Στην τέταρτη Κυριακή των Νηστειών, η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Ιωάννη του Σιναΐτη, γνωστού και ως Ιωάννη της Κλίμακος, αναδεικνύοντας το παράδειγμά του ως ασκητικού προτύπου.
Ο Ιωάννης γεννήθηκε στη Συρία κατά τον 6ο αιώνα μ.Χ. και αργότερα εγκαταστάθηκε στο Μοναστήρι του Σινά, όπου έγινε δόκιμος μοναχός. Αν και μελετούσε τη κοσμική σοφία, η πνευματική του αναζήτηση τον οδήγησε να συνεργαστεί με τον Αββά Μαρτύριο, και σε ηλικία μόλις 20 ετών, έλαβε το μοναχικό σχήμα.
Ο Ιωάννης χειροτονήθηκε διάκονος, έπειτα πρεσβύτερος και έζησε δεκαεννέα έτη στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά εξυπηρετώντας τις ανάγκες του Μοναστηριού με θυσιαστική υπακοή, αγάπη, υπομονή, αφοσίωση και πίστη στο Θεό.
Ο Ιωάννης όταν έγινε τριάντα πέντε ετών αποφάσισε να αποσυρθεί στην ησυχία της ερήμου, προσευχόμενος νυχθημερόν και μελετώντας τα συγγράμματα των Πατέρων της Εκκλησίας.
Στην ηλικία των εβδομήντα πέντε ετών έγινε Ηγούμενος στη Μονή του Σινά όπου παρέμεινε για τέσσερα χρόνια, έπειτα επέστρεψε στην έρημο και σε ηλικία ογδόντα ετών κοιμήθηκε οσιακά.
Ο Ιωάννης υπήρξε άνθρωπος της θυσίας, της προσφοράς και της προσευχής. Εγκρατής, σοβαρός, ασκητικός, πιστός μελετητής των θείων κειμένων, αγωνιστής των ουράνιων αρετών και επιδέξιος χειρουργός και θεραπευτής των ανθρώπινων ψυχών.
Ο Ιωάννης είναι ο σπουδαίος συγγραφέας της Κλίμακας, ενός εξαιρετικού πνευματικού βιβλίου που αποτελεί θαύμα της Ορθόδοξης Εκκλησιαστικής Γραμματείας.
Το βιβλίο της Κλίμακας περιγράφει την πορεία του ανθρώπου προς τη θέωση σαν μια ανάβαση σε μια σκάλα που οδηγεί στον ουρανό, όπου κάθε σκαλοπάτι της είναι και μια αρετή που πρέπει ο άνθρωπος να αποκτήσει για να πετύχει την τελειότητα.
Η Κλίμακα του Ιωάννη αναφέρεται σε απλές αλλά και σε υψηλές αρετές, όπως της μετάνοιας, της υπακοής, της ταπεινοφροσύνης, της διάκρισης, της μνήμης θανάτου, του χαροποιού πένθους και πολλών άλλων.
Ο Ιωάννης μέσα στο κείμενό του κάνει λόγο για τα πάθη, τις επιθυμίες και τους λογισμούς που οφείλει να αντιμετωπίσει και να νικήσει κάθε πιστός Χριστιανός, εάν επιθυμεί να φτάσει στην κορυφή της κλίμακας των αρετών.
Ο συγγραφέας της Κλίμακας τονίζει τη σπουδαιότητα της άρνησης του κοσμικού φρονήματος και ομιλεί για τη ματαιότητα του παρόντος κόσμου, δηλαδή της αμαρτίας την οποία πρέπει να απαρνηθεί ο πιστός, καθώς και για τα πάθη και τις επιθυμίες που φυλακίζουν και κρατούν δέσμιο τον άνθρωπο σε μια κατάσταση δαιμονική που τον απομακρύνει από τη Χάρη του Θεού.
Ο Ιωάννης κάνει λόγο για τις αρετές που απομακρύνουν την απογοήτευση και την απελπισία, όπως η συγχώρηση, η αγάπη, η πίστη και η ελπίδα προς το Θεό, αρετές που οδηγούν τον πιστό προς την εν Χριστώ ζωή και τη σωτηρία.
Σήμερα, Κυριακή Τέταρτη των Νηστειών και ο Απόστολος Παύλος στο κείμενό του χρησιμοποιεί ως παράδειγμα ένα φωτεινό πρόσωπο της Παλαιάς Διαθήκης, τον Αβραάμ, στον οποίο ο Θεός υποσχέθηκε διάφορες ευλογίες και μάλιστα ενόρκως: «ὤμοσε καθ’ ἑαυτοῦ».
Ο Παύλος λέει ότι ο Θεός υποσχέθηκε στον Αβραάμ πως η γη Χαναάν θα είναι δική του και ότι οι απόγονοί του θα αυξηθούν σαν την άμμο της θάλασσας, ότι θα αποκτήσει παιδί με τη γυναίκα του Σάρρα, μια υπόσχεση απίστευτη για τα ανθρώπινα δεδομένα αφού και οι δύο βρίσκονται ήδη σε προχωρημένη ηλικία.
Ο Αβραάμ πίστεψε στα λόγια του Θεού γιατί είχε μέσα του ελπίδα και πίστη ισχυρή και ο Θεός πραγματοποίησε τις υποσχέσεις Του, άσχετα αν μερικές φορές δοκίμαζε την πίστη και τις αντοχές του γέροντα Αβραάμ ζητώντας του να κάνει πράγματα που ήταν πάνω και πέρα από τις ανθρώπινες δυνάμεις του.
Ορισμένες φορές ο Θεός ζητούσε πράγματα παράλογα για τα ανθρώπινα δεδομένα, όπως η θυσία του μονάκριβου γιού του, του Ισαάκ. Όμως, ο Αβραάμ δε λύγισε, δεν επέτρεψε ποτέ στους λογισμούς να του θολώσουν τους πνευματικούς οφθαλμούς, να του συσκοτίσουν το νου και να του κλονίσουν την πίστη προς τον Θεό.
Ο Αβραάμ γνώριζε ότι οι δοκιμασίες του δυναμώνουν τη θέληση, την πίστη, μια πίστη που έκρυβε μέσα της την ελπίδα, αυτή την αρετή που υπάρχει μέσα στον άνθρωπο από τη ώρα της γέννησής του.
Ο Απόστολος Παύλος συνδυάζει την ελπίδα με την πίστη και την αγάπη, μια αγάπη που πρέπει να είναι μακρόθυμη και ωφέλιμη αφού όποιος αγαπάει δε ζηλεύει, δεν καυχιέται, δεν υπερηφανεύεται, δεν κάνει άσχημα πράγματα, δεν επιθυμεί απλά το συμφέρον του, δε θυμώνει, δε σκέφτεται το κακό για τους άλλους και δε χαίρεται όταν βλέπει στους άλλους την αδικία.
Σήμερα, ο Παύλος μας βεβαιώνει ότι ο Θεός πραγματοποιεί όλες Του τις υποσχέσεις, γιʼαυτό οφείλουμε να εμπιστευτούμε ξανά το Χριστό ο Οποίος μας είπε να επιζητούμε πρώτα τη Βασιλεία του Θεού και έπειτα όσα και ό,τι χρειαζόμαστε θα μας δοθούν: «Ζητείτε δε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού, και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν».
