Νέα σχέση επιχειρεί να οικοδομήσει η Αθήνα με την κυβέρνηση Τράμπ, σε μια δύσκολη περιφερειακή συγκυρία.
Το εγχείρημα αυτό, σύμφωνα με την «Καθημερινή», προώθησαν κατά τις πρόσφατες επισκέψεις τους στην Ουάσιγκτον οι υπουργοί Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς και Αμυνας Πάνος Καμμένος, ο οποίος έχει επενδύσει στη δημιουργία διαύλων επικοινωνίας μέσω της ομογένειας, και στο πλαίσιο αυτό έχει ήδη επισκεφθεί την Ουάσιγκτον δύο φορές – για την ορκωμοσία Τραμπ και για την τελετή εορτασμού της ελληνικής ανεξαρτησίας στον Λευκό Οίκο.
Οι υπουργοί εστιάζουν στις διευκολύνσεις που μπορεί να παράσχει η Ελλάδα στις ΗΠΑ σε μια εύφλεκτη περιοχή που ενδιαφέρει ιδιαίτερα τις ΗΠΑ, ενώ Αμερικανοί διπλωμάτες παρακολουθούν ανήσυχοι τις εξελίξεις στη Λιβύη όπου επίσης η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει ρόλο.
Είναι χαρακτηριστική η τοποθέτηση του υπ. Αμυνας Τζέιμς Μάτις, ότι «υπάρχει ένας ξεκάθαρος και άμεσος κίνδυνος στη νότια πτέρυγα που αναδεικνύει την Ελλάδα σε χώρα πρώτης γραμμής για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας». Η πρόθεση της Ουάσιγκτον να εντάξει την Αθήνα στους υπό εκκόλαψη σχεδιασμούς της στην περιοχή προκύπτει και από σκέψεις που γίνονται, αλλά και από χάρτες που σχεδιάζονται, στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και στο Πεντάγωνο, και τοποθετούν την Ελλάδα στο επίκεντρο τριών κύκλων οι οποίοι καλύπτουν περιοχές έντασης που ανησυχούν τις ΗΠΑ: ο πρώτος αφορά τη Ρωσία, την Ουκρανία και τα Βαλκάνια, ο δεύτερος τη Λιβύη και την ευρύτερη Β. Αφρική, και ο τρίτος την Τουρκία και τη Μέση Ανατολή. Σχετικές αποτυπώσεις έχει κάνει από την αρχή της θητείας του ο κ. Κοτζιάς.
Επέκταση
Βασικό στρατηγικό πλεονέκτημα που προβάλλει η Αθήνα είναι η βάση της Σούδας. Ο στρατηγός Μάτις διαμήνυσε την πρόθεση των ΗΠΑ για επέκταση γενικότερα της ήδη στενής διμερούς συνεργασίας, αλλά και ειδικότερα τη χρήση της βάσης, τονίζοντας ότι μέσα στα επόμενα δύο χρόνια «κοιτάμε για στήριξη επιπλέον επιχειρησιακών τοποθεσιών και είναι κάτι στο οποίο είμαστε πολύ ανοικτοί».
Η προοπτική περαιτέρω εμβάθυνσης της αμυντικής συνεργασίας αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς λαμβάνει χώρα σε μια περίοδο όπου η απρόβλεπτη συμπεριφορά Ερντογάν –πρόσφατα «προειδοποίησε» ακόμη και με κλείσιμο της αεροπορικής βάσης του Ιντσιρλίκ– φέρνει στο προσκήνιο τον κίνδυνο θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο, όπως και το ενδεχόμενο τουρκικών παρενοχλήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ. Φυσικά, η Αγκυρα παραμένει μείζονος σημασίας χώρα, κυρίως για τις εξελίξεις στη Συρία, γι’ αυτό και το μήνυμα από την Ουάσιγκτον είναι πως η προσέγγιση της Ελλάδας θα πρέπει να επικεντρώνεται στα δικά της πλεονεκτήματα και όχι στις «αρρυθμίες» των γειτόνων της.
Στο πλαίσιο της περαιτέρω σύσφιγξης της συνεργασίας γίνονται σκέψεις, οι οποίες προς το παρόν δεν επιβεβαιώνονται από αμερικανικές πηγές, για την προοπτική της ενίσχυσης του ελληνικού ναυτικού στο μέλλον με το υπερσύγχρονο πλωτό αντιπυραυλικό σύστημα διοίκησης και ελέγχου Aegis, το οποίο δύναται να παρακολουθεί και να καταστρέφει έως και 100 στόχους σε απόσταση 100 ναυτικών μιλίων.
Η ελληνική θέση ενισχύεται και από το γεγονός ότι δεν προβάλλεται μεμονωμένα ο ρόλος της Αθήνας, αλλά δίνεται έμφαση και στη συμμετοχή της, μαζί με την Κύπρο, στα τριμερή σχήματα με δύο στενούς συμμάχους των ΗΠΑ στην Ανατ. Μεσόγειο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Υπενθυμίζεται ότι ο Αιγύπτιος πρόεδρος Σίσι, τον οποίο ο κ. Τραμπ υποδέχεται αύριο στον Λευκό Οίκο, ήταν από τους λιγοστούς ξένους ηγέτες που είχε συναντήσει ο κ. Τραμπ, ως υποψήφιος πρόεδρος, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, τον περασμένο Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη.
