Μπορεί το άτμισμα να θεωρούνταν ως η ασφαλέστερη εναλλακτική λύση για το κάπνισμα, ωστόσο η εμφάνιση της νόσου EVALI, έχει αλλάξει τα δεδομένα.
Αυτή η σοβαρή ασθένεια συνδέεται με τις χημικές ουσίες, που εισπνέονται μέσω των συσκευών ατμίσματος, οδηγώντας σε απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές στους πνεύμονες.
Τι είναι η EVALI
EVALI είναι τα αρχικά της φράσης E-cigarette Vaping-Associated Lung Injury και επί της ουσίας σημαίνει Πνευμονική Βλάβη που Σχετίζεται με το Άτμισμα.
Εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 2019, όταν άρχισαν να εμφανίζονται περιπτώσεις σοβαρής πνευμονικής βλάβης σε άτομα που χρησιμοποιούσαν ηλεκτρονικά τσιγάρα.
Η ασθένεια χαρακτηρίζεται από οξεία πνευμονική βλάβη, που οδηγεί σε νοσηλεία και, σε ορισμένες περιπτώσεις, θάνατο.
Οι περισσότερες περιπτώσεις EVALI έχουν συνδεθεί με προϊόντα ατμίσματος που περιέχουν THC (την ψυχοδραστική ένωση της κάνναβης), αλλά έχουν επίσης εμπλακεί και ηλεκτρονικά τσιγάρα, που περιέχουν νικοτίνη.
Η πάθηση σχετίζεται κυρίως με προϊόντα ατμίσματος, που λαμβάνονται από άτυπες πηγές (δηλαδή στην λεγόμενη “μαύρη αγορά”), όπου τα συστατικά δεν υπόκεινται σε κανέναν έλεγχο ή ρύθμιση.
Μία από τις κύριες ένοχες χημικές ουσίες της νόσου των ατμιστών είναι η οξική βιταμίνη Ε, ένας πηκτικός παράγοντας που χρησιμοποιείται στους ατμούς THC και που, όταν εισπνέεται, μπορεί να βλάψει σοβαρά τον πνευμονικό ιστό.
Ποια είναι τα πρώιμα σημάδια της νόσου των ατμιστών (EVALI)
Η αναγνώριση των πρώιμων συμπτωμάτων της EVALI είναι ζωτικής σημασίας για την έγκαιρη θεραπεία και πρόληψη περαιτέρω βλάβης των πνευμόνων.
Τα ακόλουθα σημάδια είναι κοινά σε άτομα με EVALI:
- Δύσπνοια: Η δυσκολία στην αναπνοή είναι ένα από τα κύρια συμπτώματα.
- Βήχας: Επίμονος βήχας που επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου.
- Πόνος στο στήθος: Πολλά άτομα με EVALI αναφέρουν πόνο ή δυσφορία στο στήθος, που μπορεί να εκδηλώνεται σαν πίεση ή σφίξιμο.
- Πυρετός και ρίγη: Η νόσος των ατμιστών μπορεί να εκδηλωθεί και με “γριπώδη” συμπτώματα, όπως πυρετό και ρίγη.
- Ναυτία, έμετος και διάρροια: Γαστρεντερικά συμπτώματα συχνά εμφανίζονται παράλληλα με αναπνευστικά προβλήματα.
- Κόπωση: Η ανεξήγητη κούραση ή εξάντληση είναι συχνή.
Εάν εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε παρουσιάσετε αυτά τα συμπτώματα μετά το άτμισμα, είναι σημαντικό να αναζητήσετε αμέσως ιατρική βοήθεια.
Οι χημικές ουσίες που εισπνέετε όταν ατμίζετε
Το άτμισμα εκθέτει τους χρήστες σε πολλές επιβλαβείς χημικές ουσίες, πολλές από τις οποίες δεν αποκαλύπτονται στις ετικέτες των προϊόντων.
Εδώ είναι μερικές από τις πιο επικίνδυνες ουσίες, που βρίσκονται στα αερολύματα ατμίσματος:
- Νικοτίνη: Είναι η εθιστική ουσία που βρίσκεται στα περισσότερα ηλεκτρονικά τσιγάρα και αυξάνει την αρτηριακή πίεση και τον καρδιακό ρυθμό, ενώ βλάπτει τα αιμοφόρα αγγεία.
- Φορμαλδεΰδη: Αυτή είναι μια τοξική χημική ουσία, που σχηματίζεται όταν τα υγρά των ηλεκτρονικών τσιγάρων θερμαίνονται σε υψηλές θερμοκρασίες. Είναι γνωστό καρκινογόνο και μπορεί να προκαλέσει αναπνευστικά προβλήματα.
- Ακρολεΐνη: Ένα ζιζανιοκτόνο που χρησιμοποιείται σε προϊόντα ατμίσματος και μπορεί να προκαλέσει βλάβη στους πνεύμονες και χρόνια αναπνευστική νόσο.
- Διακετύλιο: Χρησιμοποιείται ως αρωματικό σε ορισμένα ηλεκτρονικά τσιγάρα. Αυτή η χημική ουσία έχει συνδεθεί με την αποφρακτική βρογχιολίτιδα, γνωστή και ως “πνεύμονας ποπ κορν”, μια σοβαρή πνευμονική νόσο.
- Οξική βιταμίνη Ε: Αυτός ο πηκτικός παράγοντας, που χρησιμοποιείται ειδικά σε προϊόντα ατμίσματος THC, έχει αναγνωριστεί ως η κύρια αιτία της EVALI. Όταν εισπνέεται, καλύπτει τους πνεύμονες και βλάπτει την ικανότητά τους να λειτουργούν σωστά.
Αυτές οι χημικές ουσίες μπορούν να προκαλέσουν μακροχρόνια βλάβη στον πνευμονικό ιστό και να αυξήσουν τον κίνδυνο χρόνιων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου.
Άλλες πνευμονικές ασθένειες που προκαλούνται από το άτμισμα
Εκτός από την EVALI το άτμισμα σχετίζεται με πολλές άλλες πνευμονικές παθήσεις και αναπνευστικές παθήσεις, όπως:
- Πνεύμονας ποπ-κορν (Bronchiolitis Obliterans): Αυτή η πάθηση προκαλεί ουλές στους πνεύμονες και οδηγεί σε απόφραξη των αεραγωγών. Συνδέεται κυρίως με το διακετύλιο, μια αρωματική χημική ουσία που βρίσκεται σε ορισμένα ατμιστικά υγρά.
- Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ): Η ΧΑΠ είναι μια προοδευτική πνευμονοπάθεια που δυσκολεύει την αναπνοή. Το άτμισμα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ΧΑΠ, ειδικά σε όσους έχουν ήδη ιστορικό καπνίσματος.
- Άσθμα και αλλεργικές αντιδράσεις: Το άτμισμα μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει τα συμπτώματα του άσθματος, καθώς και να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις λόγω των χημικών ουσιών και των πρόσθετων στα ηλεκτρονικά τσιγάρα.
- Καρκίνος πνεύμονα: Οι μακροχρόνιες μελέτες είναι ακόμη σε εξέλιξη, αλλά υπάρχει ανησυχία ότι οι χημικές ουσίες, που εισπνέονται μέσω του ατμού, μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο του πνεύμονα με την πάροδο του χρόνου, παρόμοια με το παραδοσιακό κάπνισμα τσιγάρων.
Συχνές Ερωτήσεις
Πόσος χρόνος χρειάζεται ώστε το άτμισμα να επηρεάσει τους πνεύμονες;
Τα αποτελέσματα του ατμίσματος μπορούν να ξεκινήσουν γρήγορα, ανάλογα με το πόσο συχνά ένα άτομο ατμίζει και τα συστατικά των προϊόντων που χρησιμοποιεί. Στην περίπτωση της EVALI, τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν εντός εβδομάδων έως μηνών από τη χρήση επιβλαβών προϊόντων ατμίσματος.
Μπορεί η διακοπή του ατμίσματος να αναστρέψει την πνευμονική βλάβη;
Η διακοπή του ατμίσματος μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη περαιτέρω βλάβης στους πνεύμονες, αλλά ορισμένες καταστάσεις όπως η EVALI ή ο πνεύμονας ποπ-κορν μπορεί να προκαλέσουν μόνιμη βλάβη. Η έγκαιρη παρέμβαση είναι το κλειδί για την ελαχιστοποίηση των μακροπρόθεσμων συνεπειών.
Η EVALI προκαλείται μόνο από προϊόντα ατμίσματος THC;
Αν και οι περισσότερες περιπτώσεις EVALI έχουν συνδεθεί με προϊόντα THC που περιέχουν οξική βιταμίνη Ε, έχουν επίσης ενοχοποιηθεί και υγρά ατμίσματος με βάση τη νικοτίνη. Είναι σημαντικό να αποφεύγετε μη ελεγχόμενα προϊόντα ατμίσματος (προϊόντα μαύρης αγοράς), για να μειώσετε τον κίνδυνο.
Σύνοψη
Το άτμισμα έχει συσχετιστεί με πολυάριθμες πνευμονικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της δυνητικά απειλητικής για τη ζωή κατάστασης γνωστής ως EVALI.
Οι χημικές ουσίες που εισπνέονται μέσω του ατμού μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή βλάβη στους πνεύμονες και τα πρώιμα συμπτώματα, όπως η δύσπνοια και ο πόνος στο στήθος, πρέπει να μην αγνοούνται ποτέ!
Εάν εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε αντιμετωπίζει συμπτώματα που σχετίζονται με τη νόσο των ατμιστών, αναζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια.
