Heavy metal και Σκανδιναβία: Γιατί το πιο «ευτυχισμένο» μέρος της Γης παράγει την πιο σκληρή μουσική;

Είναι η κουλτούρα ή η δυσκολία διαχείρισης των συναισθημάτων, που εξηγούν καλύτερα την άρρηκτη σύνδεση των σκανδιναβικών πολιτισμών με τα υποείδη της heavy metal, μιας αρκετά σκοτεινής και σκληρής μουσικής για τους πιο χαρούμενους ανθρώπους στον κόσμο;

Οι σκανδιναβικές χώρες κατατάσσονται σταθερά τα τελευταία χρόνια, από πολλές έρευνες ως οι πιο ευτυχισμένες περιοχές στον κόσμο. Η Δανία, η Νορβηγία και η Σουηδία χαρακτηριστικά καταλαμβάνουν συνήθως τις υψηλότερες θέσεις σε πολλές λίστες με τους πιο ευτυχισμένους πολίτες ανά τον κόσμο. Κάποιοι λένε ότι αυτό συμβαίνει επειδή είναι μικρές, ομοιογενείς και πλούσιες χώρες, αλλά σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση Ευτυχίας (WHR), βασική αιτία είναι η ποιότητα των κυβερνητικών θεσμών και η γενναιοδωρία του κράτους πρόνοιας. Αυτά έχουν σημαντικό και θετικό αντίκτυπο στην ικανοποίηση από τη ζωή, με τα δεδομένα των συγκεκριμένων χωρών να δείχνουν ότι σε αυτές τις χώρες υπάρχουν καλές συντάξεις, γενναιόδωρες γονικές άδειες, συντήρηση για τους ασθενείς και τους ανάπηρους, δωρεάν υγεία και εκπαίδευση και σταθερά επιδόματα ανεργίας.

Παράλληλα, οι κρατικοί θεσμοί καταφέρνουν να κάνουν τα επίπεδα ανισότητας πολύ χαμηλά, γεγονός που κάνει τους πολίτες ευτυχισμένους, καθώς αισθάνονται ότι μπορούν να εμπιστεύονται τους δημόσιους θεσμούς τους. Ακόμα και οι φυλακές τους, οι οποίες δίνουν έμφαση στην επανένταξη, αντί για την τιμωρία, επιτρέπουν στους κρατούμενους να μαγειρεύουν τα δικά τους γεύματα και να καλλιεργούν τους δικούς τους κήπους, γεγονός που τις κάνει να φαίνονται σχετικά ευχάριστες.

Στις σκανδιναβικές χώρες ωστόσο, παρά τους μεγάλους δείκτες χαράς, κυριαρχεί στην κουλτούρα τους ένα αρκετά σκοτεινό και βαρύ μουσικό είδος, το Heavy metal. Έχει υποστηριχθεί μάλιστα, ότι η δημοτικότητα του είδους συνδέεται μοναδικά με τη σκανδιναβική κουλτούρα, την ιστορία και το κλίμα των χωρών, ενώ ταυτόχρονα, η προτίμηση στο μέταλ θα μπορούσε να οφείλεται στην ευημερία και τη μόρφωση των κοινωνιών τους. Πώς γίνεται τελικά αυτοί οι τόσο χαρούμενοι άνθρωποι να ακούνε μια τόσο πένθιμη και άγρια μουσική;

Το σκανδιναβικό μέταλ
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι το heavy metal έχει γίνει δημοφιλές μεταξύ των Σκανδιναβών επειδή τους επιτρέπει να επεξεργαστούν συναισθήματα που δεν μπορούν εύκολα να εκφράσουν δημόσια. Σαν λαοί οι Σκανδιναβοί είναι αρκετά εσωστρεφείς και συχνά προτιμούν να μην εκφράζονται έντονα, ειδικά όταν δεν έχουν κάτι να πουν. Κάπως έτσι, σε μια χώρα που ο θόρυβος και η πολυλογία ταυτίζονται με την αγένεια και την ενόχληση, το μέταλ λειτουργεί απελευθερωτικά, ειδικά όταν επιτρέπει στους φανατικούς να ουρλιάζουν στις συναυλίες του.

Το σκανδιναβικό μέταλ, που έχει ονομαστεί αλλιώς Viking metal, έχει πολλά τραγούδια που αναφέρονται στους θρυλικούς θαλασσοπόρους πολεμιστές Vikings και είναι το αγαπημένο είδος μουσικής των χωρών που ανήκουν στην Σκανδιναβική Χερσόνησο. Συγκεκριμένα, η Φινλανδία έχει 53 heavy metal συγκροτήματα ανά 100.000 κατοίκους, ενώ η Σουηδία 37,14 metal μπάντες ανά 100.000 κατοίκους, σύμφωνα με το GIS, ή αλλιώς τον τομέα Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών.

Αν και είναι δύσκολο να πει κανείς με βεβαιότητα γιατί το heavy metal είναι τόσο δημοφιλές στη Σκανδιναβία, η εμφάνισή του μοιάζει να χρονολογείται το κοντινό 1980 και, αν και έχει ως κοινό χαρακτηριστικό τα βαθιά και γρυλίζοντα φωνητικά, το ύφος της μουσικής αλλάζει από χώρα σε χώρα.

Τα τραγούδια των προγόνων τους
Ακριβώς όπως εμείς ελκυόμαστε από τα παραδοσιακά τραγούδια που μιλούν για τους προγόνους μας, έτσι και οι Σκανδιναβοί αγαπούν τους ρυθμούς που μιλούν για την παράδοσή τους. Βαθιά ριζωμένες στην λαϊκή τους κουλτούρα είναι άλλωστε οι ιστορίες των Vikings.

Πολλά τραγούδια εξιστορούν ή αναφέρονται στους περίφημους θαλασσοπόρους πολεμιστές που είναι ταυτόσημοι με την δύναμη, το θάρρος και την ανδρεία. Παράλληλα τα έντονα συναισθήματα που προκαλεί η heavy metal μουσική έχουν συγκριθεί με τις ψαλμωδίες που τραγουδούσαν οι Βίκινγκς για να προετοιμαστούν για τη μάχη και να προκαλέσουν φόβο στις καρδιές των εχθρών τους. Ψάχνοντας βαθύτερα, ο Nikolas Sellheim, μελετητής της σκανδιναβικής ιστορίας και πολιτισμού, υποστηρίζει ότι το σκανδιναβικό μέταλ χρησιμεύει επίσης για να ασκήσει κριτική στο είδος των “στερεοτυπικών παραδοχών της βίαιης επέκτασης των Βίκινγκς”, που έχουν γίνει τόσο διαδεδομένες στα ξένα μέσα ενημέρωσης τις τελευταίες δεκαετίες.

Το heavy metal και ο σκοτεινός του χαρακτήρας μπορεί επίσης, να σχετίζεται με το αφιλόξενο κλίμα της περιοχής και τις μεγάλες νύχτες, με τις βορειότερες περιοχές να μην βλέπουν καθόλου το φως του ήλιου από τον Νοέμβριο έως τον Ιανουάριο. Η μουσική αυτή, που παρομοιάζεται με το άγριο τοπίο των χωρών τους, μεταφέρει από γενιά σε γενιά τα ίδια συναισθήματα, αγωνίες και φόβους για την επιβίωση του πολιτισμού.

Η μουσική ως ένας τρόπος διαχείρισης των συναισθημάτων
H ακρόαση θλιμμένων τραγουδιών μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε καλά, σύμφωνα με τους ειδικούς ψυχικής υγείας, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η λυπητερή μουσική μπορεί να είναι καθαρτική. Σύμφωνα με πολλούς η στενάχωρη μουσική είναι ένας ασφαλής τρόπος για να έρθουμε σε επαφή με τα δύσκολα συναισθήματά μας.

Σε ένα παρόμοιο πλαίσιο, πολλοί υποστηρίζουν ότι οι σκανδιναβικές χώρες έλκονται από το μέταλλο που υπάρχει στη μέταλ μουσική, ακριβώς λόγω των υψηλών ποσοστών ευτυχίας τους και όχι παρά αυτά. Η βασική ιδέα εδώ είναι ότι οι ευτυχισμένες χώρες χρησιμοποιούν τη δυστυχισμένη μουσική ως μια μορφή διαφυγής, όπως ακριβώς οι δυστυχισμένες χώρες χρησιμοποιούν την ευτυχισμένη μουσική ως μηχανισμό αντιμετώπισης. Για παράδειγμα, το Μεξικό φημίζεται για την αισιόδοξη μουσική banda, salsa και mariachi και η Σουηδία έχει τα περισσότερα heavy metal συγκροτήματα από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο.