Στις 7 Αυγούστου, ένα ομοσπονδιακό δικαστήριο των ΗΠΑ αποφάσισε ότι η Google έχει παραβιάσει τους αντιμονοπωλιακούς κανονισμούς που αφορούν τη λειτουργία της μηχανής αναζήτησης. Αυτή η απόφαση ανοίγει τον δρόμο για σημαντικές εξελίξεις στον τομέα του ανταγωνισμού στην αγορά τεχνολογίας.
Μετά την απόφαση, το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ προγραμματίζει μια σειρά ακροάσεων για να εξετάσει τα μέτρα που θα ληφθούν προκειμένου να αποκατασταθεί ο ανταγωνισμός στην αγορά. Ο στόχος είναι ξεκάθαρος: να περιοριστεί η κυριαρχία της Google και να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης των Ηνωμένων Πολιτειών δεν αναμένεται να καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις κατά την πρώτη ακρόαση για τα διορθωτικά μέτρα, που έχει προγραμματιστεί για την ερχόμενη Παρασκευή. Σύμφωνα με πηγές, είναι ακόμα νωρίς για να παρουσιαστούν λεπτομερείς προτάσεις. Ωστόσο, ο πρόεδρος του δικαστηρίου Αμίτ Μεχτά θα προσφέρει μια αρχική εικόνα και έναν «οδηγό» σχετικά με τις πιθανές κυρώσεις που θα μπορούσαν να επιβληθούν.
Η εταιρεία καταβάλλει ετησίως περίπου 20 δισεκατομμύρια δολάρια σε συνεργασίες με την Apple και άλλους κατασκευαστές κινητών τηλεφώνων, προκειμένου να διασφαλίσει ότι η μηχανή αναζήτησής της θα είναι η προεπιλεγμένη επιλογή. Αυτή η στρατηγική έχει ενισχύσει τη θέση της στην αγορά, κάτι που εγείρει ανησυχίες σχετικά με την παραβίαση των κανόνων ανταγωνισμού.
Η πιθανότητα περιορισμού αυτών των συμφωνιών θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για άλλες εταιρείες, όπως η Microsoft με τη Bing, να αποκτήσουν μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά. Ωστόσο, το κρίσιμο ερώτημα παραμένει: Πώς μπορεί να επιβληθεί ένας τέτοιος περιορισμός χωρίς να παραβιαστούν οι επιθυμίες των χρηστών που επιλέγουν την Google ως προεπιλογή;
Στρατηγικές Ανταγωνισμού και Ρυθμίσεις
Οι ρυθμιστικές αρχές εξετάζουν διάφορες στρατηγικές για να διασφαλίσουν έναν πιο δίκαιο ανταγωνισμό στην αγορά. Η εφαρμογή κανονισμών που θα περιορίζουν τις συμφωνίες μεταξύ μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών μπορεί να είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, απαιτείται προσεκτική ανάλυση του τρόπου εφαρμογής αυτών των μέτρων ώστε να μην επηρεαστεί αρνητικά η εμπειρία του χρήστη.
Τερματισμό της επιβολής της μηχανής αναζήτησης της Google στους χρήστες του δικού της λειτουργικού συστήματος Android. Η Alphabet αναγκάστηκε στην Ευρώπη, ύστερα από σχετική απόφαση βάσει της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας του 2020, να ενσωματώσει ένα παράθυρο που επιτρέπει στους χρήστες Android να επιλέγουν μια άλλη μηχανή αναζήτησης. Το δικαστήριο θα μπορούσε να αναγκάσει την εταιρεία να κάνει κάτι παρόμοιο και στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Άνοιγμα του τεράστιου θησαυροφύλακιου δεδομένων της Google. Ίσως το κορυφαίο πλεονέκτημα της Google είναι τα δεδομένα των χρηστών που διαχειρίζεται. Ελέγχοντας το 90% των αναζητήσεων, γνωρίζει όσο κανείς άλλος από τους ανταγωνιστές της, τις κινήσεις και τις επιθυμίες των χρηστών. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να προσφέρει καλύτερα αποτελέσματα, εδραιώνοντας την κυριαρχία της. Ορισμένοι υποστηρίζουν πως το δικαστήριο θα μπορούσε με κάποιο τρόπο να αναγκάσει τη Google να μοιραστεί αυτόν τον «θησαυρό» με ανταγωνιστές της, επιτρέποντάς τους να καλύψουν το χάσμα.
Τέλος το δικαστήριο θα μπορούσε ακόμη και να αποφασίσει το σπάσιμο της Alphabet, να αναγκάσει για παράδειγμα τη Google να πουλήσει το πρόγραμμα περιήγησης Chrome ή το λειτουργικό σύστημα Android. Όμως και αυτή είναι μια εξαιρετικά σύνθετη επιλογή για τον Αμίτ Μεχτά. Τι θα συνέβαινε εάν προσπαθώντας να αποκαταστήσει τον ανταγωνισμό προκαλέσει νέες στρεβλώσεις στην αγορά; Για παράδειγμα θα μπορούσε το Chrome ή το Android να καταλήξει στα χέρια ενός άλλου μεγάλου παίκτη της τεχνολογίας, όπως στη Microsoft ή τη Meta.
Μια ιστορική απόφαση που μπορεί να ανατρέψει τη «βασιλεία» της Google
Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για μια εξαιρετικά κρίσιμη απόφαση για το μέλλον όχι μόνο του διαδικτύου, αλλά και εν γένει της βιομηχανίας της τεχνολογίας. Εκτός των άλλων, ενδεχομένως να δημιουργήσει προηγούμενο και για πολλές άλλες εταιρείες που εμπλέκονται σε ανάλογες υποθέσεις, όπως η Apple, η Meta και η Amazon.
Πρόκειται για μια επανάληψη της ιστορίας με τη Microsoft. Πίσω, στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και πάλι το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ είχε προσφύγει σε βάρος του κολοσσού της τεχνολογίας κατηγορώντας τη Microsoft για μονοπώλιο. Η εταιρεία είχε κατηγορηθεί πως χρησιμοποιούσε την κυριαρχία της στο λογισμικό προσωπικών υπολογιστών (Windows) για να ελέγξει την αγορά και να εμποδίσει την εμφάνιση νέων προγραμμάτων περιήγησης ιστού προς όφελος του δικού της «Explorer».
H Microsoft καταδικάστηκε με μια αντίστοιχη απόφαση. Αν και τα μέτρα σε βάρος της μετριάστηκαν στη συνέχεια με μια σειρά προσφυγών και συμφωνιών, τελικά η ισχύς της περιορίστηκε σημαντικά, ανοίγοντας την πόρτα στους ανταγωνιστές της. Η Microsoft έμεινε πίσω στην εποχή των μηχανών αναζήτησης και των smartphones και αυτή που κυρίως ωφελήθηκε από την τότε συγκυρία ήταν η Google, η οποία εξελίχθηκε στην σημερινή πανίσχυρη εταιρεία.
Ένα ακόμη κομβικό στοιχείο στην τρέχουσα υπόθεση της Google είναι πως έρχεται εν μέσω κοσμογονικών εξελίξεων με την άνθιση της τεχνητής νοημοσύνης. Η αναζήτηση στο διαδίκτυο βρίσκεται ήδη σε μια φάση αλλαγής καθώς τα προγράμματα AI αντικαθιστούν σταδιακά τα παραδοσιακά προγράμματα. H Microsoft έχοντας επενδύσεις δεκάδες δισεκατομμύρια στο ChatGPT της OpenAI, το οποίο και ενσωμάτωσε στη δική της μηχανή αναζήτησης (Bing), επιδιώκει να ανατρέψει τα δεδομένα και να ηγηθεί της νέας εποχής του διαδικτύου. Από την πλευρά της η Google, κυριαρχώντας στη συγκέντρωση και διαχείριση δεδομένων, αναπτύσσει το δικό της πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης. Ωστόσο η απόφαση του ομοσπονδιακού δικαστηρίου θα μπορούσε να αποδυναμώσει το πλεονέκτημά της, οδηγώντας στην πτώση της μακροχρόνιας «βασιλείας» της.
Στο τέλος, η Google θα ασκήσει έφεση και η υπόθεση μπορεί να τραβήξει έως και τα τέλη της τρέχουσας δεκαετίας, όπως αναφέρουν οι New York Times. Όμως όπως συνέβη και με τη Microsoft στο παρελθόν, οι εξελίξεις θα ενδεχομένως να αποβούν μοιραίες για την εταιρεία.
