Ένα απίστευτο εύρημα κρυβόταν σε ένα ρήγμα βράχου ηλικίας 2 δισεκατομμυρίων ετών, όπου βρέθηκαν σφραγισμένα μικρόβια – ζωντανά και ακμάζοντα.
Ο επικεφαλής ερευνητής Yohey Suzuki, αναπληρωτής καθηγητής της Μεταπτυχιακής Σχολής Επιστημών του Πανεπιστημίου του Τόκιο, δεν μπορούσε να κρύψει τον ενθουσιασμό του.
«Δεν γνωρίζαμε αν βράχοι ηλικίας 2 δισεκατομμυρίων ετών ήταν κατοικήσιμοι», εξήγησε ο Suzuki. «Μέχρι τώρα, το αρχαιότερο γεωλογικό στρώμα στο οποίο είχαν βρεθεί ζωντανοί μικροοργανισμοί ήταν ένα απόθεμα 100 εκατομμυρίων ετών κάτω από τον πυθμένα του ωκεανού, οπότε πρόκειται για μια πολύ συναρπαστική ανακάλυψη».
Μελετώντας το DNA και τα γονιδιώματα μικροβίων όπως αυτά, οι επιστήμονες ίσως μπορέσουν να κατανοήσουν την εξέλιξη της πολύ πρώιμης ζωής στη Γη.
Το δείγμα πετρώματος που φιλοξενεί αυτά τα αρχαία μικρόβια ανασύρθηκε από το εκρηξιγενές σύμπλεγμα Bushveld (BIC) στη βορειοανατολική Νότια Αφρική.
Όταν η ομάδα ανέλυσε λεπτές φέτες του πετρώματος, ανακάλυψε μικροβιακά κύτταρα πυκνά στοιβαγμένα σε μικροσκοπικές ρωγμές.
Αυτές οι ρωγμές σφραγίστηκαν από πηλό, δημιουργώντας ένα κλειστό σύστημα όπου τα μικρόβια μπορούσαν να επιβιώσουν χωρίς εξωτερική παρέμβαση. Τα κύτταρα έμοιαζαν να ζουν ζωή σε αργή κίνηση, εξελισσόμενα με δυσκολία σε εκατομμύρια χρόνια.
Για να διασφαλίσουν ότι τα μικρόβια ήταν αυτόχθονα στο πέτρωμα και όχι μολυσματικά, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια εκλεπτυσμένη τεχνική που περιλάμβανε τρεις τύπους απεικόνισης: φασματοσκοπία υπερύθρου, ηλεκτρονική μικροσκοπία και μικροσκοπία φθορισμού.
Χρωματίζοντας το DNA των κυττάρων και εξετάζοντας τις πρωτεΐνες και τον περιβάλλοντα πηλό, επιβεβαίωσαν ότι οι οργανισμοί ήταν ζωντανοί και ιθαγενείς στο αρχαίο δείγμα.
Μια ενδιαφέρουσα πτυχή αυτής της ανακάλυψης είναι ο ρόλος του πηλού στη διατήρηση αυτών των μικροβίων. Ο πηλός λειτούργησε σαν ένα φυσικό φράγμα, σφραγίζοντας τις ρωγμές και εμποδίζοντας οτιδήποτε να εισέλθει ή να εξέλθει.
Αυτό δημιούργησε ένα σταθερό μικροπεριβάλλον όπου οι οργανισμοί μπορούσαν να επιβιώσουν για αφάνταστα μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Μια τέτοια φυσική ενθυλάκωση δημιουργεί ενδιαφέρουσες δυνατότητες. Θα μπορούσαν παρόμοιοι μηχανισμοί να υπάρχουν και αλλού, ίσως ακόμη και στον Άρη; Αν ναι, οι πιθανότητες να βρούμε διατηρημένες μορφές ζωής σε άλλους πλανήτες μπορεί να είναι καλύτερες από ό,τι νομίζαμε.
Η ανακάλυψη αυτή ανοίγει νέους δρόμους για τη μελέτη της πρώιμης εξέλιξης της ζωής στη Γη. Η εύρεση οργανισμών που έχουν διατηρηθεί σε τόσο αρχαία πετρώματα επιτρέπει στους επιστήμονες να κοιτάξουν πίσω στο χρόνο και να κατανοήσουν πώς η ζωή μπορεί να έχει προσαρμοστεί σε ακραία περιβάλλοντα.
