Προκειμένου να αντιμετωπίσει το φαινόμενο των βραχυχρόνιων μισθώσεων στην Ελλάδα και κατ’ επέκταση τη στεγαστική κρίση, η κυβέρνηση αναμένεται να στραφεί σε προσωρινά μέτρα για «κορεσμένα» αστικά κέντρα, απορρίπτοντας τη λογική των οριζόντιων παρεμβάσεων, όπως φερειπείν ενδεχόμενο πλαφόν στις ημέρες μίσθωσης εντός ενός έτους.
Όσον αφορά την καταμέτρηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων, σε ένα απόθεμα ακινήτων που φθάνει τα 10 εκατ. σε όλη την Ελλάδα, αυτά που νοικιάζονται με βραχυχρόνια μίσθωση υπολογίζονται σε περίπου 100.000, σύμφωνα με ην ΑΑΔΕ.
Δηλαδή, πρόκειται για ακίνητα που προέκυψαν μέσα από τη διασταύρωση των ΑΦΜ και τον Αριθμό Μητρώου Ακινήτου που έχει δηλωθεί στις μεγάλες πλατφόρμες. Από αυτά τα 100.000 ακίνητα, τα περισσότερα εκμισθώνονται από φυσικά πρόσωπα και όχι επαγγελματίες (δηλαδή ιδιοκτήτες με πάνω από δύο ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση), ενώ, η διάρκεια της μίσθωσης, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν ξεπερνά τις 90 ημέρες τον χρόνο.
Με αυτά τα δεδομένα, η κυβέρνηση φαίνεται πως προχωρά στην εφαρμογή ενός προσωρινού περιορισμού σε κορεσμένες περιοχές, σε αστικά κέντρα αρχικά και πιθανώς μελλοντικά σε νησιά, ειδικά εκεί όπου έχει διαπιστωθεί ότι τα ακίνητα σε βραχυχρόνιες μισθώσεις ξεπερνούν το 5% του συνολικού αποθέματος των ακινήτων που μπορούν να διατεθούν για μίσθωση.
Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, σε περιοχές δηλαδή όπως το Κουκάκι και άλλα σημεία στο κέντρο της Αθήνας, στα νότια προάστια (ειδικά στην παραλιακή ζώνη), στη Θεσσαλονίκη κ.ά., θα δημιουργηθεί μία αναλογία, ένα «κλάσμα», ανάμεσα στις βραχυχρόνιες και τις μακροχρόνιες μισθώσεις.
Αν αυτό το «κλάσμα» ανατρέπεται εις βάρος των μακροχρόνιων μισθώσεων, τότε θα τίθεται «φρένο» στις νέες άδειες, δηλαδή σε νέα ΑΜΑ για βραχυχρόνιες μισθώσεις. Μάλιστα, το κλάσμα θα διαμορφώνεται τοπικά και με μεγάλη ακρίβεια, καθώς η καταγραφή που έχει γίνει στα εκμισθούμενα ακίνητα φτάνει σε επίπεδο… ταχυδρομικού κώδικα.
Δηλαδή, το προσωρινό «πάγωμα» των αδειών δεν θα γίνεται συνολικά σε επίπεδο Δήμου, αλλά σε ενότητες μέσα στον ίδιο τον Δήμο, ανάλογα με τα στοιχεία που θα προκύπτουν κάθε χρόνο από την επανεξέταση της αναλογίας.
Αυτός είναι ο ένας από τους δύο άξονες της επίλυσης του στεγαστικού προβλήματος που αναμένεται να παρουσιασθούν από τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, κατά την ομιλία του, στην εφετινή ΔΕΘ.
Ο δεύτερος άξονας αφορά τα περίπου 700.000 ακίνητα σε όλη τη χώρα (200.000 σε αστικά κέντρα) που εμφανίζονται ως κλειστά στην Ανεξάρτητη Αρχή. Για όσα είναι πραγματικά κλειστά και δεν εμφανίζονται «εικονικά κλειστά» στην εφορία, θα δοθεί ένα γενναίο κίνητρο να ανοίξουν και να διατεθούν για μακροχρόνια μίσθωση. Αντίστοιχο κίνητρο είναι πιθανό να δοθεί και για όσα ακίνητα αποχωρήσουν από τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης και «περάσουν» στο κλασσικό ενοίκιο.
Το βασικό σενάριο που φαίνεται πως προχωρά είναι αυτό που έχει προτείνει η ΠΟΜΙΔΑ για τριετή φορολογική απαλλαγή από τον αντίστοιχο φόρο εισοδήματος για τους ιδιοκτήτες κατοικιών, που θα τις εκμισθώσουν ως κύρια κατοικία για τουλάχιστον τριετία, εφόσον οι κατοικίες αυτές ήταν κενές όλο το 2024 ή είχαν διατεθεί για βραχυχρόνια μίσθωση.
Αυτή η πρόταση φαίνεται πως γίνεται αποδεκτή από την κυβέρνηση, ίσως με κάποιες διαφοροποιήσεις. Δηλαδή, η φοροαπαλλαγή μπορεί να μην είναι πλήρης, αλλά να δοθεί κάποια έκπτωση φόρου, καθώς η κυβέρνηση θέλει να αποφύγει αντιδράσεις από άλλες κοινωνικές ομάδες που μπορεί να ισχυρισθούν ότι και αυτές προσφέρουν κοινωνικό έργο και πρέπει να έχουν φοροαπαλλαγή.
Από εκεί και πέρα, εισηγήσεις για «αντί–κίνητρα», δηλαδή φορολογικές επιβαρύνσεις με επιπλέον ΕΝΦΙΑ ή τεκμαρτό ενοίκιο σε κλειστά διαμερίσματα, μπορεί να εξετασθούν μονάχα ως ποινή για κάποιον που μπήκε στο αφορολόγητο χωρίς να έχει διαθέσει το ακίνητο σε μακροχρόνια μίσθωση για όλη την προβλεπόμενη περίοδο.
