Ένα πρωτοφανές επεισόδιο μαζικής ψυχογενούς αντίδρασης τάραξε ένα ήσυχο χωριό της Τανγκανίκα (σημερινή Τανζανία) το 1962, όταν το ανεξέλεγκτο γέλιο τριών μαθητριών εξαπλώθηκε σαν ιός, βγάζοντας εκτός λειτουργίας ολόκληρα σχολεία.
Το φαινόμενο εκδηλώθηκε στο σχολείο θηλέων του χωριού Κασάσα. Μέσα σε λίγες μέρες, σχεδόν 60% των μαθητριών—95 από τις 159—παρουσίασαν συμπτώματα που περιλάμβαναν ασταμάτητο γέλιο, λιποθυμίες, αναπνευστική δυσχέρεια, κραυγές και δάκρυα. Το φαινόμενο διήρκεσε εβδομάδες και ανάγκασε τις αρχές να κλείσουν το σχολείο, με την ελπίδα να περιορίσουν την εξάπλωση.
Όμως η «επιδημία» δεν έμεινε μόνο εκεί, καθώς το παράξενο σύμπτωμα μεταφέρθηκε και σε κοντινά χωριά, μολύνοντας ψυχολογικά και άλλες κοινότητες, με εκατοντάδες κατοίκους να παρουσιάζουν παρόμοιες συμπεριφορές.
Καθώς οι επιστήμονες μελέτησαν την υπόθεση, άρχισαν να αποκλείουν σωματικές αιτίες, όπως ιούς ή τοξίνες. Το πιο πιθανό σενάριο, σύμφωνα με ψυχολόγους και κοινωνιολόγους, ήταν αυτό της μαζικής ψυχογενούς ασθένειας—ένα φαινόμενο κατά το οποίο το άγχος και η ψυχική πίεση εκφράζονται μέσω σωματικών ή συμπεριφορικών συμπτωμάτων μέσα σε μια κοινότητα.
Οι ειδικοί υποστήριξαν ότι οι συνθήκες πίεσης, η αυστηρή σχολική πειθαρχία και η πολιτισμική ατμόσφαιρα της εποχής ενδέχεται να έπαιξαν κρίσιμο ρόλο στην εκδήλωση και εξάπλωση του φαινομένου. Κάποιοι έκαναν λόγο για «κοινωνική πανδημία», όπου οι άνθρωποι δεν “κολλούσαν” έναν ιό, αλλά ένα μοτίβο συμπεριφοράς, μέσω της δύναμης της παρατήρησης και της ενσυναίσθησης.
Από τότε, η υπόθεση έχει μελετηθεί εκτενώς στα πεδία της κοινωνικής ψυχολογίας και της ψυχιατρικής ως μια εξαιρετική περίπτωση του πώς το συλλογικό υποσυνείδητο μπορεί να επιδράσει στο σώμα και τη συμπεριφορά.
