Ως την «τρίτη Άλωση της Κωνσταντινούπολης» έχουν χαρακτηρίσει οι ιστορικοί τα Σεπτεμβριανά του 1955, την ελληνική εκδοχή της Νύχτας των Κρυστάλλων που ξεκίνησε στις 6 και ολοκληρώθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου.
Φέτος συμπληρώνονται 65 χρόνια από τη νύχτα που πλήγωσε βαθιά την κοινότητα των Ρωμιών της Πόλης.
Το οργανωμένο αυτό πογκρόμ αποτυπώθηκε σε επεισόδιο της «Μηχανής του Χρόνου» (2016), το οποίο περιλαμβάνεται στο αρχείο της ΕΡΤ
Η εκπομπή ξεκινά από την τελευταία χρυσή εποχή των Ρωμιών της Πόλης την περίοδο 1948-1955 κατά την οποία ο ελληνικός πληθυσμός αριθμούσε έως και 200.000 κατοίκους. Γίνεται αναφορά στην πρωθυπουργία Μεντερές, στις καλές διμερείς σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας, αλλά και στον εορτασμό των 500 χρόνων από την Άλωση, μια ημερομηνία που αποτέλεσε ορόσημο για τον τουρκικό εθνικισμό.
Αναλύεται η στάση της Βρετανίας στο αίτημα αυτοδιάθεσης των Κυπρίων από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 και παρουσιάζεται πώς η Αγγλία εμπλέκει την Τουρκία στο Κυπριακό, με αναφορές ειδικότερα στην ανθελληνική πολιτική του τουρκικού Τύπου, την εμφάνιση του Ραουφ Ντεκτάς και την ίδρυση της Εθνικής Ένωσης Τούρκων Φοιτητών στην Κωνσταντινούπολη με την επωνυμία «Η Κύπρος είναι τουρκική», το 1954.
Περιγράφονται το σχέδιο προβοκάτσιας εναντίον του ελληνικού πληθυσμού της Κωνσταντινούπολης και η στημένη επίθεση στο τουρκικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη στις 6 Σεπτεμβρίου 1955.
Τις αφηγήσεις των Κωνσταντινοπολιτών που έζησαν τις επιθέσεις του κατευθυνόμενου όχλου στα καταστήματα του Πέρα και στα σπίτια Ελλήνων, το πλιάτσικο, τις λεηλασίες ορθόδοξων ναών και νεκροταφείων, τους ξυλοδαρμούς, τους βιασμούς και τις δολοφονίες συμπληρώνουν τα φωτογραφικά ντοκουμέντα από τον Δημήτρη Καλούμενο.
Αγγλοι, τουρκοι, γερμανοι οι μεγαλοι εχθροι της πατριδας μας!
Ο καί αποκαλούμενος Εθνάρχης Κωνσταντίνος Καραμανλής έβαλε τήν ουρά στά σκέλια, καταπίνοντας τίς εγκληματικές ενέργειες τών Τούρκων. Τό “η Κύπρος κείται μακρυά” ήταν επανάληψη τής ίδιας προδοτικης πολιτικης, πού ακολούθησε καί στά γεγονότα τού διωγμου τών Ελλήνων ώς Πρωθυπουργός πάλι.
Επι κυβερνησεως Καραμανλη το Μάιο του 1956 σε διαδήλωση στην Αθηνα για τον απαγχονισμο των ηρωων Καραολη και Δημητρίου, σκοτώθηκαν 3 διαδηλωτές και ενας αστυνομικός. Αυτη η διαδήλωση σπάνια αναφερεται ο περισσότερους κοσμος δεν την ξερει καν,κανείς δεν δικάστηκε, και ο “εθναρχης” δεν κατηγορείται. Για το Πολυτεχνείο όμως ολοι ξερουν καθε χρονο γινονται εκδηλώσεις μνήμης για τους “νεκρούς ” και κάποιοι πέθαναν στη φυλακή.
Ποιος είναι ο πραγματικος υπαιτιος για ολα αυτα;Οι τρισαθλιοι Άγγλοι ειναι, οι οποιοι εβαλαν τους βρωμερους Τούρκους να τα κανουν για να τμωρησουν την Ελλάδα που επέμενε και υποστήριζε την Ενωση με την Κύπρο.