Δεν μπορείτε να σηκωθείτε το πρωί για να πάτε στη δουλειά; Όταν ξυπνάτε νιώθετε θυμό όταν σκέφτεστε την ημέρα στην εργασία;
Η καθηγήτρια Τζέσι Γκoλντ, ψυχίατρος στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις, ξέρει ότι βιώνει την εξάντληση όταν ξυπνά, νιώθει αμέσως θυμό με τα εισερχόμενα email της και δε θέλει να σηκωθεί από το κρεβάτι.
Ίσως, δεν προκαλεί έκπληξη ότι μια ειδική στην ψυχική υγεία, η οποία προσπαθεί να ανακόψει την παλίρροια της εργασιακής εξουθένωσης, αισθάνεται και αυτή burnout κάποιες φορές.
Σε μια έρευνα του 2021 σε 1.500 Αμερικανούς εργαζομένους, περισσότεροι από τους μισούς είπαν ότι αισθάνονται εξαντλημένοι ως αποτέλεσμα των εργασιακών τους απαιτήσεων ενώ 4,3 εκατομμύρια Αμερικανοί εγκατέλειψαν τη δουλειά τους τον Δεκέμβριο σε αυτό που έγινε γνωστό ως η «μεγάλη παραίτηση».
Η επαγγελματική εξουθένωση, όπως ορίζεται, δεν είναι μια ιατρική κατάσταση αλλά «μια εκδήλωση χρόνιας αμελητέας πίεσης», εξηγεί η γιατρός, Λότε Ντίρμπιε. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας περιγράφει την επαγγελματική εξουθένωση ως ένα φαινόμενο στο χώρο εργασίας που χαρακτηρίζεται από αισθήματα εξάντλησης, κυνισμού και μειωμένης αποτελεσματικότητας.
«Ξεκινάς να μη λειτουργείς καλά, χάνεις προθεσμίες, είσαι απογοητευμένος, ίσως είσαι οξύθυμος με τους συναδέλφους σου», λέει ερευνήτρια που μελετά τις επιπτώσεις του στρες στην υγεία στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας.
Τι να προσέξετε
Ένα κοινό σύμπτωμα εξουθένωσης είναι η αϋπνία. Όταν ερευνητές στην Ιταλία εξέτασαν τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας πρώτης γραμμής με επαγγελματική εξουθένωση (burnout) κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας, διαπίστωσαν ότι το 55% ανέφερε ότι είχε δυσκολία να κοιμηθεί, ενώ σχεδόν το 40% είχε εφιάλτες.
Η έρευνα δείχνει ότι το χρόνιο στρες παρεμβαίνει στο περίπλοκο νευρολογικό και ορμονικό σύστημα που ρυθμίζει τον ύπνο. Είναι ένας φαύλος κύκλος, γιατί το να μην κοιμάσαι διαταράσσει αυτό το σύστημα ακόμα περισσότερο.
Η σωματική εξάντληση είναι ένα άλλο κοινό σύμπτωμα. Η Γκόλντ είπε ότι ένα από τα βασικά της συμπτώματα εξουθένωσης ήταν η κόπωση. «Συνειδητοποίησα ότι κοιμόμουν κάθε μέρα μετά τη δουλειά – και είπα, “Τι συμβαίνει με εμένα;”, αλλά στην πραγματικότητα ήταν εξουθένωση», είπε.
Οι αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες (είτε τρώτε περισσότερο είτε λιγότερο από το συνηθισμένο) μπορεί επίσης να είναι σημάδι εξουθένωσης: Στη μελέτη Ιταλών εργαζομένων στον τομέα της υγείας, το 56% ανέφερε αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες. Οι άνθρωποι μπορεί να τρώνε λιγότερο επειδή είναι πολύ απασχολημένοι ή αποσπασμένοι ή μπορεί να βρεθούν να λαχταρούν συνέχεια ωραία φαγητά που τους κάνουν πρόσκαιρα να αισθάνονται καλύτερα. Οι πονοκέφαλοι και οι στομαχόπονοι μπορούν επίσης να υποκινηθούν από την εξάντληση
Τι μπορώ να κάνω;
Εάν αντιμετωπίζετε σωματικά συμπτώματα που θα μπορούσαν να είναι ενδεικτικά της επαγγελματικής εξουθένωσης, εξετάστε το ενδεχόμενο να επισκεφτείτε τον γιατρό πρωτοβάθμιας περίθαλψης ή έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας για να προσδιορίσετε εάν προκαλούνται από το άγχος ή αν έχουν τις ρίζες τους σε άλλες σωματικές καταστάσεις. Σε κάθε περίπτωση, μην αγνοείτε απλώς τα συμπτώματα θεωρώντας ότι δεν έχουν σημασία.
Εάν πρόκειται για burnout, τότε η καλύτερη λύση είναι να αντιμετωπιστεί η ρίζα του προβλήματος. Η εξουθένωση συνήθως αναγνωρίζεται όταν βασίζεται στην εργασία, αλλά το χρόνιο στρες μπορεί να έχει ποικίλες αιτίες όπως οικονομικά προβλήματα, προβλήματα σχέσεων και βάρη φροντίδας, μεταξύ άλλων.
Όταν η επαγγελματική εξουθένωση προέρχεται από προβλήματα που σχετίζονται με την εργασία, μπορεί να σας βοηθήσει να ζητήσετε καλύτερες συνθήκες εργασίας.
Η λήψη άδειας από την εργασία θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει, αλλά πιθανότατα είναι μόνο ένα προσωρινό βοήθημα, λέει η Γκόλντ.
Τέλος, προσπαθήστε να αφιερώνετε λίγο χρόνο κάθε μέρα για κάτι που αγαπάτε καθώς ακόμα και μόλις 15 έως 20 λεπτά την ημέρα μπορούν να μειώσουν τις πιθανότητες να πάθετε burnout.
