Ο κορωνοϊός έχει αφήσει ανεξίτηλο το σημάδι του στη σύγχρονη υγειονομική ιστορία, επηρεάζοντας τη ζωή των ανθρώπων παγκοσμίως για σχεδόν δύο χρόνια.
Η πανδημία προκάλεσε τεράστιο αριθμό θυμάτων και κρουσμάτων, ενώ πολλοί από όσους νόσησαν συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν μακροχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία τους. Ένα νέο ανησυχητικό εύρημα έρχεται στο φως: η πιθανή σύνδεση του ιού με την πρώιμη εμφάνιση άνοιας.
Μια ομάδα κορυφαίων νευρολόγων από τις Ηνωμένες Πολιτείες προειδοποιεί ότι ο κορωνοϊός μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης σε νεαρή ηλικία. Ιδιαίτερα τα άτομα που βιώνουν μακροχρόνια συμπτώματα φαίνεται να έχουν αυξημένο κίνδυνο (3-5 φορές περισσότερες πιθανότητες) να αναπτύξουν άνοια πριν από την ηλικία των 70 ετών. Αυτά τα ευρήματα προκαλούν ανησυχία, δεδομένου ότι ένα μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού έχει μολυνθεί από τον ιό.
Σύμφωνα με τον δρ. Gabriel de Erausquin, νευρολόγο στο Κέντρο Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου του Τέξας και ερευνητή των επιπτώσεων της long covid στην υγεία του εγκεφάλου, οι πρώτες μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα άνω των 57 ετών που έχουν εμφανίσει επίμονα συμπτώματα Covid παρουσιάζουν εγκεφαλικά προφίλ παρόμοια με εκείνα που παρατηρούνται στα αρχικά στάδια της νόσου Αλτσχάιμερ. «Δεν φαίνεται να πρόκειται για μια αναστρέψιμη διαδικασία», υποστηρίζει ο ειδικός.
Η έρευνά του σε 4.000 ασθενείς που προσβλήθηκαν από τη λοίμωξη Covid σε ηλικία άνω των 60 ετών αποκάλυψε ότι έως και το 1/3 των ατόμων με παρατεταμένα συμπτώματα πληρούν τα κριτήρια για ήπια γνωστική εξασθένιση – έναν γνωστό πρόδρομο της άνοιας.
Τα ευρήματα προστίθενται σε έναν αυξανόμενο όγκο στοιχείων που υποδηλώνουν ότι η Covid-19 μπορεί να προκαλέσει ή να επιταχύνει τη γνωστική έκπτωση. Μια κυβερνητική έκθεση του Ηνωμένου Βασιλείου για τη long covid το 2023 διαπίστωσε ότι περισσότεροι από τους μισούς πάσχοντες ανέφεραν γνωστικά προβλήματα, όπως δυσκολία συγκέντρωσης. Ομοίως, μια άλλη μελέτη του 2023 σε σχεδόν ένα εκατομμύριο ασθενείς διαπίστωσε ότι τα 2/3 των ατόμων άνω των 65 ετών που νοσηλεύτηκαν με Covid παρουσίασαν γνωστική έκπτωση αργότερα.
Η μακροχρόνια Covid εξακολουθεί να προκαλεί ερωτήματα. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν κόπωση, δύσπνοια, απώλεια μνήμης και εγκεφαλική «ομίχλη», που επιμένουν για μήνες ή και χρόνια μετά την αρχική μόλυνση. Οι ερευνητές εξακολουθούν να αναζητούν εάν ο ιός προκαλεί μόνιμες αλλαγές στον εγκέφαλο ή απλώς επιδεινώνει προϋπάρχουσες ευπάθειες.
Αν και η άνοια πλήττει συνήθως τους ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, τα κρούσματα μεταξύ των νεότερων έχουν αυξηθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία, εγείροντας ανησυχίες σχετικά με τις πιθανές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του ιού στους νεότερους πληθυσμούς.
Για το λόγο αυτό, προκύπτει το ερώτημα: Μπορεί να αντιμετωπιστεί η γνωστική εξασθένηση που προκαλείται από τη μακροχρόνια Covid;
Ο δρ. Igor Koralnik, επικεφαλής νευρομολυσματικών ασθενειών στο Northwestern Medicine, έχει θεραπεύσει ασθενείς με μακροχρόνια Covid και γνωστική εξασθένηση. Περίπου οι μισοί από τους 70 συμμετέχοντες στη μελέτη του παρουσίασαν βελτίωση με τη χρήση στρατηγικών, όπως ο καθορισμός ψηφιακών υπενθυμίσεων και η προσαρμογή του τρόπου ζωής. Ωστόσο, τα αποτελέσματα παραμένουν μικτά. Το 1/3 των συμμετεχόντων δεν παρουσίασε καμία μετρήσιμη βελτίωση και ορισμένοι νεότεροι ασθενείς ανέφεραν επιδείνωση των προβλημάτων μνήμης με την πάροδο του χρόνου.
Οι ειδικοί σημειώνουν ότι ο κίνδυνος εμφάνισης long covid είναι υψηλότερος μεταξύ εκείνων που βίωσαν σοβαρή ασθένεια. Εκτιμάται ότι εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν συμπτώματα της long covid, με τους περισσότερους να αναφέρουν ότι τα συμπτώματά τους διαρκούν πάνω από έναν χρόνο. Οι τρέχουσες θεραπείες επικεντρώνονται στη διαχείριση των συμπτωμάτων, με τους γιατρούς να συνιστούν τον εμβολιασμό κατά της Covid-19 για όσους πληρούν τις προϋποθέσεις, τονίζοντας τον ρόλο τους στη μείωση τόσο της σοβαρότητας της νόσου, όσο και του κινδύνου μακροχρόνιων επιπλοκών.
Ξέσκισαν όλη την ανθρωπότητα!