Οι Αμερικανοί φαίνεται ότι βρίσκονται σε μια φάση επαναπροσδιορισμού της πολιτικής αμυντικής συνεργασίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Στο πλαίσιο αυτό φαίνεται να εντάσσεται και η πρόθεση τους για αναδιάταξη των βάσεων τους στην περιοχή. Στο πλαίσιο αυτό οι Αμερικανοί έχουν ζητήσει την αναβάθμιση της ναυτικής βάσης της Σούδας, με τη μόνιμη παρουσία μονάδων SEAL. Επίσης έχουν ζητήσει, ήδη από το 2014, πρόσβαση και χρήση της αεροπορικής βάσης στο Καστέλι, όπου σταθμεύει η 133 Σμηναρχία Μάχης.
Το Καστέλι ενδιαφέρει τους Αμερικανούς κυρίως για τη στάθμευση Μη-Επανδρωμένων Αεροσκαφών (UAV) και Μη-Επανδρωμένων Αεροσκαφών Μάχης (UCAV). Σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει στον τύπο οι Αμερικανοί ενδιαφέρονται για την εγκατάσταση συστημάτων τύπου MQ-1 Predator και MQ-9 Reaper (Predator B), τα οποία μπορούν να αναλάβουν μια πλειάδα αποστολών όπως προσβολή στόχων, συλλογή πληροφοριών, επιτήρηση, αναγνώριση, σε ένα τόξο που εκτίνεται από το Μαυροβούνιο, το Κόσσοβο και τη Βουλγαρία στα βόρεια, τη Λιβύη και την Αίγυπτο στα νότια, το Ισραήλ, την Κύπρο και την κεντρική και δυτική Τουρκία στα ανατολικά. Πρακτικά δηλαδή οι Αμερικανοί θα μπορούν να ελέγχουν τα πάντα, σε καθημερινό τακτικό επίπεδο, σ’ ολόκληρη τη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου.
Το όλο ζήτημα είναι ιδιαίτερο σημαντικό και κρίσιμο σε μία περίοδο που η ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου περνά δύσκολες ώρες, ενώ πάντα υπάρχει το «ηφαίστειο» που λέγεται Συρία και Ισλαμικό Κράτος. Πρώτα απ’ όλα το γεγονός ότι οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται να αποκτήσουν μια δεύτερη βάση στην Κρήτη αποδεικνύει το πόσο σημαντική είναι η γεωτρατηγική θέση της Κρήτης και της Ελλάδας γενικότερα.
Η ανάγκη αυτή των Αμερικανών μπορεί να αποτελέσει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για στρατιωτικά και πολιτικά ανταλλάγματα για την χώρα μας, αρκεί η χώρα μας «παίξει» το πολύτιμο χαρτί που έχει στα χέρια της και δεν είναι άλλο από τη σπουδαία γεωστρατηγική της θέση.
Από την αρχαιότητα ο έλεγχος της περιοχής του Αιγαίου και της Μεσογείου ήταν σημαντικός για τον έλεγχο των εμπορικών οδών από και προς την Άπω Ανατολή. Ο γεωγραφικός χώρος που κατέχουν σήμερα η Ελλάδα, η Κύπρος και η Τουρκία αποτελούσε πάντα «μήλον της έριδος» για κάθε Μεγάλη Δύναμη. Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης αποτελεί το προπύργιο για τον έλεγχο των κεντρικών Βαλκανίων (Σκόπια, Κόσσοβο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη). Η Κρήτη και η Κύπρος αποτελούν τα δύο «αβύθιστα αεροπλανοφόρα», τα οποία υποστήριξαν τις αμερικανικές επιχειρήσεις στο Ιράκ και τη Συρία και συνεχίζουν να υποστηρίζουν την άμυνα του Ισραήλ. Οι αμερικανικές αεροπορικές βάσεις στη νοτιοανατολική Τουρκία υποστήριξαν την αμερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή στη δεκαετία του ’90 και συνεχίζουν να την υποστηρίζουν και σήμερα. Το γεγονός όμως ότι η Τουρκία του Ερντογκάν δείχνει να απομακρύνεται από την αμερικανική σφαίρα επιρροής δημιουργεί προβληματισμό στην Ουάσιγκτον και αυξάνει τη γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας, γενικότερα, και την Κρήτης ειδικότερα.
Η αξία της Κρήτης για την προάσπιση των αμερικανικών συμφερόντων στην ευρύτερη περιοχή είναι πολύ μεγάλη. Για παράδειγμα, η απόφαση του Κωνσταντίνου Καραμανλή να αποσύρει την Ελλάδα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ το 1974 θορύβησε την Ουάσιγκτον διότι θα μπορούσε να στερήσει από τις ΗΠΑ τη χρήση της βάσης της Σούδας.
Η Ελλάδα έχει μπροστά της μια χρυσή ευκαιρία να επαυξήσει τη γεωστρατηγική της θέση τόσο απέναντι στην Τουρκία όσο και απέναντι των ΗΠΑ. Η κρίση που περνούν οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας μπορεί να αποβεί, με τους κατάλληλους χειρισμούς, «χρυσοφόρα» για την Ελλάδα σε πολλαπλά επίπεδα, αρκεί η χώρα μας να διαπραγματευτεί έντιμα και λογικά, όχι με ιδεοληψίες και ιδεολογήματα, την αμυντική σχέση της με τις ΗΠΑ. Η δεδηλωμένη πρόθεση των ΗΠΑ να επενδύσουν στην Κρήτη είναι μια σημαντική ευκαιρία για την Ελλάδα η οποία όχι μόνο δεν πρέπει να πάει χαμένη, αλλά θα πρέπει να αποτελέσει εφαλτήριο άσκησης μιας πραγματικά κερδοφόρας και ρεαλιστικής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής.
του Ευθύμιου Λάζου για το thinknews.gr
