Το άρθρο της εφημερίδας Financial Times επισημαίνει ότι o εριστικός Πρόεδρος Ερντογάν φαίνεται μάλλον να έχει επιτυχίες, τουλάχιστον στο εξωτερικό. Αλλά, παρ’ όλα αυτά, φαίνεται ευάλωτος για επτά λόγους.
Σημειώνει επίσης ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν είναι αντιμέτωπος με δύσκολα εμπόδια στο εσωτερικό και το εξωτερικό.
Γράφει η εφημερίδα: Η παρέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη ανέτρεψε τα δεδομένα στην εμφύλια διένεξη.
Παράλληλα η αποφασιστικότητα της Τουρκίας στη διατήρηση της πίεσης επί των Κούρδων της Συρίας και στην αποτροπή ενός νέου κύματος σύρων προσφύγων φαίνεται ότι είχε υποτιμηθεί από τη Ρωσία.
Ο Τούρκος ισχυρός άνδρας δεν μπλόφαρε στη Συρία ή τη Λιβύη.
Αλλά είναι η Τουρκία σε θέση ισχύος;
Μόσχα και Άγκυρα έχουν αναδειχθεί σε περιφερειακές δυνάμεις στη Μέση Ανατολή, επισκιάζοντας δυτικές χώρες που λειτουργούσαν παραδοσιακά ως μεσολαβητές: τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Αλλά οι οικονομίες τους είναι αδύναμες.
Και, ιδίως η Τουρκία είναι μάλλον ευάλωτη για τους εξής λόγους:
– Πρώτον, ο Ερντογάν στηρίζεται στη συναίνεση της Ρωσίας για τη διατήρηση δύο θυλάκων στη βορειοδυτική Συρία καθώς και για τη ζώνη ασφαλείας που προσπαθεί να δημιουργήσει στη βορειοανατολική Συρία.
– Δεύτερον, η παρέμβαση του Ερντογάν στη Λιβύη στοχεύει να υποστηρίξει την αξίωση της Τουρκίας για δικαιώματα αξιοποίησης του ενεργειακού πλούτου της ανατολικής Μεσογείου μέσω μιας συμφωνίας για τα θαλάσσια σύνορα που υπέγραψε με την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση της Λιβύης.
Αλλά αυτό τον φέρνει σε αντιπαράθεση με μια άλλη συμμαχία ανταγωνιστών (Ελλάδα, Κύπρο, Ισραήλ) που θέλουν να μεταφέρουν αυτό το φυσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω αγωγού προς την Ιταλία.
– Τρίτον, ως αποτέλεσμα αυτού και των γεωτρήσεων της Τουρκίας στα ανοιχτά της Κύπρου, η ΕΕ έχει αναμιχθεί απειλώντας τουλάχιστον με κυρώσεις.
Οι ελπίδες ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ έχουν εξανεμιστεί, αλλά η ΕΕ παραμένει η σημαντικότερη αγορά της Τουρκίας.
– Τέταρτον, ο Ερντογάν δεν μπορεί να βασιστεί σε υποστήριξη από τις ΗΠΑ. Είναι αντιμέτωπος με κυρώσεις για την αγορά ρωσικών οπλικών συστημάτων ως μέλος του ΝΑΤΟ και για την παραβίαση του εμπάργκο στο Ιράν.
Παρόλα αυτά είχε συνομιλία με τον αμερικανό Πρόεδρο Τραμπ αυτή την εβδομάδα και ισχυρίστηκε ότι συμφώνησαν σε μια ατζέντα στο θέμα της Λιβύης.
Είτε αυτό αληθεύει είτε όχι, μετά την τηλεφωνική συνομιλία των δύο τον περασμένο Οκτώβριο οι ΗΠΑ αποχώρησαν από τη βόρεια Συρία και η Τουρκία εισέβαλε.
– Πέμπτον, ενώ η Τουρκία διαφοροποιεί τις ενεργειακές της πηγές, εξακολουθεί να παίρνει από τη Ρωσία περίπου το μισό από το φυσικό αέριο που εισάγει.
– Έκτον, το τουρκικό νόμισμα καταρρέει απότομα και υπάρχει κίνδυνος επανάληψης της νομισματικής κρίσης του 2018. Το αναπτυξιακό μοντέλο του Ερντογάν είχε αρχίσει να αποτυγχάνει προτού η οικονομία πληγεί από τον κορωνοϊό.
– Τέλος, πολλά μηνύματα που ο Τούρκος Πρόεδρος στέλνει στο εσωτερικό της χώρας δε δείχνουν δύναμη, παρά την επίδειξη ισχύος με αυτοπεποίθηση στο εξωτερικό.
Ένα νέο κύμα συλλήψεων βουλευτών της αντιπολίτευσης και δημάρχων δε θα τον κάνει να κερδίσει πίσω τις μεγάλες πόλεις, όπως την Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα.
Το σχέδιό του να μετατρέψει ένα αρχαίο σύστημα νυχτοφυλάκων σε πιστά στελέχη αυτόκλητων τιμωρών δε θα τον κάνει πιο αγαπητό στους αποξενωμένους ψηφοφόρους. Τώρα αφήνει να εννοηθεί με εμφατικό τρόπο ότι θα μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί.
Η μεγάλη βυζαντινή εκκλησία είχε μετατραπεί σε τζαμί από τους Οθωμανούς προτού ο Kemal Ataturk τη μετατρέψει σε ουδέτερο μουσείο.
Η ανάκληση της απόφασης του Ατατούρκ θα δώσει τροφή στην ισλαμική βάση της εθνικιστικής-λαϊκιστικής κυβέρνησης του Erdogan και θα αποσπάσει την προσοχή από άλλα προβλήματα.
Αλλά, εν τέλει, δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια νεο-οθωμανική κίνηση- όπως οι επεμβάσεις του στη Συρία και τη Λιβύη.
ΓΙΑΤΙ ΕΧΕΙ ΚΟΥΡΚΟΥΤ ΜΥΑΛΟ