Ήταν
5 Ιουλίου του 2015. Ο ελληνικός λαός βρέθηκε στις κάλπες εν μέσω κρίσιμων διαπραγματεύσεων και οριακών οικονομικών καταστάσεων. Παρά τους εκβιασμούς και τις δημοσκοπήσεις το τελικό αποτέλεσμα του πρώτου δημοψηφίσματος της μεταπολίτευσης, ήταν το ΟΧΙ. Μόνο που κανείς δεν ήξερε τελικά, τι σήμαινε αυτό το ΟΧΙ του 61,3%.
Πριν προχωρήσουμε, διευκρινίζεται εδώ πως το δημοψήφισμα ήταν το πρώτο από το 1974 και το μοναδικό στην σύγχρονη ελληνική ιστορία που δεν αφορούσε τη μορφή του πολιτεύματος. Η προηγούμενη πρόταση για δημοψήφισμα το 2011 για το λεγόμενο Μνημόνιο ΙΙ, που είχε προταθεί από τον τότε πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου, δεν υλοποιήθηκε έπειτα από αντιδράσεις της ηγεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των εγχώριων τραπεζών, ενώ δεν υπήρξε και η απαραίτητη συναίνεση από τα υπόλοιπα κόμματα καθώς και από μέρος της ηγεσίας του ίδιου του κυβερνώντος κόμματος της περιόδου εκείνης.
Ας θυμηθούμε τα πράγματα με τη χρονική σειρά τους:
Στις 22 Ιουνίου του 2015 η κυβέρνηση υποχώρησε στις αιτήσεις των δανειστών, κάνοντας έτσι “ορατή” την επίτευξη της πολυπόθητης συμφωνίας. Η διεξαγωγή δημοψηφίσματος, ως επιλογή δεν φαινόταν πιθανή εκείνες τις μέρες, καθώς επανειλημμένως στελέχη της κυβέρνησης απέκλειαν ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Παρόλα αυτά, μετά την εμπλοκή που υπήρξε στις 24 Ιουνίου λόγω διαφωνίας των εταίρων με την βελτιωμένη ελληνική πρόταση Βαρουφάκη, το ενδεχόμενο δημοψηφίσματος άρχισε να επαναφέρεται.
Στις 26 Ιουνίου το υπουργικό συμβούλιο κατόπιν εισήγησης Τσίπρα αποφάσισε και πρότεινε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για “κρίσιμο εθνικό θέμα”. Ακολούθησε μεταμεσονύκτιο διάγγελμα του πρωθυπουργού.
Στις 27 Ιουνίου συνεδρίασε η Ολομέλεια της Βουλής. Ο Ευ. Βενιζέλος είχε υποβάλλει ένσταση αντισυνταγματικότητας η οποία απορρίφθηκε κατά πλειοψηφία. Η συζήτηση ολοκληρώθηκε μετά τα μεσάνυχτα. Η πρόταση του υπουργικού συμβουλίου έγινε δεκτή με 178 υπέρ και 120 κατά. Στη συνέχεια, συνεκλήθη εκτάκτως η ανεπίσημη σύσκεψη των υπ. οικονομικών της Ευρωζώνης στην οποία αποφασίστηκε η μη παράταση του προγράμματος που έληγε την 30η Ιουνίου.
Η απόφαση της ολομέλειας της Βουλής δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ενώ στις 29 Ιουνίου έκλεισαν οι τράπεζες και επεβλήθησαν τα capital controls.
Την επιτροπή υποστήριξης του “ΝΑΙ” συγκρότησαν τα εξής κόμματα: ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι, ΔΗΜΑΡ, Δημιουργία Ξανά και ΚΙΔΗΣΟ.
Το “ΌΧΙ” το στήριξαν ο ΣΥΡΙΖΑ, οι ΑΝΕΛ, η Χ.Α., η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, το Αγροτικό Κτηνοτροφικό Κόμμα Ελλάδας, το ΕΠΑΜ και το κόμμα Λευκό.
Tο ΟΧΙ συγκέντρωσε ποσοστό 61,31% και 3.558.450 σταυρούς, ενώ το ΝΑΙ 38,69% και 2.245.537 σταυρούς. Η συμμετοχή έφτασε το 62,50% και η αποχή στο 37,50%.