H λίμνη Roopkund (ή Roop Kund), βρίσκεται στα Ιμαλάια, σε υψόμετρο μεγαλύτερο από 5.000 μέτρα και ανήκει στην Ινδία και είναι γνωστή για το γεγονός ότι κατά το χρονικό διάστημα (1-2 μήνες κάθε έτος) που αυτή δεν είναι παγωμένη γίνονται ορατοί στον βυθό της λίμνης ή στις άκρες της, περίπου 600-800 σκελετοί ανθρώπων!
Το εντυπωσιακότερο όλων είναι ότι ανάμεσά τους υπάρχουν τουλάχιστον 14 σκελετοί ατόμων που κατάγονται από την Ελλάδα και ειδικότερα από την Κρήτη!
Αυτό είναι κάτι που έχει επιβεβαιωθεί από έρευνα πενταετούς μελέτης.
Στη σχετική έρευνα μετείχαν 28 επιστήμονες από 16 ιδρύματα της Ινδίας, της Γερμανίας και των Η.Π.Α.
Έγινε ραδιοχρονολόγηση των σκελετών και με βάση το DNA τους κατηγοριοποιήθηκαν ως προς τους τόπους καταγωγής τους. Μάλλον η μεγαλύτερη έκπληξη των επιστημόνων προήλθε από το γεγονός ότι 14 από τους σκελετούς ανήκουν σε ανθρώπους με το ίδιο DNA που ζουν στην σημερινή Ευρώπη και μάλιστα στην Κρήτη!
Ένα ινδουιστικό προσκύνημα που υπάρχει κοντά στη λίμνη, ίσως οδήγησε εκεί τους Ασιάτες που βρέθηκαν νεκροί, από άγνωστη αιτία.
Είναι όμως απίθανο έως αδύνατο κάποιοι Κρητικοί να ταξίδεψαν το 1.800 μ.Χ. στα Ιμαλάια, σε ύψος 5.000 μέτρων για να προσκυνήσουν κάποια ινδουιστική θεότητα!
Τα αποτελέσματα της μελέτης έχουν δημοσιευθεί στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό Nature και έχουν «αναπαραχθεί» από μεγάλα ενημερωτικά μέσα του πλανήτη
Η Roopkund, γνωστή στους ντόπιους ως «Λίμνη του μυστηρίου» ή «Λίμνη των σκελετών» είναι μια παγετώδης λίμνη, που βρίσκεται σε υψόμετρο 5.020 μέτρων, στον ορεινό όγκο Trishul, στα Ιμαλάια. Διοικητικά ανήκει στην πολιτεία Uttarakhand (Ουταραχάντ) της Ινδίας.
Περιβάλλεται από παγετώνες και χιονισμένα βουνά. Το μέγεθος της ποικίλλει, αλλά σπάνια η διάμετρός της είναι μεγαλύτερη από 40 μέτρα και η έκτασή της κυμαίνεται από 1.000 ως 1.500 τετραγωνικά μέτρα.
Όταν για ένα περίπου μήνα τον χρόνο λιώνει το χιόνι, στην άκρη της λίμνης, αλλά και στον βυθό της (η λίμνη έχει βάθος περίπου τρία μέτρα) γίνονται ορατοί εκατοντάδες σκελετοί.
Για πρώτη φορά οι σκελετοί ανακαλύφθηκαν στα νεότερα χρόνια, το 1942 από τον Hari Kishan Madwall, δασοφύλακα του Εθνικού Πάρκου Nanda Nevi.
Οι Βρετανοί, που κατείχαν τότε την Ινδία φοβήθηκαν ότι επρόκειτο για κρυφή ιαπωνική εισβολή στη χώρα, αλλά διαπίστωσαν αμέσως ότι οι σκελετοί ήταν πάρα πολύ παλιοί για να ανήκουν σε Ιάπωνες της εποχής του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Όπως είναι φυσικό για τους σκελετούς που βρέθηκαν στη λίμνη υπάρχουν πολλοί τοπικοί θρύλοι.
Ο πλέον διαδεδομένος, μέχρι πριν λίγα χρόνια τουλάχιστον ήταν ότι ο βασιλιάς του Κανάουι, αρχαίας πόλης στην Ινδία, στην πολιτεία Ουτάρ Πραντές, Raja Jasdhavai με την έγκυο σύζυγό του, Rani Balomba, τους υπηρέτες τους, έναν χορευτικό θίασο και άλλους πήγαν για προσκύνημα στο όρος Nanda Nevi που λατρεύεται σαν θεότητα και αντιμετώπισαν μια καταιγίδα η οποία συνοδευόταν από ισχυρή χαλαζόπτωση που προκάλεσε τον θάνατό τους. Μαζί με τους σκελετούς βρέθηκαν ξύλινα τεχνουργήματα, σιδερένιες αιχμές από δόρατα, ακόμα και δερμάτινες παντόφλες.
Η «θεά» Nanda Nevi εξοργίστηκε από κάποιο γεγονός, ίσως κάποια ασέβεια των προσκυνητών και προκάλεσε αυτή τη χαλαζόπτωση. Τα τραύματα στο κεφάλι που βρέθηκαν σε ορισμένα από τα κρανία των σκελετών δείχνουν ότι δέχτηκαν στρογγυλά αντικείμενα από ψηλά, κάτι που «ενισχύει» τον θρύλο.
Σύμφωνα λοιπόν με τοπικούς θρύλους και τραγούδια, οι άνθρωποι στη λίμνη πέθαναν από την πτώση μεγάλων χαλαζόκοκκων κατά τη διάρκεια ενός προσκυνήματος στη λίμνη.
Το γεγονός αυτό, η παράδοση το τοποθετεί χρονικά μεταξύ 8ου και 10ου αιώνα. Έχει διατυπωθεί επίσης η άποψη ότι οι σκελετοί ανήκουν σε θύματα επιδημίας ή πρόκειται για απομεινάρια ενός στρατού ή μιας ομάδας εμπόρων που χτυπήθηκαν από μια ισχυρή καταιγίδα.
Οι πρώτες επιστημονικές εκτιμήσεις
Όπως είναι φυσικό, η ανακάλυψη των σκελετών προκάλεσε το έντονο ενδιαφέρον των επιστημόνων.
Ο κορυφαίος ινδικός κυβερνητικός οργανισμός που ασχολείται με ανθρωπολογικές μελέτες, Anthropological Survey of India διεξήγαγε μελέτη των σκελετών στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Οι επιστήμονες του Οργανισμού αυτού εντόπισαν τα τραύματα στα κεφάλια των νεκρών.
Ορισμένα δείγματα από τα ευρήματα αυτά εκτίθενται στο Μουσείο της Anthropological Survey of India στο Dehradum, τη χειμερινή πρωτεύουσα της πολιτείας Uttarakhand. Ακολούθησε χρονολόγηση των οστών με ραδιενεργό άνθρακα στη Μονάδα Επιταχυντή Ραδιοάνθρακα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που προσδιόρισε την «ηλικία» των σκελετών μεταξύ 820 και 880 μ.Χ.
Η σπουδαιότερη επιστημονική έρευνα έγινε την προηγούμενη δεκαετία και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature» το 2019.
Οι επιστήμονες, για να αναλύσουν τα λείψανα των σκελετών στο Roopkund χρησιμοποίησαν μια σειρά βιοαρχαιολογικών αναλύσεων, συμπεριλαμβανομένου και του αρχαίου DNA, τη διατροφική ανακατασκευή σταθερών ισοτόπων, τη χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα και την οστεολογική ανάλυση και διαπίστωσαν ότι οι 38 σκελετοί που εξέτασαν ανήκουν σε τρεις γενετικά διακριτές ομάδες και δεν ανήκουν σε ανθρώπους που πέθαναν σε ένα συμβάν.
Από τους 38 σκελετούς που εξετάστηκαν οι 23 ανήκαν σε άνδρες και οι 15 σε γυναίκες.
Μια ομάδα ανθρώπων καταγόταν από τη σημερινή Νότια Ασία, μία άλλη από την Ευρώπη, και πιο συγκεκριμένα από την Ελλάδα και ιδιαίτερα την Κρήτη και μία τρίτη από τη σημερινή Ανατολική Ασία.
Οι επιστήμονες θεωρούν ότι οι πρώτοι σκελετοί ανήκουν σε ανθρώπους που πέθαναν σε διάστημα 200-300 χρόνων (από το 675-679 μ.Χ. ως το 894-985 μ.Χ.), οι δεύτεροι σε ανθρώπους ελληνικής καταγωγής που πέθαναν γύρω στο 1800 μ.Χ., πάντως στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας, ενώ υπάρχει ένας ακόμα σκελετός ατόμου που πέθανε γύρω στο 1800 μ.Χ. και καταγόταν από την Ασία.
Η ανακάλυψη των 14 σκελετών από την ηπειρωτική Ελλάδα κυρίως όμως την Κρήτη, προβλημάτισε τους επιστήμονες.
Εξέτασαν το ενδεχόμενο να πρόκειται για ινδοελληνικούς πληθυσμούς που βρέθηκαν εκεί από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου ή να πρόκειται για συγγενή ομάδα και να έχει σχετική χαμηλή γενετική ποικιλότητα. Όμως δεν συμβαίνει τίποτα από όλα αυτά.
«Συνδυάζοντας διαφορετικές γραμμές αποδεικτικών στοιχείων, τα δεδομένα από τα άτομα που εξετάστηκαν δείχνουν ότι πρόκειται για μια ομάδα άσχετων μεταξύ τους που γεννήθηκαν στην Ανατολική Μεσόγειο στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας. Τα άτομα αυτά ζούσαν στην ενδοχώρα της Ινδίας και βρέθηκαν για άγνωστο λόγο στα Ιμαλάια», αναφέρει η μελέτη. Κάπου εκεί σταμάτησε η έρευνα για το πώς βρέθηκαν οι Κρητικοί στα Ιμαλάια το 1800 μ.Χ., από τους συγκεκριμένους επιστήμονες και πρότειναν να μελετηθούν ιστορικά έγγραφα που θα καταγράφουν ταξίδια στην περιοχή τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Το βασικότερο πρόβλημα σήμερα πάντως για τις ινδικές Αρχές είναι ο αυξημένος τουρισμός στη λίμνη. Οι τουρίστες παίρνουν για ενθύμιο, κομμάτια των σκελετών δυσκολεύοντας τις μελλοντικές επιστημονικές έρευνες.
