Υπάρχει ένας πολύ απλός, γρήγορος και πολύ αποτελεσματικός τρόπος να αξιολογήσετε την υγεία σας τώρα και στο μέλλον. Μάλιστα, το τεστ δεν απαιτεί κανένα εξοπλισμό, παίρνει μόλις μερικά δευτερόλεπτα από τον χρόνο σας και συστήνεται από τους επιστήμονες του Χάρβαρντ.
Σύμφωνα με τους ειδικούς του κορυφαίου αμερικανικού πανεπιστημίου, η μέτρηση της καρδιακής συχνότητας ηρεμίας (RHR) –δηλαδή των χτύπων της καρδιάς ανά λεπτό σε κατάσταση χαλάρωσης– δίνει σε πραγματικό χρόνο μια σαφή και αξιόπιστη εικόνα της καρδιακής λειτουργίας αλλά και της υγείας γενικότερα.
Παλμοί καρδιάς & πρόωρος θάνατος
Οι παλμοί της καρδιάς είναι ένας δείκτης που χρησιμοποιείται συνήθως για την αξιολόγηση της φυσικής κατάστασης. Δείχνει όμως πολλά περισσότερα για την υγεία και μάλιστα μπορεί να «προβλέψει» τον πρόωρο θάνατο λόγω εμφράγματος, εγκεφαλικού ή καρκίνου.
Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της νέας επιστημονικής μελέτης από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, η οποία μάλιστα περιγράφει πώς οι αλλαγές στον καρδιακό παλμό σε βάθος χρόνου είναι ενδεικτικές για το προσδόκιμο ζωής.
Φυσιολογικοί θεωρούνται οι παλμοί που κυμαίνονται από 60 μέχρι 100 ανά λεπτό σε κατάσταση χαλάρωσης. Στα άτομα με πολύ καλή φυσική κατάσταση, όπως οι επαγγελματίες αθλητές, η καρδιακή συχνότητα ηρεμίας τείνει να είναι ελαφρώς χαμηλότερη.
Στο πλαίσιο της μελέτης τους, η οποία διήρκησε συνολικά 28 χρόνια, οι ερευνητές κατέγραφαν την καρδιακή συχνότητα ηρεμίας περισσότερων από 15.000 ανθρώπων κάθε φορά που αυτοί επισκέπτονταν τον γιατρό τους. Αυτό που διαπίστωσαν ήταν ότι για κάθε αύξηση 5 παλμών ανά λεπτό από τη μία μέτρηση στην άλλη –κατά μέσο όρο ανά τρία χρόνια– ο κίνδυνος θανάτου από οποιαδήποτε αιτία αυξανόταν κατά 12%.
Αναφορικά με τις συγκεκριμένες αιτίες πρόωρου θανάτου, διαπιστώθηκε ότι η αύξηση των 5 παλμών συσχετίζεται με:
13% αυξημένο κίνδυνο θανάτου από καρδιακή ανεπάρκεια, 9% αυξημένο κίνδυνο θανάτου από έμφραγμα, 6% αυξημένο κίνδυνο θανάτου από εγκεφαλικό, 8% αυξημένο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο και 13% αυξημένο κίνδυνο θανάτου από καρδιοπάθεια γενικότερα.
Από την άλλη, μια σταδιακή μείωση στον αριθμό των παλμών της καρδιάς σε βάθος χρόνου φάνηκε να συνδέεται με μικρότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου από όλες τις παραπάνω αιτίες.
Οι παλμοί της καρδιάς σημαντικός δείκτης υγείας
Πώς γίνεται οι παλμοί της καρδιάς να αποκαλύπτουν τόσες πολλές και σημαντικές πληροφορίες για την υγεία;
Όπως εξηγεί ο Σκοτ Σόλομον, καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και ένας εκ των συντακτών της νέας μελέτης που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση JAMA Cardiology, «οι παλμοί της καρδιάς είναι ένα καλό βαρόμετρο της γενικής φυσικής κατάστασης αλλά και της καρδιαγγειακής υγείας. Όσο επιδεινώνεται η φυσική κατάσταση οι παλμοί ανεβαίνουν, τόσο σε κατάσταση χαλάρωσης όσο και μετά τη σωματική άσκηση», επομένως αυτό υποδεικνύει ότι η υγεία χειροτερεύει.
Επίσης, προσθέτει ο ειδικός, όταν οι παλμοί είναι ανεβασμένοι η καρδιά χρειάζεται περισσότερο οξυγόνο και καταπονείται. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ισχαιμία (έλλειψη οξυγόνου) και κατοπινό έμφραγμα.
Όσο για άλλες παθήσεις, όπως ο καρκίνος, η σχέση με την καρδιακή συχνότητα ηρεμίας είναι κάπως πιο περίπλοκη. Όπως υπέδειξε η νέα μελέτη, οι μεταβολές στην καρδιακή συχνότητα ηρεμίας αυξάνουν τα επίπεδα ενεργοποίησης του συμπαθητικού νευρικού συστήματος, το οποίο ελέγχει την απόκριση του οργανισμού στο στρες. Οι βιολογικές εκδηλώσεις του στρες στο σώμα έχουν συνδεθεί άμεσα, στο πλαίσιο πολλών μελετών, με την εκδήλωση πολυάριθμων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου.
Μια άλλη θεωρία είναι ότι τα άτομα με καρκίνο έχουν αυξημένες μεταβολικές ανάγκες, πράγμα που ενδεχομένως ανεβάζει τους παλμούς της καρδιάς τους, αναφέρει ο Σόλομον. Αυτό, σε συνδυασμό με τον ίδιο τον καρκίνο, αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου.
Γιατί είναι απαραίτητη η μέτρηση της καρδιακής συχνότητας ηρεμίας (RHR)
«Από τα δεδομένα αναδεικνύεται ότι ο κίνδυνος για την υγεία είναι αυξημένος για κάθε 5 μονάδες αύξησης στον καρδιακό παλμό (κατά μέσο όρο), ακόμη κι αν οι παλμοί βρίσκονται μέσα στα φυσιολογικά όρια» δηλώνει ο Σόλομον.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μετράτε τακτικά την καρδιακή σας συχνότητα, να την καταγράφετε και να παρατηρείτε τυχόν μεταβολές όσο περνούν τα χρόνια, χωρίς να εφησυχάζετε αν η μέτρηση βρίσκεται μέσα στο φυσιολογικό εύρος.
Η διαδικασία της μέτρησης είναι άλλωστε πολύ απλή και γρήγορη και μπορείτε να την κάνετε οποιαδήποτε στιγμή στην άνεση του σπιτιού σας.
Σωστή μέτρηση των παλμών
Η μέτρηση της καρδιακής συχνότητας θεωρητικά μπορεί να γίνει οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας, ωστόσο για να είναι πιο αξιόπιστη οι ειδικοί του Χάρβαρντ συνιστούν να γίνεται πρωί πρωί, αμέσως μόλις ξυπνάτε.
Τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσετε για τη σωστή μέτρηση των παλμών είναι τα εξής:
Ξαπλώστε ή καθίστε αναπαυτικά σε μια καρέκλα. Τοποθετήστε τον δείκτη και το μεσαίο δάχτυλο στον λαιμό, ακριβώς δίπλα από την τραχεία (εικόνα). Για να μετρήσετε τους παλμούς στο χέρι, τοποθετήστε τα δύο δάχτυλα ανάμεσα στο οστό και στον τένοντα της εσωτερικής πλευράς του καρπού, ακριβώς επάνω στην κερκιδική αρτηρία (εικόνα). Μόλις βρείτε τον παλμό, μετρήστε τους χτύπους σε διάστημα 30 δευτερολέπτων με τη βοήθεια χρονόμετρου και πολλαπλασιάστε επί δύο για να βρείτε τους παλμούς ανά λεπτό.
Μην ξεχνάτε ότι η φυσιολογική καρδιακή συχνότητα ηρεμίας μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο, επομένως πρέπει να λαμβάνετε υπόψη τις τιμές σε βάθος χρόνου για να μπορείτε να αξιολογήσετε τη δική σας. Καλό θα είναι να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν με την πάροδο των ετών παρατηρείτε σημαντική άνοδο στον αριθμό των παλμών της καρδιάς, ακόμη κι αν αυτοί δεν ξεπερνούν το ανώτατο όριο των 100.
