Ελάτε να επικοινωνήσουμε- εμείς κι εσείς- τηλεπαθητικά. Σκεφτείτε ένα κατάλευκο, «αποστειρωμένο» δωμάτιο κλινικής, τακτικά τοποθετημένες καρέκλες στο χώρο υποδοχής μ’ ένα μεγάλο τραπέζι στη μέση και μια κομψή κοπέλα να λέει κάθε τόσο με χαμηλή φωνή «Κ. Τάδε, μπορείτε να περάσετε τώρα», «Κ. Δείνα, η σειρά σας».
Ανοίγετε την πόρτα και μπαίνετε σ’ έναν ειδικά διαμορφωμένο θάλαμο, στον οποίον ένας γενετιστής σας ζητά να δώσετε δείγμα σάλιου. Έπειτα, σας παρακαλεί να πληρώσετε 200 ευρώ κατά την έξοδό σας και σε διάστημα 48 ωρών θα σας ενημερώσει από τι πάσχετε ή ποια ασθένεια θα σας «απασχολήσει» στο μέλλον. Διάολε, ακόμα κι από τι θα πεθάνετε!
Τώρα ανοίξτε τα μάτια και ελάτε να κοιταχτούμε: σας φαίνεται σαν σκηνή βγαλμένη από την ιατρική εκδοχή του “Back to the Future”– έτσι δεν είναι; Πως το παραπάνω περιστατικό είναι κάτι που μπορεί να γίνει μεν, σε περίπου 4 χιλιετίες από τώρα δε.
Τι θα λέγατε, όμως, αν ισχυριζόμασταν πως αυτό δεν είσαι σκηνικό από το πολύ μακρινό μέλλον, αλλά συμβαίνει στο τώρα και ότι, μάλιστα, δεν χρειάζεται καν να πας στο ιατρείο, αλλά αρκεί να στείλεις το δείγμα σάλιου ακόμα και μέσω κούριερ, παρέα με τα 200 ευρώ σου προκειμένου να μάθεις άμεσα το αποτέλεσμα;
Εντάξει, το ξέρουμε: θα νομίζατε πως όταν ήμασταν μικροί κάποιος μας πλησίασε κρυφά από πίσω και μας χτύπησε δυνατά στο κεφάλι μ’ ένα αιχμηρό αντικείμενο, με αποτέλεσμα να λέμε ιατρικές ασυναρτησίες πρώτου μεγέθους στα κατοπινά χρόνια.
Όμως, αν το πιστεύετε αυτό, τότε προφανώς δεν έχετε ακούσει για τις δυνατότητες ενός «εκσυγχρονισμένου» τεστ DNA…
Τι είναι και πώς το κάνουμε;
Όχι, δε σας κάναμε ηλεκτρονική πλάκα πιο πάνω- πράγματι γίνεται μ’ αυτόν τον τρόπο: δίνεις δείγμα του σάλιου σου- το οποίο μπορείς, αν δε θέλεις να πας στο κατάλληλο ιδιωτικό κέντρο, να το στείλεις μέσω κούριερ- με 200 ευρώ να το συντροφεύουν για να μην αισθάνεται μοναξιά και μετά από σύντομο χρονικό διάστημα σου αποστέλλονται τ’ αποτελέσματα της εξέτασης του γονιδιώματός σου.
Έτσι, μπορείς πολύ απλά να μάθεις αν είσαι φορέας ενός γενετικού νοσήματος (το οποίο ενδέχεται να κληροδοτήσεις στο παιδί σου) και αν έχεις προδιάθεση να εκδηλώσεις κάποια συγκεκριμένη νόσο στη ζωή σου.
Εν ολίγοις, μπορείς να γνωρίζεις “a priori” αρκετά πράγματα για την υγεία σου, κάτι που σου δίνει τη δυνατότητα να αισθανθείς ένας μικρός… θεός.
Ή μήπως όχι;
Ποιες είναι οι «ομιχλώδεις» παγίδες;
Μπορεί τα πάντα να μοιάζουν ονειρικά στο τεστ DNA και τα θετικά που «απορρέουν» από μια τέτοια εξέταση, όμως στην πραγματικότητα δεν είναι: η εξέταση γίνεται, κατά βάση, σε ιδιωτικά κέντρα, τα οποία παρά τις καλές τους… προθέσεις δεν είναι επ’ ουδενί ιατρικά ιδρύματα.
Επίσης, ένα DNA kit μπορεί σε κάποιους να είναι παντελώς άχρηστο, μιας και τα νοσήματα με ισχυρή γενετική βάση εμφανίζονται κυρίως στα πρώτα χρόνια της ζωής μας, επομένως μια εξέταση αρκετά μετά την περίοδο που είχαμε τη λατρεμένη συνήθεια να μπουσουλάμε μάλλον δε θα έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Τέλος, σε αρκετές περιπτώσεις η νόσος «μεταλλάσσεται» με την πάροδο των ετών, επομένως απαιτείται κάτι παραπάνω από ένας απλός έλεγχος του DNA.
Και η όλη κατάσταση γίνεται αρκετά πιο σκοτεινή αν το πάμε ένα βήμα παρακάτω…
Τα ηθικά ζητήματα
Σε θεωρητικό επίπεδο- βάλτε για την ώρα την καχυποψία τιμωρία στη γωνία- ο «πελάτης» είναι αυτός ο οποίος θα επιλέξει αν θέλει να κρατήσει για τον εαυτό του τ’ αποτελέσματα ενός τεστ DNA ή αν θα τα προσφέρει στην επιστημονική κοινότητα προκειμένου να διευρυνθεί η βάση δεδομένων της.
Ωστόσο τι θα γίνει αν αυτή η ελευθερία της επιλογής μετατραπεί σε υποχρέωση- κι όχι μόνο εκεί που βασιλεύουν οι διάφοροι Κιμ Γιονγκ Ουν αυτού του κόσμου, αλλά παντού; Τι θα συμβεί αν κάθε νεογέννητο υποβάλλεται στο τεστ και οι ασφαλιστικοί φορείς μαθαίνουν άμεσα το αποτέλεσμα; Πόσο απίθανο είναι, ξέροντας τ’ αποτελέσματα, να υπάρξουν ξεκάθαρες «γενετικές διακρίσεις»;
Αν κάνετε λίγη ησυχία και φανταστείτε ένα τέτοιο ηθικά δυστοπικό μέλλον, τότε μπορείτε σχεδόν ν’ ακούσετε τ’ ανθρώπινα δικαιώματα να συνθλίβονται μ’ εκκωφαντικό τρόπο.
Ευλογία ή κατάρα;
Από τη μία, η δυνατότητα να μάθεις εγκαίρως πράγματα για τον οργανισμό σου, την υγεία σου και το ρόλο που θα παίξει στη ζωή σου η (όποια) κληρονομικότητα- κι ολ’ αυτά με μια πολύ απλή εξέταση και όχι ιδιαίτερα κοστοβόρα.
Από την άλλη η πιθανότητα να εκτοξευτούν τα επίπεδα του άγχους σου στην στρατόσφαιρα για τους «λάθος» λόγους, μιας και ο τρόπος ζωής, η διατροφή μας, το αν καπνίζουμε ή όχι και το αν προτιμούμε ν’ αποτελούμαστε από 70% αλκοόλ αντί για νερό, έτσι που πίνουμε σαν βελτιωμένες εκδόσεις του Ορέστη Μακρή, είναι απείρως πιο σημαντικές παράμετροι από το DNA- πέραν του ηθικού κομματιού της όλης υπόθεσης.
Επομένως, μιας και μιλάμε πασιφανώς για τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, είναι καθαρά προσωπικό θέμα του καθενός το τι θα επιλέξει: την εξέταση και την «επίγνωση» του τι θα μας σκοτώσει και πότε ή την (εντός λογικού πλαισίου) άγνοια;
Ό,τι και ν’ αποφασίσουμε, πάντως, καλό θα ήταν να ’χουμε κατά νου την πιο γνωστή ρήση του Βιργιλίου. Πώς το ’λεγε, να δείτε;
Α, ναι:
«Ο θάνατος μου ψιθυρίζει στο αυτί: “Ζήσε”, μου λέει, “έρχομαι”».
Πηγή: menshouse.gr
