Ο νέος πρωθυπουργός της Γαλλίας Φρανσουά Μπαϊρού, ευσεβής καθολικός, μπορεί να περάσει τα Χριστούγεννα γνωρίζοντας ότι το έργο του σχηματισμού της νέας κυβέρνησης έχει ολοκληρωθεί. Ωστόσο, το πνεύμα των γιορτών δεν θα διαρκέσει για πολύ, σχολιάζει το Politico, στον απόηχο της ανακοίνωσης της νέας σύνθεσης στο Ματινιόν.
Το μέσο επιχειρεί να εξηγήσει τι σηματοδοτεί η νέα σύνθεση της κυβέρνησης και να σκιαγραφήσει τα επόμενα βήματα του Μπαϊρού, εν μέσω “πολιτικής παράλυσης” στην Πέμπτη Δημοκρατία.
Στην πραγματικότητα, με τη Γαλλία να έχει παραλύσει και την ακροδεξιά και την αριστερά ενδέχεται να ενώσουν και πάλι τις δυνάμεις τους για να καταψηφίσουν και την κυβέρνηση Μπαϊρού, όπως έκαναν νωρίτερα αυτό το μήνα με τον Μισέλ Μπαρνιέ, το νέο κυβερνητικό σχήμα του Γάλλου πρωθυπουργού φαίνεται εξίσου εύθραυστο.
Click Here
Αυτό δημιουργεί τεράστια προβλήματα για τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος θα παραμείνει στο Ελιζέ μέχρι το 2027, αλλά γίνεται όλο και πιο αντιδημοφιλής και βρίσκεται στο τιμόνι μιας χώρας που είναι στα πρόθυρα ακυβερνησίας. Αυτό είναι ανησυχητικό και για την Ευρωπαϊκή Ένωση, της οποίας η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία -η οποία παραδοσιακά έδινε ανοδική ώθηση στο μπλοκ- βρίσκεται ουσιαστικά σε αδιέξοδο.
Η βασική δυσκολία είναι ότι η κυβέρνηση Μπαϊρού, την οποία ανακοίνωσε τη Δευτέρα, μοιάζει πολύ με εκείνη του προκατόχου του, Μισέλ Μπαρνιέ. Έχει ως επί το πλείστον κεντρώους και συντηρητικούς νομοθέτες σε ρόλους-κλειδιά, παρόλο που το άθροισμα των αντίπαλων δυνάμεων της – η ακροδεξιά της Μαρίν Λεπέν και αριστερή συμμαχία του Νέου Λαϊκού Μετώπου – αποτελούν την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.
Η κυβέρνηση του Μπαρνιέ καταψηφίστηκε λιγότερο από τρεις μήνες μετά τον διορισμό του. Με βάση τις πρώτες αντιδράσεις των ηγετών της αντιπολίτευσης, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι η νέα ηγεσία θα αντέξει περισσότερο.
Ο Ολιβιέ Φόρ, ηγέτης του κεντροαριστερού Σοσιαλιστικού Κόμματος, χαρακτήρισε τη νέα κυβέρνηση “πρόκληση” με “τη σκληρή δεξιά στην εξουσία υπό το άγρυπνο μάτι της ακροδεξιάς”.
Ο πρόεδρος του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού, Ζορντάν Μπαρντελά, χαρακτήρισε γελοία τη νέα κυβέρνηση, λέγοντας ότι ο Μπαϊρού “συγκρότησε τον συνασπισμό της αποτυχίας”.
Οικονομική “καταιγίδα”
Η αποστολή του Μπαϊρού δεν επρόκειτο ποτέ να είναι εύκολη. Εξάλλου, η πολιτική κατάσταση στη χώρα δεν έχει αλλάξει με την απομάκρυνση του Μπαρνιέ.
Πρώτον, η γαλλική πολιτική παραμένει κατακερματισμένη. Η αιφνίδια απόφαση του Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες εκλογές το καλοκαίρι οδήγησε σε ένα κοινοβούλιο το οποίο αποτελείται από τρία σχεδόν ίσα σε έδρες μπλοκ που μάχονται μεταξύ τους – γεγονός που καθιστά αδύνατη τη δημιουργία πλειοψηφίας.
Στη συνέχεια, υπάρχει η ανάγκη να περάσει -με καθυστέρηση- ο προϋπολογισμός για το 2025 παρά το κοινοβουλευτικό αδιέξοδο. Η Γαλλία δέχεται πιέσεις για να μειώσει το τεράστιο έλλειμμά της, το οποίο φέτος έφθασε το 6,2% του ΑΕΠ της χώρας, διπλάσιο από το επίπεδο που επιτρέπουν οι κανόνες της ΕΕ.
Για τη θέση του υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών ο Μπαϊρού επέλεξε έναν τραπεζίτη, τον Ερίκ Λομπάρ, ο οποίος έχει εργαστεί στην BNP Paribas και διηύθυνε τον ασφαλιστικό κολοσσό Generali πριν να ηγηθεί της ισχυρής Caisse des dépôts et consignations, του επενδυτικού βραχίονα του γαλλικού κράτους. Θα συνεργαστεί με την υπουργό Αμελί ντε Μονσαλέν, από το στρατόπεδο του Μακρόν, η οποία θα είναι υπεύθυνη για τον προϋπολογισμό.
Η πτώση του Μπαρνιέ σήμανε επίσης την απόρριψη του προϋπολογισμού του 2025, λίγες ημέρες πριν από την προθεσμία λήξης του έτους. Η απερχόμενη κυβέρνηση ψήφισε έναν προσωρινό προϋπολογισμό, ο οποίος ουσιαστικά μεταφέρει τον προϋπολογισμό του 2024 στο 2025 για να αποτρέψει ένα shutdown τον Ιανουάριο, αλλά δεν μπορεί ουσιαστικά να μειώσει το έλλειμμα της Γαλλίας.
Η πίεση προς τον Μπαϊρού να περιορίσει το έλλειμμα της Γαλλίας προέρχεται από τις χρηματοπιστωτικές αγορές και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Γαλλία τελεί υπό τη λεγόμενη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος των Βρυξελλών, λόγω των δημοσιονομικών της. Τα σχέδια του Μπαρνιέ για εξοικονόμηση 60 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως μέσω αυξήσεων φόρων και περικοπών δαπανών καθησύχασαν την Κομισιόν, αλλά προκάλεσαν έντονες επικρίσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και οδήγησαν τελικά στην πτώση του.
Ο Μπαϊρού υποσχέθηκε να διεξαγάγει ψηφοφορία για τον νέο προϋπολογισμό έως τα μέσα Φεβρουαρίου. Για να το κάνει, θα πρέπει να βρει τρόπο να μειώσει το έλλειμμα της Γαλλίας χωρίς να προκαλέσει την οργή των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
Οι αγορές έχουν κοστολογήσει το πολιτικό χάος της Γαλλίας. Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, λίγες ώρες μετά τον διορισμό του Μπαϊρού, ο οίκος αξιολόγησης Moody’s υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Γαλλίας, επικαλούμενος τον “πολιτικό κατακερματισμό” και προβλέποντας ότι το έλλειμμα της Γαλλίας θα συνεχίσει να αυξάνεται το επόμενο έτος αντί να μειωθεί, όπως υποσχέθηκε ο Μπαρνιέ.
Το πρώτο “τεστ”
Η πρώτη μεγάλη δοκιμασία για τον Μπαϊρού θα είναι η 14η Ιανουαρίου, όταν θα εκφωνήσει την πρώτη του εναρκτήρια ομιλία στην Εθνοσυνέλευση από το νέο αξίωμα. Ενώ οι Γάλλοι πρωθυπουργοί δεν υποχρεούνται να ζητούν ψήφο εμπιστοσύνης, η αριστερή “Ανυπότακτη Γαλλία” του Ζαν-Λυκ Μελανσόν έχει υποσχεθεί να καταθέσει πρόταση δυσπιστίας εάν ο Μπαϊρού δεν το κάνει.
Μια τέτοια πρόταση θα χρειαζόταν την υποστήριξη τόσο του κεντροαριστερού Σοσιαλιστικού Κόμματος όσο και του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού για να περάσει. Οι Σοσιαλιστές έδειξαν αρχικά προθυμία να συνεργαστούν για χάρη της σταθερότητας, αλλά έκτοτε έχουν επικρίνει τον Μπαϊρού για την άρνησή του να συμβιβαστεί σε κρίσιμα αιτήματα, όπως η αναστολή της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης του περασμένου έτους που αύξησε το όριο συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 έτη.
Ο Εθνικός Συναγερμός έχει δηλώσει ότι δεν θα επιδιώξει άμεσα την ανατροπή της κυβέρνησης, αναμένοντας τις συζητήσεις για τον προϋπολογισμό. Ωστόσο, το κόμμα της Λεπέν έδωσε παρόμοιες υποσχέσεις στον Μπαρνιέ πριν τελικά στρέψει τα βέλη του εναντίον του – ακόμη και μετά τις παραχωρήσεις του πρώην πρωθυπουργού.
Ο Μπαϊρού μπορεί να έχει ακόμη επιλογές. Εδώ και καιρό υπερασπίζεται την απλή αναλογική, μια μεταρρύθμιση που υποστηρίζεται τόσο από τον Εθνικό Συναγερμό όσο και από την Αριστερά. Το κόμμα του, το MoDem, έχει επίσης δηλώσει πως είναι ανοικτό σε μια πολιτική έκτακτης φορολόγησης για τις μεγάλες εταιρείες, ένα δημοφιλές αίτημα της αντιπολίτευσης.
Παρόλα αυτά, η θητεία του μέχρι στιγμής έχει στιγματιστεί από λάθη και αντιπαραθέσεις, και όχι από την οικοδόμηση ενός κυβερνητικού συνασπισμού. Δημοσκόπηση του Ifop που δημοσιεύτηκε την Κυριακή δείχνει ότι ο Μπαϊρού είναι ο πιο αντιδημοφιλής πρωθυπουργός, δίνοντας στην αντιπολίτευση ελάχιστο λόγο να τον υποστηρίξει.
