Η παιδαγωγική Montessori, δεν χρειάζεται συστάσεις, είναι από τις πιο διάσημες εναλλακτικές παιδαγωγικές στον κόσμο.
Ιδρύθηκε το 1907 από την Μαρία Μοντεσόρι, ιταλίδα γιατρό αφοσιωμένη στα παιδιά. Είναι μια μέθοδος εκπαίδευσης και βασίζεται στην ανακάλυψη, στην εκπαίδευση των αισθήσεων των παιδιών και στην ελευθερία τους, εντός ορίων.
Πολλοί γονείς, απογοητευμένοι από το δημόσιο ή ιδιωτικό σχολείο αναζητούν μια Σχολή Μοντεσόρι για τα παιδιά τους, ανά τον κόσμο. Ενώ αρχικά η μέθοδος Μοντεσόρι απευθυνόταν στα φτωχότερα παιδιά, τα πράγματα άλλαξαν με τα χρόνια.
Υπάρχουν, ωστόσο, κάποιες εκπαιδευτικές αρχές που μπορεί κάποιος να εφαρμόσει στο σπίτι του, με τα παιδιά του, από την στιγμή της γέννησής του, όπως εξηγεί η Marie Robert, διευθύντρια του διεθνούς σχολείου Μοντεσόρι στη Μασσαλία της Γαλλίας.
1. Σκεφτείτε την κρεβατοκάμαρα του παιδιού σας
Στην παιδαγωγική Μοντεσόρι υπάρχει αυτό που λέμε «προετοιμασμένο περιβάλλον». Πρέπει δηλαδή να προετοιμάσουμε το δωμάτιο του παιδιού, από την γέννησή του, έτσι ώστε να αναπτυχθεί σε ένα εποικοδομητικό περιβάλλον.
Πρακτικά: για τα παιδιά από 0-3 ετών, αποφεύγουμε το κρεβάτι με κάγκελα και προτιμούμε το στρώμα στο πάτωμα, για τις περισσότερες ώρες τις ημέρας, ώστε να αποφύγουμε «την φυλάκιση». Επίσης, τοποθετούμε εταζέρες στο ύψος του παιδιού ώστε να μπορέσει να αναζητήσει ένα αντικείμενο, μόλις μπορέσει. Μπορούμε επίσης να τοποθετήσουμε έναν καθρέφτη, πάντα στο ύψος του παιδιού, οπλισμένον με κάγκελα ή άλλα εμπόδια, ώστε να επιτρέψουμε στο παιδί να πιαστεί στα κάγκελα, να σηκωθεί και να δει τον εαυτό του.
2. Ενσωματώνουμε το παιδί στην πρακτική ζωή του σπιτιού
Δεν πρέπει να περιμένουμε από το παιδί να μεγαλώσει τόσο πολύ ώστε να μπορεί να σερβίρεται μόνο του ένα ποτήρι νερό πριν του επιτρέψουμε να συμμετέχει στη ζωή του σπιτιού. Η Μαρία Μοντεσόρι έλεγε ότι «η εξυπνάδα έρχεται από το χέρι». Πρέπει να αφήσουμε το παιδί να αυτονομηθεί, να το ωθήσουμε να κάνει πράγματα και να επιλέξουμε έπιπλα που του επιτρέπουν να δουλέψει την δική του κινητικότητα.
Πρακτικά: όταν ένας γονιός προετοιμάζει ένα γεύμα, καλό είναι να βάζει και το παιδί στη διαδικασία. Ενας έξυπνος τρόπος εκμάθησης είναι «η άσκηση του αδειάσματος». Δύο μπολ, ένα άδειο και ένα γεμάτο με φακές π.χ. Βάζουμε το παιδί να το κάνει. Επίσης, στα μεγαλύτερα παιδιά (6 ετών) επιβάλλεται να τα βάζουμε να στίβουν πορτοκάλια, να καθαρίζουν πατάτες κλπ. Η πάνω σε ξύλινο πάγκο, τα βάζουμε να κόβουν τα πορτοκάλια πριν τα στύψουν.
Μια άλλη καλή άσκηση είναι «η άσκηση της επιλογής»: ξεδιαλέγουν τα ρούχα ανάλογα με το χρώμα και τα διπλώνουν. Καθόμαστε δίπλα στο παιδί και του δείχνουμε δύο φορές την κίνηση, λέγοντας λίγες λέξεις για να μη χάσει την συγκέντρωσή του. Του μαθαίνουμε επίσης να γίνει αυτόνομο, βάζοντάς το να καθαρίζει το γραφείο του ή να καθαρίζει κάτι στο πάτωμα. Αν στο σπίτι υπάρχει κήπος, είναι καλό να του μάθουμε να αποκτήσει συνείδηση του εξωτερικού χώρου. Αγοράζουμε ένα μικρό ποτηστήρι ή του μαθαίνουμε να μαζεύει φύλλα με ένα μικρό εργαλείο.
3. Του μαθαίνουμε την ευχαρίστηση να περιποιείται τον εαυτό του
Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να κάνουμε διαπραγματεύσεις κάθε μέρα για να πλύνει τα δόντια του. Το βασικό είναι να του μάθουμε πόσο σημαντικό είναι η υγιεινή του σώματος και πόσο μας κάνει ευτυχισμένους.
Πρακτικά: Παίρνουμε τον χρόνο που χρειάζεται για να του μάθουμε να πλένει τα δόντια. Σε ένα κορίτσι μπορούμε να μάθουμε πόσο ωραίο είναι να χρησιμοποιεί μια κρέμα ενυδατική με άρωμα. Στο μπάνιο μπορούμε να του αγοράσουμε μια δική του σαπουνοθήκη και ένα σκαλοπάτι για να φτάνει στο νιπτήρα.
