Σύμφωνα με την Foodwatch το Becel Pro.Activ της Unilever, όχι μόνο δεν προστατεύει την καρδιά όπως ευαγγελίζεται, αντίθετα η κατανάλωση του προϊόντος μπορεί να βλάψει και να προκαλέσει καρδιακά προβλήματα. Παραθέτουμε το ρεπορτάζ αυτούσιο από το Spiegel ενώ ακολουθεί άρθρο του Στράτου Λάσπα για την μαργαρίνη όπως επίσης και η απάντηση της Unilever όπως αυτή έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της. Καλή όρεξη.

 

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα επεξεργασμένα τρόφιμα είναι η μαργαρίνη. Κατατάσσεται στα επεξεργασμένα τρόφιμα καθώς, αν και προέρχεται από φυσικά υλικά, εν τούτοις είναι ένα τεχνητό προϊόν, αποτέλεσμα βιομηχανικής επεξεργασίας. Η ευρεσιτεχνία για την κατασκευή της μαργαρίνης κατοχυρώθηκε στη Γαλλία από τον χημικό Hippolyte Mège-Mouriès, το έτος 1869, με το όνομα «ολεομαργαρίνη».

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ο Mége-Mouriés προσπάθησε να προωθήσει εμπορικά την εφεύρεσή του, αλλά δεν τα κατάφερε και τελικά πούλησε την πατέντα του το 1871 στην Ολλανδική εταιρεία Jurgens. Η Jurgens έφτιαξε το πρώτο εργοστάσιο παραγωγής μαργαρίνης στον κόσμο. Τριάντα χρόνια αργότερα, στις αρχές του 20ου αιώνα, ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής της ήταν ο επίσης Ολλανδός Samuel van den Bergh.

Οι δύο αντίπαλοι ένωσαν τις δυνάμεις τους το 1927, σχηματίζοντας την εταιρεία Margarine Unie. Τρία χρόνια αργότερα, το 1930, η νέα εταιρεία συγχωνεύθηκε με την Αγγλική χημική βιομηχανία (κατασκευής σαπουνιών) Lever Brothers, φτιάχνοντας την πρώτη πολυεθνική στον κόσμο (και πανίσχυρη σήμερα),  Unilever (Unie + Lever).

Φυσικά υλικά, τεχνητό προϊόν

Αν και αρχικά η μαργαρίνη κατασκευαζόταν από ζωικό λίπος, στις μέρες μας είναι προϊόν που παρασκευάζεται σχεδόν αποκλειστικά με φυτικά έλαια. Σημειώνουμε εδώ ότι, γενικώς, φυτικά «έλαια» και «λίπη» έχουν παρόμοια σύσταση και η διαφορά τους έγκειται στο ότι, σε θερμοκρασία δωματίου, τα λίπη είναι στερεά, ενώ τα έλαια είναι ρευστά.

Αυτά τα φυτικά έλαια, όπως το αραβοσιτέλαιο, το ηλιέλαιο, το σογιέλαιο και η ελαιοκράμβη, παράγονται με μηχανική πίεση των σπόρων. Η επεξεργασία των σπόρων, για να γίνει λάδι, σημαίνει ότι το τελικό προϊόν έχει θερμανθεί σε υψηλή θερμοκρασία και έχει εκτεθεί σε διάφορες χημικές ουσίες. Ως αποτέλεσμα, χάνουν μεγάλο ποσοστό των θρεπτικών συστατικών τους κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας.

Η παλαιότερη διαδικασία παραγωγής μαργαρίνης περιελάμβανε την υδρογόνωση και γαλακτοματοποίηση φυτικών ελαίων.  Τι σημαίνει αυτό σε απλά Ελληνικά; «Υδρογόνωση» σημαίνει ένωση υδρογόνου με κάποια ουσία. Όταν εισάγεται υδρογόνο σε φυτικά έλαια, τα οποία είναι από τη φύση τους πολυακόρεστα ή μονοακόρεστα, δημιουργούνται μέσα τους κορεσμένα μόρια (με διπλούς δεσμούς άνθρακα).

ΟΚ, ίσως ούτε αυτό να είναι απλά Ελληνικά, οπότε ας δοκιμάσουμε ξανά:

 

 

 

 

 

 

 

Βάζοντας υδρογόνο στα φυτικά έλαια, γίνονται πιο παχύρρευστα σε θερμοκρασία δωματίου και από υγρά γίνονται σχεδόν στερεά (σαν μαλακό βούτυρο). Από την άλλη, «γαλακτωματοποίηση» σημαίνει ανάμιξη και ένωση, το οποίο στην περίπτωσή μας, αφορά την ανάμιξη και ένωση υδρογονωμένων λιπαρών με άπαχο γάλα, το οποίο προστίθεται για γεύση.

Μετά την αποκάλυψη ότι τα τρανς λιπαρά (μερικώς υδρογονωμένα φυτικά λιπαρά) προκαλούν σοβαρά προβλήματα υγείας, οι περισσότεροι κατασκευαστές τα έχουν αφαιρέσει από τη διαδικασία. Η ανάμιξη πλέον γίνεται ενώνοντας δύο διαφορετικά μείγματα, με τη βοήθεια γαλακτωματοποιητών: ένα λιποδιαλυτό μέρος και ένα υδροδιαλυτό μέρος.

Στο λιποδιαλυτό υπάρχουν:

• Φυτικά έλαια (τα οποία έχουν περάσει πρώτα από χημικό φιλτράρισμα για ελεύθερες ρίζες λιπαρών οξέων, αποχρωματισμό και αφαίρεση… οσμών)
• Βήτα Καροτίνη (για το χρώμα)
• Χημικές ουσίες που δίνουν άρωμα και γεύση
• Γαλακτωματοποιητές (μονο- & διγλυκερίδια)
• Συνθετικές βιταμίνες (A & D)

Στο υδροδιαλυτό υπάρχουν:

• Αλάτι
• Γάλα, σκόνη γάλακτος, σκόνη τυρογάλακτος
• Ρυθμιστής οξύτητας (κιτρικό οξύ)
• Συντηρητικά και αντιμικροβιακοί παράγοντες

Στο επόμενο στάδιο της διαδικασίας, το μείγμα περνάει από στάδια ψύξης και επεξεργασίας, στα οποία σχηματίζονται μόρια κορεσμένων τριγλυκεριδίων, τα οποία στερεοποιούν το μίγμα, ώστε να κρυσταλλωθεί και να πάρει την επιθυμητή ημιστερεά μορφή. Με περαιτέρω στάδια επεξεργασίας, το τελικό προϊόν αποκτά και την αντίστοιχη υφή που θυμίζει μαλακό βούτυρο.

Κάποια προβληματάκια
Τα κύρια προβλήματα της μαργαρίνης συνοψίζονται στα παρακάτω:

Τα μερικώς υδρογονωμένα φυτικά έλαια είναι μια ουσία που δεν υπάρχει στη φύση. Τα μόρια υδρογόνου-άνθρακα που δημιουργούνται ονομάζονται τρανς-λιπαρά και έχει αποδειχτεί ότι είναι επιβλαβή για την υγεία μας.
Τα φυτικά λίπη που χρησιμοποιούνται στη μαργαρίνη αποτελούνται κυρίως από ωμέγα-6 λιπαρά. Αυτά είναι πράγματι απαραίτητα για τον οργανισμό, καθώς δεν μπορεί να τα παράξει το σώμα μας. Ωστόσο, ο οργανισμός μας χρειάζεται επίσης ωμέγα-3 λιπαρά και μάλιστα, σε αναλογία που εκτιμάται από «1 προς 1» έως το πολύ «1 προς 4» (ωμέγα-3 σε σχέση με τα ωμέγα-6).
Όπως αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε, η εκτεταμένη χρήση φυτικών ελαίων και λιπαρών στα επεξεργασμένα τρόφιμα (λόγω του ότι αυξάνουν τη διάρκεια ζωής του προϊόντος στο ράφι του σουπερμάρκετ) έχει ανατρέψει την αναλογία πρόσληψης σε τουλάχιστον «1 προς 20» ή και περισσότερο, υπέρ των ωμέγα-6. Έπειτα από πολλές δεκαετίες, ανακαλύπτουμε τώρα πλέον ότι η μονομερής κατακόρυφη αύξηση κατανάλωσης αυτών των ωμέγα-6 πολυακόρεστων λιπαρών συνδέεται με σοβαρές μακροχρόνιες βλάβες στην υγεία των ανθρώπων.
Αυτό είναι θεμελιώδους σημασίας, καθώς η μαργαρίνη και όλα τα παράγωγα λιπαρά προϊόντα επάλειψης που δεν είναι αληθινό βούτυρο, έχουν ένα εγγενές «από κατασκευής» χαρακτηριστικό, από το οποίο δεν μπορούν να απαλλαγούν: αποτελούνται κυρίως από πολυακόρεστα ωμέγα-6 λιπαρά (PUFA, PolyUnsaturated Fatty Acids).
Μπορεί η μαργαρίνη, στις ποσότητες που καταναλώνεται, να μην προσθέτει από μόνη της πολύ στο πρόβλημα, αλλά είναι μέρος του προβλήματος, καθώς η γενικότερη κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων που περιέχουν «φυτικά έλαια» στα συστατικά τους, συσσωρεύει τέτοιες ποσότητες στο σώμα που ενδεχομένως να προκαλούν πρόβλημα, όπως αρχίζει να φαίνεται.
Για να βελτιωθεί το τελικό προϊόν, η μαργαρίνη υφίσταται μια σειρά επεμβάσεων: Λευκαίνεται τεχνητά (κανονικά είναι γκρί) και στη συνέχεια χρωματίζεταικίτρινη, για να μοιάζει με βούτυρο. Επειδή υποκαθιστά το βούτυρο, προστίθεταιτεχνητό άρωμα για να θυμίζει βούτυρο στη γεύση. Επειδή το βούτυρο είναι φυσική πηγή βιταμίνης Α, στη μαργαρίνη προστίθεται συνθετική βιταμίνη Α. Για να ενισχυθεί η φήμη της μαργαρίνης σε σχέση με τη μείωση της χοληστερίνης, προστίθενται φυτικές στερόλες. Αυτό που δεν ξέρουν οι περισσότεροι είναι ότι οι στερόλες δρουν σαν οιστρογόνα και ενδέχεται να προκαλούν ενδοκρινικά προβλήματα. Τέλος, η μαργαρίνη περιέχει διάφορα συντηρητικά και άλλους αντιμικροβιακούς παράγοντες.
Μπορείτε να βρείτε επιπλέον πληροφορίες, καθώς και τον αντίλογο, τόσο στο Ίντερνετ όσο και στις πηγές που αναφέρονται στο τέλος του άρθρου. Ωστόσο, η χαρακτηριστικότερη προσπάθεια υπεράσπισης της μαργαρίνης έρχεται από την ίδια τη Unilever, η οποία απαντά σε ένα (όντως υπερβολικό και αστείο σε κάποια σημεία) email που κυκλοφορεί από το τέλος της δεκαετίας του ’90 στο δίκτυο (την εποχή που μόλις αρχίζαμε να ανακαλύπτουμε τις παρενέργειες των τρανς λιπαρών) και παρομοιάζει πχ τη μαργαρίνη με πλαστικό.

Ας δούμε τι γράφουν και ας το αντιπαραβάλουμε με την άποψη που έχουμε σχηματίσει αναζητώντας πληροφορίες στο Ίντερνετ (οποιεσδήποτε διορθώσεις, ευπρόσδεκτες):

Με bold είναι οι θέσεις του email
Μετά από κάθε θέση του email ακολουθεί η απάντηση της Unilever
Όπου έχουμε σχόλια, αυτά [εμφανίζονται μέσα σε αγκύλες]
Εξωτερικές Πηγές
Κατά τη συγγραφή του παρόντος, συλλέχθηκαν πληροφορίες και  χρησιμοποιήθηκαν κείμενα, είτε μεταφρασμένα ή/και προσαρμοσμένα από τον αρθρογράφο, είτε αυτούσια, από τις παρακάτω εξωτερικές πηγές:

http://www.unilever.gr/our-brands/detail/alitheia-gia-margarini/333525/
http://www.unileverusa.com/brands-in-action/detail/Promise-/296148/
http://www.butteryspreads.org/historyofmargarine.php
http://www.eryag.com.tr/about_margarines.asp
http://mentalfloss.com/article/25638/surprisingly-interesting-history-margarine
http://www.time.com/time/health/article/0,8599,1933453,00.html
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9637947
http://ajcn.nutrition.org/content/83/6/S1467.full
http://ajcn.nutrition.org/content/78/3/640S.long
http://mariosdimopoulos.blogspot.gr/2012/03/blog-post.html
http://www.nutraingredients.com/Research/Unilever-Omega-3-margarine-study-will-not-affect-usage-advice

The greatest scam in medical history [Have you been a victim?]

http://thecholesterollie.com/aff/
http://en.wikipedia.org/wiki/Margarine
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B1%CF%81%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%BD%CE%B7
http://articles.mercola.com/sites/articles/archive/2010/09/22/flawed-study-on-omega-3.aspx
http://articles.mercola.com/sites/articles/archive/2010/12/07/why-is-butter-better.aspx
http://180degreehealth.com/2010/01/david-brown-on-omega-6-fats

The greatest scam in medical history [Have you been a victim?]

http://www.lewrockwell.com/miller/miller38.1.html
http://www.thr1ve.me/blog/proof-you-can-still-eat-fat-and-be-skinny/16
http://articles.mercola.com/sites/articles/archive/2010/12/07/why-is-butter-better.aspx
http://www.dailymail.co.uk/health/article-2274168/Swapping-butter-margarine-bad-health.html
http://mentalfloss.com/article/25638/surprisingly-interesting-history-margarine
http://www.livestrong.com/article/445850-what-is-bad-about-mono-diglycerides/#ixzz2Lo3taALa
http://www.reuters.com/article/2010/08/29/us-heart-margarine-idUSTRE67S07W20100829
http://www.butteryspreads.org/historyofmargarine.php
http://www.dhaomega3.org/Overview/Conversion-Efficiency-of-ALA-to-DHA-in-Humans
http://www.nutraingredients-usa.com/Research/Omega-3-ALA-intakes-enough-for-EPA-DPA-levels-for-non-fish-eaters
http://www.omegascience.org/product_ingredients/flaxseed_oil.aspx