Μερικές από τις μεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές στον πλανήτη και δη σε θαλάσσιο περιβάλλον, έχουν προκληθεί από τα ναυάγια δεξαμενοπλοίων.
Τα υπερ-τάνκερ, με δυνατότητα μεταφοράς κολοσσιαίων φορτίων σε καύσιμα, ενίοτε βυθίζονται, υποκύπτοντας είτε στη μανία της φύσης, είτε σε ανθρώπινα σφάλματα. Σε κάθε περίπτωση, η ζημιά που προκαλούν οι πετρελαιοκηλίδες που δημιουργούνται γύρω τους καθώς αυτά τα μεγαθήρια της θάλασσας βουλιάζουν, είναι συνήθως ανυπολόγιστες για το περιβάλλον. Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η ρύπανση από το πετρέλαιο, σε θάλασσες και παράκτιες περιοχές, καταστρέφουν τη φύση και απειλούν ακόμη και τη ζωή των ανθρώπων για πολλές δεκαετίες.
Ακολουθεί ένα Top-7 από τα χειρότερα ναυάγια δεξαμενόπλοιων στην ιστορία – τα περισσότερα με ελληνικό ενδιαφέρον:
1. Atlantic Empress, 1979. Διαρροή πετρελαίου: 287.000 τόνοι
Από μία ειρωνεία της μοίρας, η μεγαλύτερη διάχυση πετρελαίου που έχει συμβεί στην έως τώρα παγκόσμια ιστορία των θαλάσσιων μεταφορών καυσίμων, είχε ως αιτία τη σύγκρουση δύο υπερ-δεξαμενοπλοίων ελληνικής πλοιοκτησίας. Κατά τη διάρκεια τροπικής καταιγίδας, στις 19 Ιουλίου του 1979, το Atlantic Empress έπεσε πάνω στο Aegean Captain περίπου 10 μίλια ανοιχτά της νήσου Τομπάγκο, στην Καραϊβική. Αμφότερα τα πλοία υπέστησαν ρήγματα, εκτεταμένη διαρροή φορτίου και πυρκαγιές, ενώ 27 μέλη των πληρωμάτων έχασαν τη ζωή τους μέσα σε μια πραγματική κόλαση.
2. ABT Summer, 1991. Διαρροή πετρελαίου: 260.000 τόνοι
Εν πλω από το Ιράν στο Ρότερνταμ και ενώ βρισκόταν στα ανοιχτά της Αγκόλα, στο ολλανδικό τάνκερ ABT Summer σημειώθηκε έκρηξη. Αμέσως ξέσπασε φωτιά που προκάλεσε το θάνατο σε πέντε ναυτικούς. Πριν βυθιστεί, το δεξαμενόπλοιο ρύπανε μια τεράστια θαλάσσια έκταση ολόγυρά του, η οποία ξεπέρασε τα 200 τετ. χιλιόμετρα.
3. Irenes Serenade, 1980. Διαρροή πετρελαίου: 100.000 τόνοι
Το μεγαλύτερο ναυάγιο στη Μεσόγειο συνέβη στον κόλπο της Πύλου, τον Φεβρουάριο του 1980, όταν βυθίστηκε το ελληνικής ιδιοκτησίας Irenes Serenade. Υστερα από μια τρομερή έκρηξη που προκλήθηκε από σπινθήρα κατά τον ανεφοδιασμό του πλοίου, το πετρέλαιο που μετέφερε, συνολικού όγκου 102.600 τόνων, άρχισε να διαρρέει στη θάλασσα. Πέρα από την απώλεια δύο μελών του πληρώματος, τις ζημιές που προκλήθηκαν στο λιμάνι της Πύλου και τη νήσο Σφακτηρία, η ρύπανση από το πετρέλαιο που μετέφερε το Irenes Serenade έφτασε σε απόσταση έως και 100 χιλιομέτρων από το σημείο του ναυαγίου. Το κουφάρι του τάνκερ πήρε τη θέση του στο βυθό, ανάμεσα στα απομεινάρια της τουρκο-αιγυπτιακής αρμάδας, ύστερα από την πανωλεθρία που υπέστη στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου, το 1827.
4. Aegean Sea, 1992. Διαρροή πετρελαίου: 74.000 τόνοι
Σχεδόν στην ίδια περιοχή όπου, περίπου μία δεκαετία αργότερα, θα βυθιζόταν το Prestige, τον Δεκέμβριο του 1992 ναυάγησε το υπό ελληνική σημαία δεξαμενόπλοιο Aegean Sea. Το πλοίο είχε συγκρουστεί σε ύφαλο, καθώς είχε εκτραπεί της πορείας του εξαιτίας πολύ ισχυρών ανέμων. Μεγάλο μέρος του πετρελαίου που διέρρευσε κάηκε στην πυρκαγιά που ακολούθησε της προσάραξης, η επιβάρυνση του περιβάλλοντος όμως ήταν εξαιρετικά εκτεταμένη.
5. Katina P., 1992. Διαρροή πετρελαίου: 67.000 τόνοι
Ενα ελληνικό δεξαμενόπλοιο που είχε ξεκινήσει από τη Βενεζουέλα με προορισμό τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα υπέστη σοβαρή ζημιά στα ύφαλά του ενώ έπλεε κοντά στη Μοζαμβίκη. Ο πλοίαρχος το προσάραξε επίτηδες σε αβαθή στον κόλπο Μαπούτο, προσπαθώντας να το σώσει από το ναυάγιο. Ωστόσο, κατά τη ρυμούλκηση το σκάφος έσπασε στα δύο και, μοιραία, άδειασε το φορτίο του στη θάλασσα προκαλώντας εκτεταμένη ρύπανση.
6. Prestige, 2002. Διαρροή πετρελαίου: 63.000 τόνοι
Ανυπολόγιστη οικολογική καταστροφή στην Ισπανία και την Πορτογαλία, σε ένα μήκος ακτογραμμής χιλιάδων χιλιομέτρων, πολύ μακρύτερα από τις ακτές της Γαλικίας, στο βορειοδυτικό τμήμα της Ιβηρικής όπου και βυθίστηκε, προκάλεσε το ναυάγιο του ελληνικού τάνκερ Prestige. Το ατύχημα συνέβη τον Νοέμβριο του 2002, κατά τη διάρκεια μεγάλης τρικυμίας που μαινόταν στην περιοχή. Η άρνηση των ισπανικών, γαλλικών και πορτογαλικών αρχών να επιτρέψουν τον έκτακτο ελλιμενισμό του πλοίου, ανάγκασε τον Ελληνα καπετάνιο, Απόστολο Μαγκούρα να παρακούσει τις εντολές. Το αποτέλεσμα ήταν το, μονού τοιχώματος, Prestige να κοπεί στη μέση. Ο Μαγκούρας και αξιωματικοί συνελήφθησαν και επί πολλά χρόνια σέρνονταν από δίκη σε δίκη. Ο Ικαριώτης καπετάνιος είχε κατ’ αρχάς φυλακιστεί από τις ισπανικές αρχές αμέσως μετά το ναυάγιο, αλλά ακόμη και έως τα 82 του χρόνια, το 2016, σε αναψηλάφηση της υπόθεσης καταδικάστηκε σε δύο χρόνια κάθειρξης. Το ναυάγιο του Prestige, εκτός από τον περιβαλλοντικό όλεθρο που προξένησε, υπερέβη σε κόστος τα 10 δισ. δολάρια.
7. EXXON Valdez, 1989. Διαρροή πετρελαίου: 37.000 τόνοι
Η ποσότητα του πετρελαίου που διαχύθηκε στη θαλάσσια περιοχή και τις ακτές της Αλάσκας όπου προσάραξε και υπέστη ρήγμα δεν ήταν τεράστια -αναλογικά με άλλα παρόμοια ναυάγια. Το EXXON Valdez όμως κατέστρεψε ένα παρθένο οικοσύστημα, μεγάλης και σημαντικής βιοποικιλότητας, σε μια πολύ μεγάλη έκταση. Εξού και η αποτρόπαιη «διασημότητά» του.
