Πριν από λίγες μέρες, ο φάκελος μιας από τις διασημότερες ληστείες στην ιστορία του κινηματογράφου έκλεισε οριστικά. Τα κόκκινα γοβάκια που φορούσε η Τζούντι Γκάρλαντ στον ‘Μάγο του Όζ’, το υπέροχο φιλμ του 1939, επέστρεψαν στον νόμιμο ιδιοκτήτη τους, τον συλλέκτη Μάικλ Σο.Ο Σο είχε δανείσει τα παπούτσια στο μουσείο που ιδρύθηκε προς τιμήν της Τζούντι Γκάρλαντ στη γενέτειρά της, το Γκραντ Ράπιντς της Μινεσότα. Τα εμβληματικά ρουμπινί γοβάκια αποτελούσαν το βασικό έκθεμα του μουσείου μέχρι το 2005, όταν και εκλάπησαν, μια νύχτα που οι κάμερες ασφαλείας ήταν απενεργοποιημένες. Ο δράστης δεν άφησε πίσω του ούτε ίχνη, ούτε αποτυπώματα, ούτε το παραμικρό στοιχείο DNA και παρά την επικήρυξη και την αμοιβή που έφτασε ως και τα 2 εκ. δολάρια, τα γοβάκια παρέμειναν εξαφανισμένα μέχρι την Τρίτη 04/09, όταν η Τζόαν Σάνμπορν, εκπρόσωπος Τύπου του FBI, ανακοίνωσε (χωρίς να επεκταθεί σε λεπτομέρειες) ότι τα παπουτσάκια της μικρής Ντόροθι εμφανίστηκαν από το πουθενά και πολύ σύντομα θα επιστρέψουν στην προθήκη τους.
Με αφορμή αυτό το περιστατικό, θυμηθήκαμε μερικές ακόμα διαβόητες ληστείες με λεία περίφημα κειμήλια ή έργα τέχνης, τα οποία αγνοούνται ακόμα.
Το βιολί της Έρικα Μορίνι
Στα μέσα της δεκαετίας του 1930, η Αυστριακή βιολονίστα Έρικα Μορίνι απέκτησε ένα Stradivarius. Το υπέροχο βιολί ήταν κατασκευασμένο το 1727, έφερε την ονομασία ‘Davidov’ (ήταν αφιερωμένο στον τσελίστα Καρλ Ντάβιντοβ) και της το έκανε δώρο ο πατέρας της. Ήταν το όργανο με το οποίο πορεύτηκε στη ζωή και στα κονσέρτα της, μέχρι που αποσύρθηκε από τη μουσική το 1976.
(Η Erica Morini και το βιολί της σε φωτογραφία του 1942 / AP Photo)
Τον Οκτώβρη του 1995, σε ηλικία 91 ετών, η Μορίνι εισήχθη σε νοσοκομείο της Νεάς Υόρκης (εκεί διέμενε τις τελευταίες δεκαετίες της ζωής της) με πρόβλημα στην καρδιά και στις 31 Οκτωβρίου απεβίωσε. Εκείνες τις μέρες, κλάπηκε από το διαμέρισμά της το περίφημο βιολί μαζί με μια κασετίνα γεμάτη γράμματα, παρτιτούρες και προσωπικές σημειώσεις της σολίστ που χαρακτηρίστηκε ‘η πιο συναρπαστική γυναίκα βιολονίστα του 20ου αιώνα’.
Το Davidov Stradivarius της Έρικα Μορίνι αναζητείται ακόμα. Την εποχή της κλοπής του, άξιζε 5 εκ. ευρώ. Η σημερινή του αξία, επαυξημένη με το μυστήριο της κλοπής και την πάροδο δύο ακόμα δεκαετιών, είναι ανυπολόγιστη.
Ο πίνακας του Σεζάν
Τη νύχτα της 31ης Δεκεμβρίου του 1999, την ώρα που οι κάτοικοι της Οξφόρδης (μαζί με την υπόλοιπη ανθρωπότητα) χάζευαν τα πυροτεχνήματα που εκτοξεύονταν στον ουρανό της πόλης για την υποδοχή του Millenium, ένας άνδρας εισέβαλε το μουσείο Ashmolean, εξουδετέρωσε τις κάμερες ασφαλείας με τη χρήση καπνογόνων κι έκλεψε τον πίνακα ‘Θέα της Auvers-sur-Oise’, ένα τοπίο που φιλοτέχνησε ο Πολ Σεζάν κάπου ανάμεσα στο 1879 και το 1882.
Το μόνο για το οποίο είναι σίγουρες οι Αρχές είναι ότι ο δράστης ήταν ένας (ακόμα κι αν είχε συντονιστική ομάδα πίσω του, στο μουσείο εκείνη τη νύχτα εισέβαλε μόνο ένας άνδρας). Το FBI τον έχει συμπεριλάβει στο Top 10 των καταζητούμενων για εγκλήματα στο χώρο της Τέχνης. Η βασική εικασία των ερευνητών είναι ότι η ληστεία έγινε κατά παραγγελία – ο κλέφτης ενήργησε κατόπιν εντολής κάποιου συλλέκτη ή κάποιου οργανισμού. Η εμπορική αξία του γαλήνιου εμπρεσιονιστικού τοπίου του Σεζάν υπολογίζεται στα 5 εκ. ευρώ.
Η κατάνα των Σογκούν
Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την παράδοση των Ιαπώνων, πολλά ιστορικά κειμήλια και πολύτιμα αντικείμενα Τέχνης μεταφέρθηκαν ως λάφυρα από τους αμερικανούς στρατιώτες στις ΗΠΑ. Ανάμεσά τους κι ένα σπουδαίο σπαθί, μια κατάνα κατασκευασμένη τον 14ο αιώνα από τον θρυλικό οπλοποιό Μασαμούνε.
Η κατάνα που λέγεται ότι μπορούσε να κόψει στα δύο ένα μεταλλικό κράνος, χρησιμοποιήθηκε στο πέρασμα των αιώνων από Σογκούν και ηγεμόνες και το 1939 χαρακτηρίστηκε από το υπουργείο πολιτισμού της Ιαπωνίας εθνικός θησαυρός. Αμέσως μετά τον Πόλεμο εξαφανίστηκε. Πιθανότατα μεταφέρθηκε στις ΗΠΑ από έναν στρατιώτη τον οποίο οι αρχές αναζητούσαν επί δεκαετίες με το όνομα Cole D.B. Moore. Σήμερα γνωρίζουμε ότι οι έρευνες για την ανεύρεση του πολύτιμου σπαθιού απέβησαν άκαρπες γιατί στράφηκαν σε ένα πρόσωπο που δεν υπήρξε ποτέ. Το πραγματικό όνομα του στρατιώτη ήταν Coldy Bimore, αλλά δεν εντοπίστηκε ποτέ. Το ίδιο και η κατάνα του Μασαμούνε.
Οι 5 πίνακες του μουσείου Μοντέρνας Τέχνης του Παρισιού
Τον Μάιο του 2010 πραγματοποιήθηκε μια από τις διασημότερες και πιο κινηματογραφικές ληστείες έργων Τέχνης. Ο Βιέραν Τόμιτς, που βαφτίστηκε ‘Spiderman’ από τα γαλλικά media, σκαρφάλωσε στον εξωτερικό τοίχο του μουσείου Μοντέρνας Τέχνης του Παρισιού, έσπασε ένα τζάμι, έκοψε ένα λουκέτο με τανάλια, μπήκε σε μια από τις κεντρικές αίθουσες και βγήκε έχοντας κάτω απ’ τη μασχάλη του έναν Πικάσο, έναν Ματίς, έναν Μπρακ, έναν Μοντιλιάνι κι έναν Λεζέρ. Η μπάζα του υπολογίστηκε στα 100 εκ. ευρώ και η δράση του χαρακτηρίστηκε από τον διευθυντή του μουσείου ‘σοβαρό έγκλημα κατά της κληρονομιάς ανθρωπότητας’.
(Η κλεμένη ‘Γυναίκα με βεντάλια’ του Αμεντέο Μοντιλιάνι)
Όλες οι κινήσεις του Τόμιτς καταγράφηκαν από τις κάμερες ασφαλείας του μουσείου, οπότε η σύλληψή του ήταν μια σχετικά εύκολη υπόθεση. Οι πίνακες, όμως, δεν βρέιθηκαν. Στις ανακρίσεις, ο Τόμιτς υποστήριξε ότι πάνω στον πανικό του, τους πέταξε σε έναν σκουπιδοτενεκέ του Δήμου. Το πιο πιθανό είναι ότι φυγαδεύτηκαν εκτός συνόρων. Λογικά, κοσμούν ήδη κάποια ή κάποιες κρυφές ιδιωτικές συλλογές.
