«KYΡΩΣΕΙΣ ΙΣΟΝ ΠΟΛΕΜΟΣ»-Μια πολύ επίκαιρη ανάλυση του καθηγητή Πανά για τις σχέσεις μας με τη Ρωσία- «Η ΣΥΜΦΟΡΑ ΕΡΧΕΤΑΙ…»

Καθηγητής Επαμεινώνδας Πανάς

Τι είναι οι κυρώσεις;

Οι έλληνες μικροπαραγωγοί υπέστησαν άμεσα τις συνέπειες των κυρώσεων. Ας ξανασκεφθούμε με στοχασμό τις κυρώσεις.

Ευρώπη – Αμερική ξεκίνησαν την επιβολή κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας λόγω της Ουκρανίας. Στο ξεκίνημά τους δεν είδαν ΠΟΤΕ τις ωμότητες του Ισραήλ απέναντι στους αμάχους της Παλαιστίνης οπότε «γλύτωσε» το Ισραήλ από τις κυρώσεις!!! Στο σημείο ακριβώς αυτό έχουμε την μεγιστοποίηση της ΥΠΟΚΡΙΣΙΑΣ.

Ας ξανασκεφθούμε τις κυρώσεις. Μήπως οι κυρώσεις είναι μια μορφή πολέμου; Παρατηρούμε ότι αυτή η μορφή κυρώσεων δίνει έμφαση στην υλιστική προσέγγιση της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Η επιβολή των οικονομικών κυρώσεων μήπως είναι ένας οικονομικός στραγγαλισμός των επιχειρήσεων, των εργαζομένων, που οδηγεί ουσιαστικά σε έναν παρατεταμένο πόλεμο με άλλα μέσα;

Ιδού μια μικρή πραγματική απόδειξη: ο τέως Πρωθυπουργός της Μαλαισίας Mahathir Mohamed ικέτευε το 1994 κατακρίνοντας έντονα τις κυρώσεις κατά του Ιράκ, λέγοντας: «…οι κυρώσεις σε τρόφιμα και φάρμακα έχουν επιβληθεί για μία τετραετία και έχω πληροφορηθεί ότι περί τα 1 εκατομμύριο παιδιά και γέροντες πέθαναν λόγω της ανεπάρκειας τροφίμων και φαρμάκων» ζητώντας με την παρέμβασή του να σταματήσει η απάνθρωπη αυτή συμπεριφορά.

Ασφαλώς θα αναρωτιέστε τι γίνετε με τα «Ηνωμένα Έθνη» – ΟΗΕ; Πιθανόν οι κυρώσεις να έχουν «κυρωθεί» από τα Ηνωμένα Έθνη αφού αυτά δεν έχουν δείξει έμπρακτα και ουσιαστικά τους κανόνες της ηθικής. Αν τα Ηνωμένα Εθνη παραμένουν απλοί θεατές για να μην πούμε ότι μεροληπτούν παίζοντας το παιχνίδι των υπερδυνάμεων, τότε ο οργανισμός αυτός έχει χάσει τον παγκόσμιο στόχο του.

Ανέκαθεν οι κυρώσεις ήταν αμερικανική πρακτική. Άρχισαν το 1807 από τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Τhomas Jefferson ο οποίος απαγόρευσε την εξαγωγή όλων των προϊόντων των ΗΠΑ προς την Ευρώπη για την προστασία του εμπορικού στόλου τους από τις βρετανικές επιδρομές.

Το 1982 ο τότε υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ George Schultz δήλωνε: «ως μια γενική πρόταση πιστεύω ότι η χρήση των κυρώσεων ως ένα εργαλείο της διπλωματίας είναι μία κακή ιδέα… βασικά δεν έχει απόδοση».

Γενικά παρατηρώντας την πορεία των κυρώσεων βλέπουμε αν αυτές επιφέρουν αποτελέσματα κατά της χώρας που επιβάλλονται τότε παραμένουν. Αν όμως αυτές δεν φέρουν αποτελέσματα τότε εγκαταλείπονται. Οπωσδήποτε όμως όλα αυτά δεν στηρίζονται σε αρχές της ηθικής.

Η σημερινή πολιτική κυρώσεων των ΗΠΑ γίνεται με την συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ανοχή των Ηνωμένων Εθνών. Πρέπει να τονισθεί ότι σήμερα στην ΕΕ πρωταγωνιστής είναι η Γερμανία η οποία υπακούει στις ΗΠΑ, των οποίων οι αμερικανοί φορολογούμενοι διασφαλίζουν την άμυνα των γερμανών. Απλά το ποσοστό των αμυντικών δαπανών της Γερμανίας στο ΑΕΠ της είναι μόλις 1,3% (ενώ της χώρας μας είναι 5,5%). Παρά ταύτα η Γερμανία εξακολουθεί να εισπράττει τεράστια ποσά με την πώληση αμυντικών εξοπλιστικών συστημάτων με τους γνωστούς τρόπους (βλ. Τσοχατζόπουλο – Σμπώκο κλπ.).

Οι κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την Ρωσία ασφαλώς θα έχουν οικονομικές επιπτώσεις και στα μέλη κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης – ΕΕ μεταξύ των οποίων και η Χώρα μας. Στην περίπτωση της Χώρας μας που βρίσκεται σε μια παρατεταμένη κρίση, τι μέτρα πήρε η ΕΕ; Έλαβε υπόψη της ότι οι κυρώσεις μπορεί να έχουν τρομακτικές οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις στην Χώρα μας; Ή μήπως έμμεσα οι κυρώσεις δεν θα έχουν επιπτώσεις στην όποια αναπτυξιακή πορεία της Χώρας μας; Ήδη η Τουρκία εμφανίζεται ο μεγάλος κερδισμένος. Προώθησε τα αγροτικά της προϊόντα και τον τουρισμό της. Η κατάσταση αυτή δεν έχει βραχυπρόθεσμο χαρακτήρα. Το οικονομικό πλήγμα για την Χώρα θα είναι τεράστιο γιατί οι συμφωνίες μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας είναι πολυετείς. Αυτό σημαίνει ότι έκλεισε η πόρτα της Ρωσίας για το μέλλον των εξαγωγών των ελληνικών αγροτικών προϊόντων. Το ίδιο θα ισχύει και για άλλες οικονομικές δραστηριότητες (ενέργεια, τουρισμό κλπ.).

Αυτές τις αναμενόμενες καταστροφικές συνέπειες μέσα σε μια σχεδόν ανύπαρκτη οικονομική ανάπτυξη της χώρας δεν έπρεπε να τις έχει μελετήσει η κυβέρνηση πριν συνυπογράψει την επιβολή των κυρώσεων; Δυστυχώς διαπιστώνεται για μία ακόμη φορά ότι η χώρα μας στερείται γεω-οικονομικής στρατηγικής. Ξεχάστηκε μπροστά στην πιθανή επιμήκυνση του χρέους η μελλοντική πορείας της χώρας. Η φύση της γεω-οικονομικής στρατηγικής απαιτεί ως ικανή και αναγκαία συνθήκη την ύπαρξη αρμονικής συνεργασίας μεταξύ κυβέρνησης και Παραγωγικών Φορέων. Η παρούσα κυβέρνηση ούτε με τις συμπαθείς καθαρίστριες δεν έχει αρμονική σχέση. Άρα τα αποτελέσματα ήσαν αναμενόμενα.

Η κυβέρνηση με αίσθηση φόβου απέναντι στην γερμανική – Ευρωπαϊκή Ένωση υποβαθμίζοντας τους κινδύνους που πιθανόν θα προέκυπταν λόγω της υπογραφής επιβολής κυρώσεων στην Ρωσία, δεν είχε προβλέψει την επερχόμενη συμφορά. Φαίνεται ότι όλα ήταν «τελειωμένα» όπως θα έλεγε ο μέγας Κ. Καβάφης:

ΤΕΛΕΙΩΜΕΝΑ

Μέσα στο φόβο και στες υποψίες,

Με ταραγμένο νου και τρομαγμένα μάτια

Λυώνουμε και σχεδιάζουμε το πως να κάνουμε

για να αποφύγουμε τον βέβαιο

τον κίνδυνο που έτσι φρικτά μας απειλεί.

Κι όμως λανθάνουμε, δεν είν’αυτός στον δρόμο

Ψεύτικα ήσαν τα μηνύματα

(ή δεν τ’ακούσαμε, ή δεν τα νιώσαμε καλά).

Άλλη καταστροφή, που δεν την φανταζόμασταν,

Εξαφνική ραγδαία πέφτει πάνω μας,

Και ανέτοιμους – που πιά καιρός – μας συνεπαίρνει.

Με τρόπο γλαφυρό και μεστό ο Καβάφης στο «Τελειωμένα» περιγράφει την ατμόσφαιρα του φόβου και την κατάσταση που βρισκόμαστε ανέτοιμοι απέναντι στην συμφορά που έρχεται. Η συμφορά έρχεται γρήγορα και απροσδόκητα, δεν υπάρχει χρόνος αντίδρασης και αναστροφής των ζητημάτων με αποτέλεσμα όλα να είναι «ΤΕΛΕΙΩΜΈΝΑ»