Πριν τις τελικές υπογραφές ενός συμβολαίου αγοραπωλησίας ακινήτου, ο πωλητής και ο αγοραστής υποχρεούνται να υποβάλλουν κοινή δήλωση φόρου μεταβίβασης ακινήτου.
Η δήλωση γίνεται μέσω της πλατφόρμας myProperty της ΑΑΔΕ, ενώ η υποχρέωση πληρωμής του φόρου βαρύνει τον αγοραστή.
Σύμφωνα με τον πρόσφατα δημοσιευμένο αναλυτικό οδηγό της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται όταν το ακίνητο βρίσκεται σε περιοχή εκτός του αντικειμενικού συστήματος αξιών.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η εφορία υπολογίζει προσωρινά την αγοραία αξία του ακινήτου εντός πέντε εργάσιμων ημερών, με βάση συγκριτικά στοιχεία ή βιβλία τιμών.
Αν η προσωρινή αξία συμπίπτει με τη δηλωθείσα, η δήλωση θεωρείται ειλικρινής. Διαφορετικά, ο αγοραστής έχει προθεσμία δύο μηνών για να την αποδεχθεί, υποβάλλοντας τροποποιητική δήλωση που θεωρείται εμπρόθεσμη.
Σημειώνεται επίσης στον οδηγό της ΑΑΔΕ ότι για ακίνητα εκτός αντικειμενικού συστήματος δεν επιτρέπεται η σύνταξη συμβολαίου μετά την παρέλευση τριών μηνών από την ανάρτηση της δήλωσης.
Στην πλατφόρμα myProperty υποβάλλονται υποχρεωτικά:
• Οι αρχικές εμπρόθεσμες δηλώσεις μεταβίβασης για ακίνητα εντός αντικειμενικών αξιών, συμπεριλαμβανομένων περιπτώσεων χρησικτησίας, διαφοράς έκτασης, εκτέλεσης προσυμφώνων και σύστασης οριζόντιων ή κάθετων ιδιοκτησιών.
• Δηλώσεις για ακίνητα που αποκτήθηκαν μέσω αναγκαστικού πλειστηριασμού.
• Δηλώσεις ματαίωσης σύνταξης συμβολαιογραφικού εγγράφου.
• Τροποποιητικές δηλώσεις, εφόσον δεν έχει υπογραφεί συμβόλαιο και η αρχική δήλωση έγινε μέσω myProperty.
Οι υπόλοιπες περιπτώσεις υποβάλλονται είτε σε έντυπη μορφή είτε ψηφιακά μέσω της εφαρμογής «Τα Αιτήματά μου» στο myAADE.
Σχετικά με τη χρησικτησία, ο οδηγός της ΑΑΔΕ διευκρινίζει ότι αν το ακίνητο μεταβιβάζεται και ο πωλητής επικαλείται χρησικτησία χωρίς μεταγεγραμμένο τίτλο, επιβάλλεται φόρος και για την κτήση αυτή.
Η αξία υπολογίζεται με βάση το αντικειμενικό σύστημα ή το δηλούμενο τίμημα, αν είναι μεγαλύτερο. Δεν οφείλεται, όμως, φόρος χρησικτησίας όταν η κτήση προέρχεται από κληρονομιά, σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας από μοναδικό κύριο, αν ο δικαιούχος απαλλάσσεται με ειδικές διατάξεις ή αν υπάρχει ήδη τίτλος με δηλωμένη φορολογικά κτήση.
Σε περίπτωση ματαίωσης συμβολαίου ή μη μεταγραφής δικαστικής απόφασης αναγνώρισης χρησικτησίας, ο φόρος χρησικτησίας επιστρέφεται ως αχρεωστήτως καταβληθείς.
