Το όνομά της ήταν όσο πιο διαβολικά διεστραμμένο γινόταν, σύλληψη αναμφίβολα ενός άρρωστου μυαλού.
Τη λέγανε «Colonia Dignidad», «Αποικία της Αξιοπρέπειας» δηλαδή, αν και τίποτα το αξιοπρεπές ή το ανθρώπινο δεν λάμβανε χώρα εκεί.
Αντιθέτως, ήταν ένα γερμανικό «κρατίδιο», ένα σωστό κράτος εν κράτει μέσα στη Χιλή του Πινοσέτ, που λειτουργούσε με απαράβατη ιεραρχία τύπου θρησκευτικής σέχτας, προμήθευε με οπλισμό το δικτατορικό καθεστώς και στις εγκαταστάσεις του λάμβαναν χώρα βασανιστήρια πολιτικών κρατουμένων, σεξουαλικές κακοποιήσεις παιδιών και ό,τι πιο διαταραγμένο έχει σκεφτεί να κάνει ο άνθρωπος στον άνθρωπο.
Οι τίτλοι τέλους της Αποικίας της Αξιοπρέπειας, φρικιαστική στη φύση και την εκτέλεσή της, δεν θα έπεφταν μάλιστα καθόλου σύντομα. Χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες και δεκαετίες μέχρι να αποφασίσει η γερμανική Βουλή να βάλει στο μικροσκόπιο μια από τις σκοτεινότερες σελίδες της μεταπολεμικής ιστορίας της, καθώς οι νοσταλγοί του Γ’ Ράιχ δεν έλεγαν να καταλαγιάσουν μετά την πανωλεθρία του Β’ Παγκοσμίου.
Ακόμα και σήμερα, όσοι επιβίωσαν από το ναζιστικό κολαστήριο της Χιλής περιμένουν τη δικαίωσή τους τόσο από τις χιλιανές όσο και τις γερμανικές Αρχές, απρόθυμες αμφότερες να επωμιστούν το μερίδιο ευθύνης που τους αναλογεί.
Η ιστορία της Αποικίας της Αξιοπρέπειας, της Φιλανθρωπίας και της Εκπαίδευσης φέρει μέσα της όλο τον τρόμο και τη θηριωδία του ναζιστικού καθεστώτος. Ένας δεκανέας του γερμανικού στρατού, κάποιος Πάουλ Σέφερ, είχε ιδρύσει στη Γερμανία μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου μια ευαγγελική εκκλησία και ένα ορφανοτροφείο για να περιθάλψει υποτίθεται τα ορφανά του πολέμου.
Σύντομα η φιλανθρωπική πολιτεία του θα αντιμετώπιζε καταγγελίες για σεξουαλική κακοποίηση ορφανών αγοριών, αν και προτού καν πρωτοκολληθεί η καταδικαστική απόφαση του δικαστηρίου, ο Σέφερ οργανώνει το colpo grosso του: πουλάει στο γερμανικό Δημόσιο το διαβόητο ορφανοτροφείο και διαφεύγει στη Χιλή, όπου με τα χρήματα του κράτους δημιουργεί έναν θρησκευτικό και βουκολικό παράδεισο υποτίθεται, αν και στην πραγματικότητα είναι ένα κολαστήριο από αυτά που τόσο αρέσκονταν να φτιάχνουν οι Ναζί.
Ο Σέφερ πήρε μαζί του καμιά εβδομηνταριά οικογένειες υποστηρικτών του ή νοσταλγών του χιτλερικού καθεστώτος, αρπάζοντας ταυτοχρόνως και εκατό ανήλικα, άλλα ορφανά και άλλα κλεμμένα από τις οικογένειές τους με πρόσχημα διάφορες προφάσεις. Προφάσεις για τις οποίες το γερμανικό κράτος έκανε ξανά τα στραβά μάτια, αν και το έγκλημα ήταν τέτοιας έκτασης που σήμερα ελέγχονται όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς. Ένας υπόδικος για παιδική κακοποίηση μεταναστεύει με εκατό παιδιά στις βαλίτσες του, αυτό είναι έγκλημα που δεν μπορεί προφανώς να περάσει στα «ψιλά» της Ιστορίας.
Αυτός έμελλε να είναι ο σπόρος του κακού που θα φυτευόταν στη Χιλή και θα απέδιδε σπορά διαστάσεων θηριωδίας, κάτω από την αδράνεια και τη συνέργεια τόσο των Γερμανών όσο και των Χιλιανών.
Η Colonia Dignidad ξεσκεπάζει άλλο ένα μαζικό έγκλημα της υφηλίου που έλαβε χώρα κάτω από τις μύτες του λαού και σε πείσμα της ίδιας της Ιστορίας και των δημοκρατικών ευαισθησιών που κυριάρχησαν υποτίθεται στη Δύση μετά το τέλος της φονικότερης παγκόσμιας σύρραξης που είδε ποτέ ο κόσμος.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ, ανακοίνωσε πέρυσι ότι το γερμανικό κράτος είναι έτοιμο να αποχαρακτηρίσει τα πιο πρόσφατα αρχεία για την αποικία της ντροπής στη Χιλή, έναν τόπο μαρτυρίου, βασανιστηρίων και σεξουαλικών κακοποιήσεων που παραμένει ορόσημο της ανθρώπινης θηριωδίας.
Πλέον 120 περίπου πρώην τρόφιμοι της κοινότητας της φρίκης έχουν καταθέσει ομαδική αγωγή αξιώνοντας αποζημίωση ύψους 1 εκατ. δολαρίων ο καθένας από το χιλιανό κράτος, το οποίο κατηγορείται ότι επέτρεψε την ίδρυση και τη δράση «μιας από τις πλέον επικίνδυνες θρησκευτικές αιρέσεις στην ιστορία της ανθρωπότητας», όπως είπε ο Βίνφριντ Χέμπελ, ο δικηγόρος που εκπροσωπεί τα θύματα έχοντας υπάρξει και ο ίδιος ένα από δαύτα.
Αν και η θρησκευτική σέχτα του παιδεραστή Ναζί που κατέφυγε στη Χιλή για να σπείρει κι εκεί τη ναζιστική αθλιότητα είναι σαφώς πιο περίπλοκη και τρομερή απ’ όσα μπορούν τα έγγραφα να αποκαλύψουν. Και η αλήθεια της πιο άβολη φυσικά απ’ όσο θα ήθελαν τόσο οι γερμανοί όσο και οι χιλιανοί συνεργάτες, που πλέον κατηγορούνται ότι συγκάλυψαν τη δράση του ναζί αξιωματικού καθώς είχαν να κερδίσουν από τη σέχτα του…
Το κολαστήριο που είπαν Sociedad Benefactora y Educacional Dignidad
Γνωστή στη συντομευμένη εκδοχή της ως Colonia Dignidad, η κοινότητα στήθηκε στα γρήγορα σε μια απομακρυσμένη περιοχή στα νότια της Χιλής το 1961. Ιδρυτής της ήταν ο Πάουλ Σέφερ, μπαρουτοκαπνισμένος αξιωματικός της ναζιστικής Βέρμαχτ που είχε διαφύγει τη σύλληψη για κακοποίηση αγοριών στο ορφανοτροφείο που είχε ιδρύσει στη Βόννη, έχοντας κάνει πρώτα τα κουμάντα του.
Ο Σέφερ αγόρασε στη δεκαετία του 1950 με τα πλουσιοπάροχα κονδύλια που του εξασφάλισε το γερμανικό Δημόσιο μια έκταση 130 τετραγωνικών χιλιομέτρων στη Χιλή για να ιδρύσει τη θρησκευτικού τύπου σέχτα του και να λατρευτεί ως Θεός. Όταν έφερε τους 150-200 (οι πηγές δεν συμφωνούν για τον ακριβή αριθμό) γερμανούς υποστηρικτές του και τα απαχθέντα ορφανά στη Λατινική Αμερική, αυτοανακηρύχθηκε υπέρτατος πνευματικός ηγέτης της Αποικίας της Αξιοπρέπειας παρουσιάζοντας την κοινότητα ως ειδυλλιακό τόπο για οικογενειακή ζωή!
Κάτω από τον μανδύα της κανονικότητας όμως κρυβόταν τα πιο σκοτεινά μυστικά της ομάδας. Κατά πρώτο, οι οικογένειες που διέμεναν εκεί δεν ζούσαν ενωμένες, καθώς τα παιδιά χωρίζονταν από τους γονείς μετά τη γέννησή τους και κρατούνταν σε διαφορετικά οικήματα. Καθώς μεγάλωναν μάλιστα δεν ήξεραν καν ποιοι ήταν οι γονείς τους, αφού ο μόνος ενήλικος που διατηρούσε επαφή μαζί τους ήταν ο διεστραμμένος Σέφερ, που κρατούσε τα παιδιά σκλάβους στις έκνομες σεξουαλικές του διαστροφές.
Αργότερα ο ηγέτης θα φρόντιζε να κρατά χωριστά τις γυναίκες από τους άντρες τους, απαγορεύοντας κάθε σεξουαλική ή άλλη ανθρώπινη επαφή μεταξύ τους. Όλοι τους φορούσαν πάντως παραδοσιακά ρούχα της Βαυαρίας της δεκαετίας του ’40, για να «μυρίζει» η αποικία χιτλερικό καθεστώς με τα όλα του. Η αχανής έκταση ήταν εξάλλου περιφραγμένη με ηλεκτροφόρα συρματοπλέγματα και φρουρούνταν νυχθημερόν από πάνοπλους στρατιώτες και εκπαιδευμένα σκυλιά, διασφαλίζοντας πως καμιά επικοινωνία με τον έξω κόσμο δεν θα λάμβανε ποτέ χώρα.
Η μυστική γερμανική κοινότητα στη Χιλή του Πινοσέτ ήταν ωστόσο πολλά περισσότερα από έναν προσωπικό παράδεισο για έναν διαταραγμένο νου. Κι εδώ αρχίζει η πολιτική ιστορία της Colonia Dignidad, πώς μετατράπηκε δηλαδή από τόπο κακοποίησης παιδιών σε κέντρο βασανιστηρίων πολιτικών κρατουμένων.
Η ερμητική κοινότητα της κοιλάδας στις παρυφές των Άνδεων, 350 περίπου χιλιόμετρα νότια του Σαντιάγο, λειτουργούσε κανονικά ως απομονωμένος παράδεισος και συνέχισε να προωθείται ως ένα «ειδυλλιακό χωριό για οικογένειες», φτάνοντας κάποια στιγμή να μετρά πληθυσμό κοντά στους 300 νοματαίους, μεταξύ αυτών και κάποιοι Χιλιανοί.
Την ώρα που ο ναζί δεκανέας συνέχισε να διοικεί με ανείπωτη βαρβαρότητα τη γερμανική κοινότητά του, η Αποικία μετατρέπεται σε μυστική φυλακή κατά τη Χούντα του στυγνού δικτάτορα Αουγκούστο Πινοσέτ από τις πρώτες μάλιστα στιγμές της δημοκρατικής εκτροπής το 1973.
Το ναζιστικό κρησφύγετο ήταν σαφές πως εξυπηρετούσε πολλούς και διάφορους, αφού με τους απολυταρχικούς κανόνες που είχε θεσπίσει ο γεννήτοράς του όλα έμοιαζαν εύκολα εκεί μέσα. Παρά το γεγονός ότι το μυστικό της ναζιστικής αποικίας έμοιαζε πια με κοινή αλήθεια, επισήμως θα έπρεπε να περιμένει ο κόσμος μέχρι το 1997 και τη φυγή του ηγέτη Σέφερ για να αποκαλυφθεί η πλήρης έκταση της θηριωδίας που λάμβανε χώρα πίσω από τις σφαλιστές της πόρτες.
Οι Χιλιανοί ανακάλυπταν τώρα έντρομοι ότι ο γερμανικός θύλακας λειτουργούσε ως μυστική φυλακή, όπου οδηγούνταν μαζικά αντιφρονούντες και αντίπαλοι του καθεστώτος Πινοσέτ για να «σωφρονιστούν» ή να «εξαφανιστούν» από προσώπου γης. Μυστικά κονδύλια κατευθύνονταν τώρα από την πραξικοπηματική κυβέρνηση της Χιλής στο κολαστήριο του Σέφερ, το οποίο διέθετε πλάι στο σχολείο και το νοσοκομείο του δύο διαδρόμους προσγείωσης, δεξαμενές καυσίμων αλλά και έναν σταθμό παραγωγής ενέργειας!
Αλλά και νέες σιδερόφραχτες οχυρώσεις φυσικά, περισσότερα παρατηρητήρια, μυστικά οπλοστάσια και δυνατότερους προβολείς, ώστε να διασφαλίζεται η μυστικοπάθεια των κατοίκων της. Αλλά και η απρόσκοπτη λειτουργία στον νέο της ρόλο, ως «ειδικό κέντρο βασανιστηρίων» δηλαδή του χουντικού καθεστώτος αλλά και εργαστήριο πειραμάτων για όπλα χημικού και βιολογικού πολέμου.
Στρατιωτικοί επιστήμονες, βασανιστές και πολιτικό προσωπικό μπαινόβγαιναν πια καθημερινά στην Αποικία της Αξιοπρέπειας για να κρατούν απασχολημένους τους αντιφρονούντες ή να τους μετατρέπουν σε ανθρώπινα ινδικά χοιρίδια. Κανείς τους δεν ενοχλούνταν φυσικά από τα άλλα εγκλήματα που λάμβαναν χώρα παραδίπλα, όπως ο βιασμός των παιδιών και η απολυταρχική λειτουργία της αποικίας σε συνθήκες δουλείας.
Η κυβέρνηση της Χιλής δεν ανεχόταν άλλωστε τη ναζιστική δράκα, αλλά συνεργαζόταν ανοιχτά μαζί της, καθώς τα οφέλη που προσέφερε στον Πινοσέτ ο Σέφερ πολλά και διάφορα. Το γκέτο του έβγαζε εξάλλου εκατομμύρια μέσα από τον ιδιαίτερο τρόπο λειτουργίας του. Τα μέλη καλλιεργούσαν τη γη, έσκαβαν τα πλούσια ορυχεία και διαχειρίζονταν τις επενδύσεις της Αποικίας σε ολόκληρη τη Χιλή και δεν έπαιρναν φυσικά μία, καθώς όλα έμεναν στα ταμεία του Σέφερ που διασφάλιζε το γενικότερο καλό. Ήταν σκλάβοι, αλλά για το καλό τους.
Ούτε την αποικία μπορούσε να εγκαταλείψει κανείς ούτε επαφή διατηρούσε με τον έξω κόσμο, καθώς τηλεόραση, ραδιόφωνο, Τύπος και τηλέφωνο ήταν φυσικά απαγορευμένες δραστηριότητες. Ούτε ημερολόγια δεν είχαν, καθώς ο χρόνος φαινόταν να έχει σταματήσει στον επίγειο παράδεισο του Σέφερ, εκεί που οι άνθρωποι φορούσαν παραδοσιακές αγροτικές ενδυμασίες της Βαυαρίας και δούλευαν τραγουδώντας λαϊκά τραγούδια της μαμάς πατρίδας.
Ακόμα πιο τρομακτικό είναι ίσως το γεγονός ότι ο Θείος Πάουλ, όπως ήταν γνωστός ο ναζί ηγέτης, διοίκησε τον βουκολικό του παράδεισο με φωτιά και τσεκούρι για τέσσερις σχεδόν δεκαετίες! Ποιος ήξερε όμως και τι;
Η Αξιοπρέπεια και η αναξιοπρέπεια ολόγυρά της
Κατά πρώτον, οι πρώτοι που γνώριζαν ήταν οι χιλιανοί περίοικοι, αν και δύσκολα θα απέδιδε κανείς ευθύνες σε εξαθλιωμένους πολίτες που ζουν κάτω από φασιστική διακυβέρνηση. Ο Σέφερ είχε εξάλλου τη φρόνηση να εξαγοράσει τη σιωπή τους προσφέροντας στους ντόπιους θέσεις εργασίας, δωρεάν εκπαίδευση στα παιδιά τους και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε όλους. Λειτουργώντας δηλαδή ως κράτος πρόνοιας εκεί που το επίσημο χιλιανό κράτος απουσίαζε.
Στη διάρκεια των τεσσάρων δεκαετιών της Αποικίας άλλωστε, μόλις πέντε άνθρωποι κατάφεραν να αποδράσουν από το κολαστήριο. Ποιος να πιστέψει όμως τις καταγγελίες τους που έπαιξαν στον χιλιανό Τύπο της εποχής και ποιος να αποδώσει ευθύνες; Πόσο μάλλον στο πλαίσιο ενός προδοτικού καθεστώτος που συνεργαζόταν στενά με την ουτοπία του Σέφερ.
Όπως αποκαλύφθηκε μετά το 1997 από τις μαρτυρίες όσων έζησαν στην Αποικία, η φρίκη ήταν το λιγότερο ανείπωτη. Ο αυστηρός διαχωρισμός με βάση το φύλο του μέλους συμπληρωνόταν από πλήρη καταστολή των σεξουαλικών του επιθυμιών μέσω φαρμάκων και ηλεκτροσόκ (ιδιαίτερα στα νεαρά αγόρια), ζώντας ως αιχμάλωτος στις άρρωστες βουλές του Σέφερ και των υψηλόβαθμων συνεργατών του.
Ο ίδιος ο Σέφερ κακοποιούσε σεξουαλικά τα αγόρια σχεδόν σε καθημερινή βάση και όπως είχε αποκαλύψει παλιότερα η Deutsche Welle, επικαλούμενη τις μαρτυρίες των θυμάτων που επιβίωσαν, στη διάρκεια των σαράντα αυτών ετών περισσότερα από 30.000 αγόρια έπεσαν θύματα βιασμού στην Colonia Dignidad. Δεκάδες ή και εκατοντάδες παιδιά από τους γειτονικούς αγροτικούς οικισμούς εξαφανίστηκαν και βρέθηκαν αργότερα -ή δεν βρέθηκαν ποτέ- εντός των τειχών της Αποικίας.
Ο Σέφερ λατρευόταν εξάλλου ως Θεός από τα σκλαβωμένα μέλη της κοινότητάς του, τα οποία εκτός από σωματικά βασανιστήρια υποβάλλονταν και σε ψυχολογικές δοκιμασίες, αναγκάζοντάς τους να τηρούν ακόμα και όρκο σιωπής. Η καθημερινή πλύση εγκεφάλου είχε εξάλλου τις ευλογίες τόσο των Γερμανών όσο και της δικτατορίας του Πινοσέτ. Ο ναζί δεκανέας διατηρούσε στενούς δεσμούς με τη μυστική υπηρεσία της Χιλής (DINA) και οι περίοικοι έβλεπαν με εντυπωσιασμό τον επικεφαλής της DINA, Μανουέλ Κοντρέρας, να επισκέπτεται μια στο τόσο την Colonia Dignidad έχοντας στο πλευρό του τον ίδιο τον στρατηγό Πινοσέτ (τις αποκαλύψεις επιβεβαίωσε και ο γιος του Κοντρέρας).
Ο δικτάτορας κανόνισε να μεταφερθούν στο δαιδαλώδες υπόγειο δίκτυο των στοών της Αποικίας εκατοντάδες πολιτικοί κρατούμενοι, όπου βασανίζονταν υπό τους ήχους του Βάγκνερ και του Μότσαρτ και με τη βοήθεια του φθηνού ηλεκτρισμού που παραγόταν στον σταθμό ενέργειας της κοινότητας. Το δικτατορικό καθεστώς, όπως αποκαλύφθηκε χρόνια αργότερα, έκρυβε στην Dignidad όπλα αλλά και τοξικά αέρια για ώρα ανάγκης.
Ήταν αυτές οι αγαστές σχέσεις των κατεργαραίων που διασφάλισαν την ατιμωρησία του Γερμανού αλλά και τη μακροημέρευση του κολαστηρίου του. Αν και δεν ήταν μόνο οι Χιλιανοί που έκλειναν το μάτι στον Σέφερ, καθώς οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες είχαν ενημερώσει ήδη από το 1966 τη Γερμανική Πρεσβεία στο Σαντιάγο για τις ναζιστικές μεθόδους της Αποικίας. Τόσο ο πρέσβης όσο και οι υψηλόβαθμοι διπλωμάτες της Γερμανίας κράτησαν ωστόσο τα στόματά τους κλειστά και πλέον ελέγχονται κι αυτοί για τον ρόλο τους στην πελώρια συγκάλυψη του εγκλήματος.
Αν και τα όρια της σχέσης της Colonia Dignidad με τη γερμανική κυβέρνηση δεν έχουν επαρκώς διερευνηθεί, φαίνεται πως ο Σέφερ διατηρούσε δεσμούς με το επίσημο κράτος, καθώς κρατά ζωντανό το όραμα της μεγάλης Γερμανίας σε μια λατινοαμερικάνικη χώρα. Οι συνθήκες ευνοήθηκαν καθοριστικά για τον Σέφερ μετά το 1973, όταν ήρθε πραξικοπηματικά στα χιλιανά πράγματα ο Πινοσέτ, ο οποίος και γίνεται ο καλύτερος φίλος του, μεταφέροντας στην Αποικία τους αντιφρονούντες του καθεστώτος, διεξάγοντας αντιδεοντολογικά ιατρικά πειράματα (με θανάσιμες συνέπειες) και αποθηκεύοντας οπλισμό για τη διατήρησή του στην εξουσία.
Ιδιαίτερο ρόλο έπαιξε και το συντηρητικό γερμανικό πολιτικό κόμμα CSU (Χριστιανο-Σοσιαλιστική Ένωση Βαυαρίας), το οποίο θαύμαζε τον τρόπο με τον οποίο είχε μεταφέρει τις βαυαρικές παραδόσεις στις Άνδεις ο Σέφερ και δεν το έκρυβε. Ο πρώην πρωθυπουργός της Βαυαρίας, Φραντς-Γιόζεφ Στράους, είχε επισκεφθεί εξάλλου την Αποικία και είχε μείνει κατενθουσιασμένος από την «εθνική δουλειά» που συντελούνταν εκεί.
Η Deutsche Welle αποκάλυψε σχετικά πρόσφατα πως πολλοί γερμανοί αξιωματούχοι και πολιτικοί είχαν φιλοξενηθεί για λίγο στις δομές της Αποικίας, ιδιαίτερα μεταξύ 1978-1982, και κανείς τους δεν είδε κάτι το περίεργο…
Το τέλος… ή και όχι
Ενδεικτικό της προστασίας που απολάμβανε η Αποικία από το καθεστώς Πινοσέτ είναι το γεγονός πως μετά την πτώση του ανηλεή δικτάτορα, ο ηγέτης Σέφερ έσπευσε να εξαφανιστεί από την κοινότητα! Ζώντας χαμένος για μερικά χρόνια, εγκατέλειψε τελικά το 1997 και τη Χιλή και συνελήφθη στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής το 2005.
Καταδικάστηκε σε κάθειρξη 33 ετών για 25 υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης, πέθανε ωστόσο το 2010 υπέργηρος στις φυλακές του Σαντιάγο από καρδιακή προσβολή. Ζωντανός παραμένει ο βασικός συνεργάτης του και αρχίατρος της αποικίας, δρ Hartmut Hopp, ο οποίος ήταν επικεφαλής των βασανιστηρίων αλλά και των πειραμάτων στα μέλη, χορηγώντας ψυχοφάρμακα και κατασταλτικές ουσίες. Τόσο ο δεύτερος τη τάξει της Αποικίας όσο και άλλα 21 μέλη της κρίθηκαν ένοχοι για παιδική κακοποίηση και βασανιστήρια αντιφρονούντων.
Τον Απρίλιο του 2006, κάποια πρώην μέλη της Αποικίας εξέδωσαν μια δημόσια απολογία ψάχνοντας συγχώρεση για τα σαράντα σχεδόν χρόνια παιδεραστίας, κακοποίησης και βασανισμών. Στην ολοσέλιδη επιστολή τους που δημοσιεύτηκε στη μεγαλύτερης κυκλοφορίας εφημερίδα της Χιλής ισχυρίστηκαν πως ήταν ο Σέφερ αυτός που έφταιξε, μιας και ήταν τόσο χαρισματικός που κυριάρχησε στο μυαλό και το σώμα τους.
Πριν από μερικά χρόνια, εφτά γερμανοί βουλευτές επισκέφθηκαν την Αποικία, που λειτουργεί πλέον ως τουριστική ατραξιόν με το όνομα «Villa Baviera», και ήταν αυτοί που κίνησαν τις διαδικασίες για τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής. Η διερευνητική επιτροπή θα είναι μάλιστα διακομματική και το έργο της θα διευκολυνθεί καθοριστικά από τον ταυτόχρονο αποχαρακτηρισμό των απόρρητων αρχείων.
Ήταν βέβαια και η έξοδος στους κινηματογράφους της ταινίας «Colonia» το 2015 που ανάγκασε τον γερμανό υπουργό Εξωτερικών, Φρανκ-Βέλτερ Σταϊνμάγερ, να ανακοινώσει εσπευσμένα ότι θα ανοίξει τα αρχεία για τη διαβόητη κοινότητα νωρίτερα από το αναμενόμενο. Ποιοι γερμανοί διπλωμάτες γνώριζαν και τι; Γιατί έκαναν όσοι έκαναν τα στραβά μάτια;
Αλλά και οι Χιλιανοί, τι γίνεται με τους Χιλιανούς; Ποιοι συνεργάστηκαν με τον Σέφερ στο ανομολόγητο έργο του; Ποιοι έστησαν εκεί το μυστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης και μαρτυρίου των αντικαθεστωτικών; Αλλά και πόσοι χιλιανοί στρατιώτες και αστυνομικοί πήραν μέρος στη σκοτεινή επιχείρηση;
Σήμερα, 120 περίπου πρώην κάτοικοι της Αποικίας αξιώνουν αποζημίωση ύψους 1 εκατ. δολαρίων ο καθένας από το χιλιανό Δημόσιο. Η αγωγή στρέφεται και κατά του γερμανικού κράτους, στο οποίο προσάπτεται ότι δεν έκανε απολύτως τίποτε για να διασώσει τους υπηκόους του.
Ο ίδιος ο Σταϊνμάιερ αναγνώρισε εξάλλου ότι η διαχείριση από μέρους των γερμανικών Αρχών της υπόθεσης Colonia Dignidad κάθε άλλο παρά αποδίδει «τιμή στην ιστορία του υπουργείου Εξωτερικών της Γερμανίας». «Για πάρα πολλά χρόνια, από τη δεκαετία του 1960 ως αυτή του 1980, οι Γερμανοί διπλωμάτες στην καλύτερη περίπτωση απέστρεφαν το βλέμμα» από ό,τι συνέβαινε στην κοινότητα, σημείωσε με νόημα ο Σταϊνμάιερ, για να συνεχίσει: «Σε κάθε περίπτωση [έκαναν] ελάχιστα για την προστασία των συμπολιτών τους σε αυτή την κοινότητα».
Ο γερμανός ΥΠΕΞ παραδέχθηκε ότι ακόμη και μετά τον τερματισμό των ωμοτήτων που διαπράττονταν στην Αποικία της Αξιοπρέπειας, οι γερμανικές Αρχές δεν επέδειξαν «την αποφασιστικότητα και τη διαφάνεια που ήταν αναγκαίες για να αποδοθούν ευθύνες και να αντληθούν μαθήματα».
Οι τίτλοι τέλους στο ανοιχτό τραύμα απέχουν εμφανώς πολύ από το να πέσουν οριστικά, αφού μέσα στις πολιτικές περιπλοκές υπάρχουν και προσωπικές αξιώσεις. Παρά τη φυγή του Σέφερ εξάλλου, η κοινότητα δεν διαλύθηκε. Μετονομάστηκε, όπως είπαμε, σε Villa Baviera και αρκετά από τα ηλικιωμένα μέλη της Colonia Dignidad εξακολουθούν να ζουν εκεί, προσπαθώντας πια να προσελκύσουν τουρίστες με μουσική και γιορτές μπίρας.
Οι περισσότεροι παρέμειναν, κατά τις δηλώσεις τους, γιατί κανείς δεν είχε χαρτιά ή χρήματα, μιας και η Γερμανική Πρεσβεία δεν φαινόταν πρόθυμη να συνεργαστεί με τους ναζί φυγάδες του παρελθόντος. Δύο στους τρεις κατοίκους της τωρινής κοινότητας είναι άνω των 65 ετών και, όπως δήλωσαν στην Deutsche Welle, αισθάνονται «συναισθηματικώς ακρωτηριασμένοι»…
