου: Εδω ειναι ενα σημειο στο οποιο “χωλαίνει” το πραγμα… Κατα τη διαρκεια των αγωνων η αστυνομια κανονικα ειναι υποχρεωμενη να ελεγχει τους παντες εξονιχιστικα… Αυτό δεν γινεται ομως για διάφορους λόγους. Οταν φτανει η σειρα των “μπαρουτοκαπνισμενων” αποκαλούμενοι και ως “διαχειριστές” της θυρας, τοτε αυτοι περνανε χωρις καν να τους ακουμπησουν… Οταν ο νεος αστυφυλακας που ειναι στα ΥΜΕΤ κανει το λαθος να τον ελεγξει αγνοωντας καποιες εντολες που ειχε παρει πριν, (η καυλα του νεου αστυνομικου να αλλάξει το συστημα) μετα το τελος του αγωνα γυρνωντας πεφτει θυμα αγριου ξυλοδαρμου απο αγνωστους… Τυχαιο????
Κατα τη διαρκεια του αγωνα:
Αφου εχει ξεκινησει ο αγωνας ξαφνικα μεσα στον αγωνιστικο χωρο κάνουν την εμφανιση τους καπνογονα, “δυναμιτες”, ρωμαικο και πολλα αλλα. Απο που μπηκαν ομως? Μηπως πεταξαν? ΟΧΙ βεβαια… Ολα αυτα τα καλουδια εισερχονται μεσα ειτε απο τους υποτιθεμενους σεκιουριταδες, που οι περισσοτεροι εξ αυτων ειναι οργανωμενοι και τις περισσοτερες φορες ειναι τα “μαντροσκυλα” που κανουν την “βρωμικη” δουλεια, ειτε απο τους τυπους που πουλανε αναψυκτικα και ποπ κορν κατα τη διαρκεια του παιχνιδιου, εχοντας ολα αυτα τα αθωα πραγματακια απο κατω απο τα φυστικια και τις κοκα-coles… Οι κυριοι υπευθυνοι που τα βαζουν μεσα ομως ειναι οι παραγοντες των ομαδων… Απο τη στιγμη που αυτοι πανε στο γηπεδο ωρες πιο πριν ειναι πολυ ευκολο να τα περασουν στη ζουλα και να μην εντοπισθει ποτε ο ενοχος, ουτε να βγει ακρη πως μπηκαν αυτα μεσα…
Η πρεζα και ο μπαφος παει συννεφο… Επειδη τραγουδανε συνεχεια τα κοροιδα της υποθεσης πρεπει να νιωθουν πιο χαλαρα… Γι αυτο λοιπον απο τις πανω σειρες ξεκιναει μια μεγαλη “μπαλα” απο μπαφο και καταληγει μεχρι το τελευταιο διαζωμα απο χερι σε χερι… Ετσι ειναι ολοι καλα και δεν μενει κανενας παραπονεμενος… Μεσα στη θυρα κατα τη διαρκεια τους αγωνα οι περισσοτεροι απο τους οργανωμενους ειναι υπο την επιρροια πρεζας αψηφωντας κανονες,σωματικη ακεραιοτητα και τους παιχτες της αντιπαλης ομαδας… Με λιγα λογια ειναι καλοκουρδισμενες μηχανες που κανουν τα παντα για μια “μυτια”…
Οι “σκληροί” της θυρας για να ενταξουν ενα ατομο στην θυρα θα πρεπει ο “γκαβακας” να περασει καποιες δοκιμασιες… Αρχικα του εμπιστευονται τον ελαφρυ εξοπλισμο και αν δειξει οτι το χει τοτε γινεται μελος της οικογενειας… Οι σκληροπυρηνικοι που ειναι σε καθε θυρα ομως ειναι αναγκαιο να εχουν το σημαδι ωστε να αναγνωριζονται… Γι αυτο λοιπον καποιοι χτυπανε tattoo. Και εδώ ενα σημαντικό κομμάτι. Ποτέ “διαχειριστές” της θύρας δεν είναι τα πρόσωπα που βλέπουμε στα ΜΜΕ και έχουν μεγάλη δημοσιότητα. Οι “διαχειριστές” πρέπει να παραμένουν αφανείς και να λειτουργούν κάτω απο θολά τοπία χωρίς να “καρφώνονται”. Οπότε κάποιες tv-persona που μπορεί να δείτε στο “γυαλί” και σε ΜΜΕ γενικά… μόνο βιτρίνα είναι και τίποτα παραπάνω. Οι οργανωμένοι όμως έχουν και γυναίκες συμπαραστάτες… σχεδόν παρόμοιες συνθήκες και διαδικασίες όμως ισχύουν και για αυτές . Το θεμα των γυναικων στις θυρες ειναι ενα αλλο μεγαλο κομματι που πολλοι δεν το γνωριζουν… Γυναικες φανατισμενες με την ομαδα (στο μυαλο τους αυτό έχει εντυπωθεί ώς κίνητρο. Οι πιο πολλοι όμως έχουν ήδη γίνει φερέφωνα με την πρεζα) στρατολογουνται με σκοπο την προσεγγιση μελων αντιπαλων ομαδων- θυρων με σκοπο να τους προξενισουν μεγαλες ζημιες πασις φυσεως. Ενα μεγάλο κομμάτι οργανωμένων ώς στρατός ακολουθεί πάντα και σε αποστολες, σε παιχνιδια εκτος συνορων Ελλάδος: Οταν οι αποστολες εχουν υποχρεωσεις σε αλλες χωρες οι οργανωμενοι συνοδευονται απο σεκιουριταδες… Η αστυνομια της χωρας ελεγχει τους οργανωμενους κανονικα και δεν τους βρισκει τιποτα μεμπτο… Οταν ομως μπουν μεσα ξαφνικα εχουν ευκαιρα πολλα αιχμηρα αντικειμενα, καπνογόνα κτλ… Που τα βρηκαν??? Μηπως οι σεκιουριταδες ειναι οι απο “μηχανης θεοι”??? Επισης οταν μεσα στο γηπεδο συγκρουονται οι οπαδοι μεταξυ τους, εχουν φροντισει οι σεκιουρτι να κανουν τις λεγομενες “τρυπες” ετσι ωστε να αφησουν καποιους ειδικα εκπαιδευμενους στο βρωμικο παιχνιδι να κανουν ελυθερα τη δουλεια τους. Εν κατακλειδι ΔΕΝ ΑΞΙΖΕΙ να ενταχθει καποιος σε τετοιου ειδους οργανωσεις (γιατι περι οργανωσεων προκεται)…Τα συμφεροντα των ανω εξυπηρετουνται με τον καλυτερο δυνατο τροπο και αυτοι που ειναι τα προβατα ειναι ο απλος ο οπαδος. Ο οποιος ειναι το μαυρο προβατο… Γι αυτο λοιπον σαν πρωην οργανωμενος κατα τη γνωμη μου ΜΑΚΡΙΑ απο θυρες οργανωμεων… Στην τελικη ολοι αυτοι που ειναι στο κολπο ειναι αναλωσιμοι με τον α ή βητα τροπο… Εσας δεν θα σας σκεφτει κανεις… Ειστε ξεκρεμαστοι γιατι την ωρα της κρισης αυτοι ειναι διπλα σας, υποτιθεται, για να σωσουν τον κ*λο τους γινονται οι δικαστες σας και οι τιμωροι σας, σας αδειαζουν στο λεπτο… Τα συμπερασματα δικα σας…Ενας πρωην οργανωμενος μεγαλης ποδοσφαιρικης ομαδας…
Πως μπορεί να αντιμετωπιστεί τώρα αυτό το φαινόμενο βίας; Όσο σοκαριστικό και αν ακούγεται, προσωπικά θεωρώ πως δεν υπάρχει φόρμουλα που να έχει πετύχει 100% σε αυτό τον τομέα. Ακόμα και στην Βρετανία που πολλοί επαγγέλονται ως χώρα που στα αθλήματα δεν υπάρχει βία, η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει βία την ώρα μετάδοσης του αγώνα. Καθώς και ραντεβού όπως στο Λαύριο δίνονται για ξεκαθάρισμα οπαδικών (;;;) διαφορών, όπως και εκτός γηπέδων σε μικρές αποστάσεις από αυτά πάντα υπάρχουν επεισόδια μικρής έκτασης.
Η διαφορά βέβαια εκεί είναι πως εκτός γηπέδου ο οπαδός δικάζεται χωρίς ελαφρυντικά, χωρίς νομική εκπρόσωπηση πληρωμένη από εταιρία/σωματείο, και οι ποινές είναι σκληρές κατά το ποινικό δίκαιο. Όμως ακόμα και έτσι δεν είναι 100% επιτυχημένη ως μέθοδος. Εντός γηπέδου μπορεί κάποιος να είναι ασφαλής αλλά εκτός αυτού, είναι το ίδιο όπως συμβαίνει και στην χώρα μας.
Δυστυχώς το φαινόμενο της βίας είναι κάτι που θα ταλανίζει κατά την προσωπική μου άποψη για πάρα πολύ καιρό τον χώρο του αθλητισμού, καθώς έχει γίνει πλέον ένα κομμάτι του.
Υ.Γ. Πολλά ευχαριστώ στον ανώνυμο φίλο –πρώην οπαδό- που μας έδωσε το υλικό και τις αναφορές σχετικά με οργανωμένους.
Πολλές ευχαριστίες επίσης στον φίλο mystic απο το forum του ECFPO για την σημαντική του βοήθεια στην ολοκλήρωση του άρθρου.
Αλέξανδρος Νίκλαν
Σύμβουλος Θεμάτων Ασφαλείας
geopolitics.com.gr
