Φέτος συμπληρώνονται 23 χρόνια από τη συγκρότηση του 1ου Τάγματος Επιθετικών Ελικοπτέρων (1ο ΤΕΕΠ) στο Στεφανοβίκειο Μαγνησίας. Ήταν Αύγουστος του 1995, όταν τα πρώτα από τα 20 συνολικά ελικόπτερα έφτασαν στην Ελλάδα εισάγοντας την Αεροπορία Στρατού σε μια νέα εποχή!
Η αγορά και η ένταξη των επιθετικών ελικοπτέρων AH-64A+ Apache στην Αεροπορία Στρατού (ΑΣ), και συγκεκριμένα στο 1ο ΤΕΕΠ απετέλεσε ένα τεράστιο τεχνολογικό και επιχειρησιακό άλμα για τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Και αυτό διότι ο ΕΣ παραλάμβανε το καλύτερο επιθετικό ελικόπτερο στο κόσμο χωρίς καμία προγενέστερη εμπειρία σε αντίστοιχο τύπο, ενώ οι απαιτήσεις τόσο για την εκπαίδευση ιπταμένων όσο και των τεχνικών ήταν τεράστιες.
Προκειμένου ο τύπος να αξιοποιηθεί το ταχύτερο δυνατόν, ξεκίνησε μια επίπονη διαδικασία που είχε ως αποτέλεσμα να επέλθει σταδιακά, πλήρης αλλαγή νοοτροπίας του προσωπικού, σε ζητήματα διαδικασιών συντήρησης και εκπαίδευσης ενώ έπρεπε να αφομοιωθούν εντελώς νέες τακτικές διεξαγωγής επιχειρήσεων.
Πολύ απλά οι χειριστές που κλήθηκαν να αξιοποιήσουν επιχειρησιακά τα Apache έπρεπε να σκέφτονται πλέον ως μαχητές και όχι ως μεταφορείς υλικού και προσωπικού όπως γινόταν μέχρι τότε, δεδομένου ότι η κύρια αποστολής της ΑΣ ήταν η εκτέλεση τακτικών αερομεταφορών και αεραποβάσεων με ελικόπτερα UH-1H/AB-205 Huey και CH-47DG Chinook.
ΤΑ APACHE ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΙΜΙΩΝ
Η κρίση των Ιμίων τον Ιανουάριο του 1996 βρήκε το 1ο ΤΕΕΠ σε διαδικασία συγκρότησης καθώς μετρημένοι στα δάχτυλα ήταν οι χειριστές που είχαν προλάβει να ολοκληρώσουν την αρχική μετάπτωση στον τύπο, ενώ και οι παραδόσεις βρίσκονταν σε εξέλιξη. Με δεδομένο ότι δύο χώρες όδευαν προς σύγκρουση (με αποκορύφωμα το βράδυ της 30ης Ιανουαρίου), ο Διοικητής του Τάγματος ανέλαβε να εκτελέσει την πρώτη βολή βλήματος AGM-114 Hellfire στο πεδίο βολής Λιτόχωρου Πιερίας, προκειμένου να πιστοποιήσει ότι το οπλικό σύστημα είναι λειτουργικό και αξιόπιστο, ώστε να χρησιμοποιηθεί σε πραγματικές επιχειρήσεις.
Παρά τις εξαιρετικά αντίξοες καιρικές συνθήκες η βολή πέτυχε και άμεσα ενημερώθηκε η ηγεσία ότι μπορούσε να υπολογίζει σε όσα ελικόπτερα υπήρχαν μέχρι τότε διαθέσιμα. Η παρουσία – έστω και ενός – ζεύγους Apache, θα προκαλούσε σημαντική ζημιά στον αντίπαλο σε περίπτωση έναρξης εχθροπραξιών, παρά το γεγονός ότι οι πιλότοι του 1ου ΤΕΕΠ αντικειμενικά ήταν οριακά έτοιμοι, ανέλαβαν δράση.
Η πτήση επιστροφής του ζεύγους στο Στεφανοβίκειο αποδείχτηκε επεισοδιακή (ιδίως στο σκέλος μέσα από την κοιλάδα των Τεμπών) ενώ και η πτήση μετάβασης ενός δευτέρου ζεύγους στην προκεχωρημένη βάση εξορμήσεων ήταν μια εφιαλτική εμπειρία καθώς έγινε σε σκοτάδι πάνω από θάλασσα με τις χειρότερες δυνατές καιρικές συνθήκες.
Τα Apache τελικά βρέθηκαν εκεί που έπρεπε αν και τελικά η εντολή να επέμβουν δεν ήρθε ποτέ..
Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Η περίοδος που ακολούθησε ήταν ακόμη πιο δύσκολη με δεδομένο ότι το 1ο ΤΕΕΠ έπρεπε γρήγορα να αξιοποιήσει στο έπακρο τις δυνατότητες των Apache. Τεράστιο ήταν το στοίχημα της εκπαίδευσης καθώς η Ελλάδα ήταν και η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που παρέλαβε ελικόπτερα Apache από τις Hνωμένες Πολιτείες. Ταυτόχρονα η έλευση του νέου τύπου, στάθηκε αφορμή για τη δημιουργία της 1ης Ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού που ολοκληρώθηκε στις 16 Mαρτίου 1998 με την υπαγωγή της στο B΄ Σ.Σ.
Σημειώνεται ότι τον πυρήνα των πρώτων χειριστών που επιλέχθηκαν να επανδρώσουν τα νέα ελικόπτερα απετέλεσαν 30 αξιωματικοί και υπαξιωματικοί οι οποίοι εκπαιδεύτηκαν στις ΗΠΑ , ενώ είχε ήδη προηγηθεί η μετάβαση 68 τεχνικών για την εκπαίδευση στην υποστήριξη των ελικοπτέρων.
Με την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης όλου του ιπτάμενου και τεχνικού προσωπικού και την παραλαβή των ελικοπτέρων, το 1ο ΤΕΕΠ χάρη στις συνεχείς προσπάθειες όλου του προσωπικού, πέτυχε κάτι που σε πολλούς εκείνη την εποχή φάνταζε ακατόρθωτο. Την πλήρη επιχειρησιακή εκμετάλλευση των πολλαπλών δυνατοτήτων του στρατηγικού αυτού όπλου και την εξασφάλιση υψηλών επιπέδων διαθεσιμότητας, συντήρησης και ασφαλείας πτήσεων, αναδεικνύοντας το 1ο ΤΕΕΠ σε ένα πραγματικό κόσμημα των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
ΟΙ ΝΕΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΕΔΩΣΑΝ ΤΑ APACHE ΣΤΟΝ ΕΣ
Πολύ σπάνια στην ιστορία των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, η ένταξη ενός και μόνον οπλικού συστήματος έχει εκτοξεύσει τόσο ψηλά τις επιχειρησιακές δυνατότητες τους, όσο η εισαγωγή του επιθετικού ελικοπτέρου ΑΗ-64Α Apache στη δύναμη της ΑΣ.
Tα Apache είναι σε θέση να καλύψουν αποτελεσματικά ένα σχετικά μεγάλο επιχειρησιακό τομέα ευθύνης, με ταχύτητα, ακρίβεια και μεγάλο όγκο πυρός. Μπορούν να χτυπήσουν με ασύγκριτα μεγαλύτερη ακρίβεια τακτικούς στόχους στο πεδίο της μάχης μέσα στο ΑΠΟΛΥΤΟ σκοτάδι, όπως μεμονωμένα άρματα μάχης, συγκεντρώσεις πεζικού, υλικού διοικητικής μέριμνας, πολυβολεία, ομάδες εχθρικών Eιδικών Δυνάμεων και άλλους μικρούς στόχους που είναι πολύ πιο δύσκολο να χτυπηθούν από ένα μαχητικό αεροσκάφος που πετά με ταχύτητες της τάξης των 300-500 kts (σε μεγάλο συνήθως ύψος) ανάλογα με το προφίλ της αποστολής και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας ή σε άσχημο καιρό.
Χάρη στο μεγάλο φορτίο όπλων και πυρομαχικών που μεταφέρει, (βλήματα AGM-114 Hellfire, ρουκέτες HE των 2,75inch, πυροβόλο των 30mm) είναι σε θέση να προσβάλλει πολλές διαφορετικές κατηγορίες στόχων και να εκτελεί αποστολές, όπως:
-Εγγύς Aεροπορική Yποστήριξη (Close Air Support-CAS)
-Προσβολή τεθωρακισμένων μονάδων/ μηχανοκίνητου πεζικού και συγκεντρώσεων προσωπικού
-Aπομόνωση/απαγόρευση πεδίου μάχης
-Aναγνώριση
-Συνοδεία μεταγωγικών ελικοπτέρων σε αποστολές εφόδου
-Προσβολή εχθρικών μεταγωγικών ελικοπτέρων
-Συνοδεία/κάλυψη αποστολών μεταφοράς καταδρομικών τμημάτων ή αλεξιπτωτιστών
-Υποστήριξη αποστολών SAR/CSAR
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΦΑΣΜΑ ΤΗΣ ΑΠΑΞΙΩΣΗΣ
Μετά από δύο και πλέον δεκαετίες, τα Ελληνικά ΑΗ-64Α Apache εξακολουθούν να είναι σημαντικός πολλαπλασιαστής ισχύος των ΕΔ, ικανά με την εμπλοκή τους και μόνο να ανατρέψουν την εξέλιξη των επιχειρήσεων και να υπερασπίσουν Εθνικό έδαφος. Πρωταγωνιστής αυτής της προσπάθειας είναι το ιπτάμενο και τεχνικό προσωπικό της Μονάδας, το οποίο με τις άοκνες προσπάθειες του, το υψηλό συναίσθημα ευθύνης και τον επαγγελματισμό που επιδεικνύει εκτελεί στο ακέραιο το καθήκον του, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.
To ζήτημα του εκσυγχρονισμού του στόλου (προκειμένου να μην αφεθεί να απαξιωθεί σταδιακά) αποτέλεσε μια απερίσκεπτη και αδικαιολόγητη ενέργεια όλων των προηγούμενων ηγεσιών του ΥΕΘΑ με αποτέλεσμα οι διαθέσιμες επιλογές σήμερα να είναι ελάχιστες και αμφίβολες, δεδομένου ότι όλοι οι χρήστες (εκτός Ισραήλ) εχουν αναβαθμίσει τα Apache Α+ σε Apache D Longbow. Μεταξύ αυτών βρίσκεται και ο κύριος χρήστης που είναι ο αμερικανικός Στρατός, με αποτέλεσμα η υποστήριξη των Α+ σε ανταλλακτικά να γίνεται μια δύσκολη και ολοένα και πιο ακριβή υπόθεση..
Η συνέχεια εκμετάλλευσης των AH-64A+ με τον ΕΣ στο μονοπάτι του μοναδικού χρήστη (σε παγκόσμιο επίπεδο), προδιαγράφει την σταδιακή απαξίωση τους, γεγονός που πρέπει πάση θυσία να αποτραπεί δεδομένης της τεράστιας επένδυσης που έχει γίνει από το υστέρημα του ελληνικού λαού. Σημειώνεται οτι όλοι οι προγενέστεροι χρήστες έσπευσαν εγκαίρως να εκμεταλλευτούν τη δυνατότητα πλήρους αναβάθμισης στο μοντέλο AH-64D με δραματική αύξηση της μαχητικής ισχύος και αποτελεσματικότητας, μεταρέποντας «το παλαιότερο σύνολο συνεργαζόμενων συστημάτων σε ένα σύστημα-συστημάτων».
Η διαδικασία ενσωμάτωσης νέων τεχνολογιών ολοκλήρωσης και διασύνδεσης, μεταμόρφωσε κυριολεκτικά τα Apache “πρώτης γενιάς” σε ψηφιακά επιθετικά ελικόπτερα με την κατασκευάστρια εταιρία Boeing να έχει πλέον ολοκληρώσει την διαδικασία εκσυγχρονισμού των Α+ καθώς παράγει πλέον αποκλειστικά AH-64D Block III.
Η Ελλάδα ενώ είχε ενημερωθεί εγκαίρως οτι θα έπρεπε να προχωρήσει άμεσα σε εκσυγχρονισμό αν ήθελε να διατηρήσει το στόλο της στην αιχμή της τεχνολογίας, δυστυχώς δεν προχώρησε σε κάτι τέτοιο με αποτέλεσμα σήμερα να είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν και με ποιο κόστος θα μπορούσε να εκσυγχρονίσει τα 19 ΑΗ-64Α+ που διαθέτει.
Κατά συνέπεια το πρόβλημα θα συνεχίσει να υφίσταται, χωρίς αυτό φυσικά να μεποδίζει τους ανθρώπους του 1ου ΤΕΕΠ να δίνουν τον καλύτερο τους εαυτο ώστε η διαθέσιμη δύναμη των 19 Apache να είναι πάντα έτοιμη να επέμβει όποτε και αν χρειαστεί! Στο μεταξύ η αναζήτηση λύσης για να μην απαξιωθεί ο στόλος συνεχίζεται. Η μάλλον καλύτερα αγνοείται..
1ο Tάγμα Επιθετικών Ελικοπτέρων (1ο ΤΕΕΠ)
ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ:
Μυθικό άλογο ΠΗΓΑΣΟΣ με τον Βελερεφόντη, σε συσχετισμό με το σημερινό ιπτάμενο μαχητή χειριστή του ελικοπτέρου A.H. – 64, με φόντο τα χρώματα της Ελληνικής Σημαίας. Ο Πήγασος ήταν φτερωτό άλογο της μυθολογίας και γιος του Ποσειδώνα και της Μέδουσας. Τον Πήγασο τον δάμασε ο Βελερεφόντης, με τον οποίο έκανε αρκετά κατορθώματα μεταξύ των οποίων και η εξόντωση της Χίμαιρας.
ΕΔΡΑ : Στεφανοβίκειο Μαγνησίας
Hμερομηνία Συγκροτήσεως: 15 Οκτωβρίου 1994
πηγή:
