Η κυβέρνηση της Τουρκίας συνεχίζει την συστηματική της πολιτική πλιάτσικου των περιουσιών των ελληνικών ορθόδοξων θρησκευτικών ιδρυμάτων και παρεμβαίνει στις οργανώσεις τους.
Δύο υποθέσεις που εκκρεμούν αυτή τη στιγμή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτών των πρακτικών.
Στην μία από αυτές τις υποθέσεις, οι ενάγοντες είναι δύο ιδρύματα της ελληνικής ορθόδοξης κοινότητας, τα οποία ιδρύθηκαν το 1834.
Τα ιδρύματα ζητούν την αποκατάσταση ορισμένων ακινήτων που τους ανήκαν.
Αυτά τα ακίνητα είχαν καταγραφεί στην δήλωση του 1936 και αν δεν μπορούν να επιστραφούν, τα ιδρύματα ζητούν εναλλακτικά αποζημίωση που να αντιστοιχεί στην αξία τους. Ωστόσο, η Γενική Διεύθυνση Ιδρυμάτων, μία δημόσια τουρκική υπηρεσία που υπάγεται στο Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, αρνείται να συμμορφωθεί.
Αυτά τα δύο ιδρύματα δεν είναι τα μόνα χριστιανικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν καταληφθεί από την τουρκική κυβέρνηση. Χιλιάδες χριστιανικά ακίνητα έχουν κατασχεθεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών και έχουν μεταφερθεί είτε στο Δημόσιο Ταμείο είτε στη Γενική Διεύθυνση Ιδρυμάτων.
Όταν η τουρκική κυβέρνηση αρνείται να αναγνωρίσει την ιδιοκτησία ενός χριστιανικού ιδρύματος σε μια περιουσία, τα περιουσιακά τους στοιχεία μεταφέρονται συχνά επίσημα στο κράτος ή σε άλλες δημόσιες υπηρεσίες. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Δικαίου και Δικαιοσύνης (ECLJ) δήλωσε σε σχόλιο:
«Επιπλέον, αυτά τα ακίνητα μπορούν de facto να καταληφθούν από διάφορες επιχειρήσεις που συνδέονται με τη μαφία, ιδιαίτερα στους τομείς της στάθμευσης και των ακινήτων, αναζητώντας εύκολα κέρδη.»
Η ελληνική ορθόδοξη εκκλησία στην Κωνσταντινούπολη υπόκειται σε σοβαρό διαχωρισμό και διοικητικούς περιορισμούς. Το κλείσιμο της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, της κύριας ορθόδοξης θεολογικής σχολής, το 1971 συνεχίζει να εμποδίζει την εκπαίδευση νέων ιερέων στην Τουρκία.
Εν τω μεταξύ, μια ξεχωριστή υπόθεση που αφορά παραβιάσεις από την Τουρκία στα ανθρώπινα δικαιώματα δύο ελληνικών ορθόδοξων ιερέων, του Νίκου Μαυράκη και του Κορτσ Καζαπόγλου, είναι επί του παρόντος στο ΕΔΑΔ.
Το ECLJ ανέφερε τον Νοέμβριο:
«Στην Τουρκία, σε αντίθεση με τους Μουσουλμάνους ομολόγους τους, οι χριστιανοί κληρικοί δεν επιτρέπεται να διαχειρίζονται τα θρησκευτικά τους ιδρύματα.»
«Απαγορεύοντας σε αυτούς τους ιερείς να συμμετάσχουν στη διαχείριση των θρησκευτικών ιδρυμάτων της κοινότητάς τους, η Τουρκία παραβιάζει στην ουσία το δικαίωμά τους να οργανώνονται ελεύθερα—μια περιοριστική ενέργεια που δεν έχει νομική βάση ούτε δικαιολογείται.»
«Η υπόθεση Μαυράκη… είναι απλώς ένα παράδειγμα της λανθάνουσας δίωξης που υφίστανται οι χριστιανοί στην Τουρκία, θύματα ενός εθνοθρησκευτικού εθνικισμού που προάγει τη ομοιογένεια ενός τουρκικού-μουσουλμανικού έθνους.»
Η τρέχουσα πληθυσμιακή σύνθεση της Τουρκίας είναι περίπου 80 εκατομμύρια, αλλά οι χριστιανοί αποτελούν σήμερα περίπου το 0,1% του πληθυσμού.
Παρά ταύτα, πολλές πόλεις και κωμοπόλεις στη σύγχρονη Τουρκία ιδρύθηκαν ή επηρεάστηκαν από Έλληνες, συμπεριλαμβανομένης της Κωνσταντινούπολης—γνωστή σήμερα ως Ιστανμπούλ.
Ακόμη και τα ονόματα της περιοχής προέρχονται από την ελληνική γλώσσα, όπως «Ανατολία» (από το ελληνικό «ανατολή») ή «Ιστανμπούλ» (από το ελληνικό «εις την πόλη»).
Η Ανατολία/Μικρά Ασία (σήμερα Τουρκία) ήταν η καρδιά της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, του ανατολικού τμήματος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, που επιβίωσε για χίλια χρόνια αφού το δυτικό τμήμα κατέρρευσε σε διάφορα φεουδαρχικά βασίλεια.
Η Βυζαντινή πόλη, που ιδρύθηκε τον 7ο αιώνα π.Χ., ήταν πολύτιμη για τους Έλληνες και τους Ρωμαίους. Επανασύστησε τον 330 μ.Χ. ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ως «Νέα Ρώμη» και η πόλη ονομάστηκε Κωνσταντινούπολη προς τιμήν του.
Οι Οθωμανοί Τούρκοι κατέλαβαν την πόλη το 1453, φέρνοντας το τέλος της Ανατολικής Ρωμαϊκής/Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Οι χριστιανοί και οι εβραίοι έγιναν dhimmis, υπήκοοι δεύτερης κατηγορίας που αναγκάζονταν να πληρώνουν υψηλούς φόρους jizya για να επιβιώσουν ως μη-μουσουλμάνοι.
Πολλοί εξισλαμίστηκαν κατά τη διάρκεια των αιώνων για να αποφύγουν την πίεση, τις διακρίσεις και τις διώξεις.
Η καταπίεση των χριστιανών στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κορυφώθηκε κατά τη διάρκεια της ελληνικής γενοκτονίας, που περιλάμβανε τη συστηματική εξόντωση των εγχώριων ελληνικών υπηκόων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο (1914-1923).
Είναι πιθανό ότι ο αριθμός των θυμάτων της ελληνικής γενοκτονίας ήταν γύρω από 1–1.5 εκατομμύρια.
Οι Αρμένιοι και οι Συριοί επίσης στοχοποιήθηκαν και εξοντώθηκαν σε μεγάλο βαθμό κατά τη διάρκεια της ίδιας γενοκτονίας.
Ωστόσο, οι διωγμοί κατά Ελλήνων και άλλων μη-μουσουλμάνων δεν σταμάτησαν με τη γενοκτονία.
Από το 1941 έως το 1942, η Τουρκία στρατολόγησε όλους τους χριστιανούς και εβραίους άνδρες στον στρατό, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων και ψυχικά ασθενών.
Αναγκάστηκαν να εργάζονται κάτω από αφόρητες συνθήκες σε στρατιωτικές μονάδες.
Το 1942, επιβλήθηκε φόρος πλούτου για την εξάλειψη των χριστιανών και των εβραίων από την οικονομία.
Το 1955, Έλληνες, Αρμένιοι και Εβραίοι έγιναν στόχοι ενός πογκρόμ στην Κωνσταντινούπολη.
Το 1964, οι υπόλοιποι Έλληνες εκδιώχθηκαν βίαια από την Τουρκία. Όλα αυτά τα γεγονότα συνέβαλαν στην εθνοκάθαρση των χριστιανών και των εβραίων από την Τουρκία.
Ενώ οι Έλληνες ορθόδοξοι χριστιανοί στην Τουρκία υπολογίζονταν σε περίπου 100,000 πολίτες το 1923, σήμερα είναι περίπου 1,200.
Ωστόσο, ο χριστιανισμός έχει μακρά ιστορία στη Μικρά Ασία και υπήρξε κάποτε η πλειοψηφούσα θρησκεία της περιοχής.
Κατά το μεγαλύτερο μέρος του πρώτου αιώνα, ήταν το κεντρικό έδαφος της πρώιμης εκκλησίας.
Παλαιότερα, με την πλειονότητα του πληθυσμού να αποτελείται από Έλληνες, η Μικρά Ασία φιλοξενούσε τις επτά εκκλησίες της Αποκάλυψης και τις επτά οικουμενικές συνόδους.
Πολλά από τα Καινά Διαθήκη γράφτηκαν είτε προς είτε από τις εκκλησίες της Μικράς Ασίας.
Πολλοί άγιοι γεννήθηκαν στην περιοχή αυτή και οι τρεις κύριοι απόστολοι—Άγιος Πέτρος, Άγιος Παύλος και Άγιος Ιωάννης—είτε διακόνησαν είτε έζησαν εκεί.
Η Κωνσταντινούπολη και η Αντιόχεια (Αντάκεια) ήταν δύο από τις πέντε αρχαίες πόλεις της Πενταρχίας.
Η Αντιόχεια είναι εκείνη όπου οι μαθητές του Ιησού κλήθηκαν για πρώτη φορά στην ιστορία «Χριστιανοί» και είναι η τοποθεσία μιας από τις πρώτες εκκλησίες που ιδρύθηκαν από τον Άγιο Πέτρο.
Η τουρκική-ισλαμική παρουσία στην περιοχή άρχισε μόνο τον 11ο αιώνα.
Προερχόμενοι από την Κεντρική Ασία, οι Τούρκοι έφτασαν στη Μικρά Ασία, η οποία τότε ανήκε στα σύνορα της Βυζαντινής/Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και διοικούνταν από τους αυτοχθόνες Έλληνες, τον 11ο αιώνα και άρχισαν να κατακτούν τη γη.
Πολλοί σύγχρονοι Τούρκοι πολίτες έχουν μη-τουρκικές εθνοτικές ρίζες και είναι απόγονοι εκείνων των Ελλήνων που εξαναγκάστηκαν να εξισλαμιστούν.
Αρκετούς αιώνες αργότερα, οι διωγμοί κατά των χριστιανών στην Τουρκία συνεχίζονται. Όπως σημειώνει το ECLJ:
«Αν και το Σύνταγμα της Τουρκίας αναγνωρίζει επισήμως την Τουρκία ως κοσμικό κράτος, στην πράξη οι μη-μουσουλμάνοι αντιμετωπίζονται από τη διοίκηση ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας, μέσω διαφόρων μορφών διακρίσεων.»
Εν τω μεταξύ, ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος της Ελληνικής Ορθόδοξης Αρχιεπισκοπής Αμερικής συνέκρινε τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ με τον Κωνσταντίνο τον Μέγα.
Ο Ελπιδοφόρος μίλησε δίπλα στον πρόεδρο στον Λευκό Οίκο για να τιμήσει την Ημέρα Ανεξαρτησίας της Ελλάδας, γνωστή και ως Εορτή της Ελληνικής Επανάστασης, στις 24 Μαρτίου.
Η εκδήλωση γιορτάζει την αρχή της Ελληνικής Επανάστασης το 1821, η οποία τελικά οδήγησε στην ανεξαρτησία της Ελλάδας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία μετά από σχεδόν 400 χρόνια κατοχής. Ο Ελπιδοφόρος είπε:
«Μέσω της ηγεσίας σας, ενσαρκώνετε τις αξίες της χριστιανικής μας πίστης και την αγάπη για το Ευαγγέλιο.
Μου θυμίζετε τον μεγάλο Ρωμαίο Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Μέγα, που ίδρυσε και κατασκεύασε την υπέροχη πόλη της Κωνσταντινούπολης—τη γενέτειρά μου, γνωστή σήμερα ως Ιστανμπούλ.»
Ελπίζεται ότι η διοίκηση των Η.Π.Α. θα βοηθήσει τους Έλληνες της Κωνσταντινούπολης—τους ανθρώπους που έχτισαν την πόλη—not μόνο να επιβιώσουν αλλά και να ευημερήσουν στη χώρα τους.
