Τους κάρφωσε και ο Στουρνάρας: Σε τροχιά διάλυσης η ελληνική οικονομία – Ολοταχώς προς νέα μνημόνια

Mέσα από αυτό τον ιστότοπο έχουμε κρούσει πολλές φορές τον κώδωνα του κινδύνου, γκρεμίζοντας τα κυβερνητικά αφηγήματα περί ανθηρής οικονομίας και βιώσιμης ανάπτυξης, τονίζοντας ότι ο Μητσοτάκης και το κυβερνητικό του επιτελείο, στηρίζοντας ένα νοσηρό οικονομικό μοντέλο που βασίζεται στην εσωτερική κατανάλωση, τις αθρόες εισαγωγές και την παραοικονομία, για μια ακόμα φορά οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια τη χώρα στα βράχια.

Αυτή τη φορά τις θέσεις μας ήρθε να υποστηρίξει όχι κάποιος βουλευτής από τις τάξεις του πατριωτικού χώρου, αλλά ο ίδιος ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος – γνωστός και ως “Υπουργός Οικονομικών των Μνημονίων” – Γιάννης Στουρνάρας. Η έκθεση που δημοσίευσε για την ελληνική οικονομία το έτος 2024 ήρθε να γκρεμίσει με πάταγο τους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης περί «ευνοϊκών προοπτικών» και «επενδυτικής άνθησης». Με ψυχρή γλώσσα αριθμών και με θεσμικό, αλλά σαφή τόνο, προειδοποιεί: Η ανάπτυξη είναι επίπλαστη, βασισμένη στην κατανάλωση, ενισχυμένη από την παραοικονομία και όχι από πραγματική παραγωγική βάση.

Σε μια μάλλον απρόβλεπτη εξέλιξη, ο Γιάννης Στουρνάρας θυμήθηκε με καθυστέρηση άνω των δέκα ετών να καταγγείλει τις κυβερνητικές επιλογές και να προτείνει ως μόνη βιώσιμη λύση τα όσα ο Ηλίας Κασιδιάρης φώναζε ήδη από το 2012 μέσα στην ελληνική βουλή: Ανάπτυξη πρωτογενούς παραγωγής, αύξηση εξαγωγών, επένδυση στο εγχώριο εργατικό δυναμικό, εξάλειψη εμπορικών ελλειμάτων. Τα ακριβώς αντίθετα δηλαδή από τα όσα εφαρμόζει η κυβέρνηση του Μητσοτάκη και των εκσυγχρονιστών στο κλαμπ των οποίων και ο ίδιος ανήκει.

Ανάπτυξη από κατανάλωση και μάλιστα παραοικονομική
Η ιδιωτική κατανάλωση αποτέλεσε τον βασικό μοχλό της ανάπτυξης το 2024, με αύξηση 2,1% έναντι 1,8% το 2023. Αυτό, σύμφωνα με την ΤτΕ, οφείλεται στην αύξηση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, χάρη στην άνοδο της απασχόλησης και του κατώτατου μισθού.

Ωστόσο, το πρόβλημα κρύβεται αλλού: Η κατά κεφαλήν κατανάλωση βρίσκεται στο 80% του μέσου όρου της Ευρωζώνης, ενώ το κατά κεφαλήν εισόδημα μόλις στο 70%. Η διαφορά – δέκα ποσοστιαίες μονάδες – αποδίδεται στην παραοικονομία, που αγγίζει πλέον το 36%, σύμφωνα με διεθνείς εκτιμήσεις.

Μηδενική συνεισφορά από πρωτογενή παραγωγή, βιομηχανία, τουρισμό
Ο κεντρικός τραπεζίτης επισημαίνει πως η ανάπτυξη δεν προέρχεται από υγιείς παραγωγικούς τομείς:

Γεωργία – Κτηνοτροφία – Αλιεία: Αρνητική συμβολή
Βιομηχανία: Συμβολή μόλις 1 μονάδα
Τουρισμός και Υπηρεσίες: Συμβολή 0,8 μονάδες
Τα παραπάνω αποκαλύπτουν με γλαφυρό τρόπο την τραγική εικόνα της ελληνικής οικονομίας. Η πρωτογενής παραγωγή, που θα έπρεπε να αποτελεί τη ραχοκοκαλία της οικονομίας, δεν έχει απλά μηδενική αλλά αρνητική συμβολή στην ανάπτυξη. Ελληνική βιομηχανία ανύπαρκτη. Ο τουρισμός, η δήθεν βαριά βιομηχανία της χώρας, εμφανίζεται στάσιμος.

Η Ελλάδα παραμένει καθηλωμένη στις τελευταίες θέσεις στους σύνθετους δείκτες διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας, με υστέρηση σε καινοτομία, τεχνολογία, επενδύσεις και παραγωγικότητα.

Ταμείο Ανάκαμψης: Πίσω από τις προσδοκίες – και χωρίς παράταση
Τα προβλήματα όμως δε σταματούν εδώ. Όσον αφορά τα δισεκατομμύρια του ταμείου ανάκαμψης, που υποτίθεται θα αναστήλωναν την οικονομία μας μετά την καταστροφή που επέφερε η πανδημία, παρά τα κυβερνητικά αφηγήματα περί «πρωτιάς στην απορρόφηση», η εικόνα είναι ανησυχητική:

Μέχρι σήμερα έχουν εισπραχθεί 18 δισ. ευρώ (51% των κονδυλίων)
Έχουν υλοποιηθεί μόλις 28% των στόχων
Με την επόμενη δόση θα φτάσουν τα 21,3 δισ. ευρώ (60%) και 35% στόχοι
Απομένουν 240 έργα από τα 471 συνολικά, με 17-18 δισ. ευρώ σε εκκρεμότητα
Πρέπει να υλοποιηθούν τα ίδια έργα μέσα σε 20 μήνες όσα σε τέσσερα χρόνια
Καμία παράταση δεν προβλέπεται μετά το 2026
Ο Κοστέλο της Κομισιόν και η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου επιβεβαιώνουν τις καθυστερήσεις, τη γραφειοκρατία, την υποστελέχωση και τις πλημμέλειες στο θεσμικό πλαίσιο υλοποίησης.

Προειδοποιήσεις για νέα “φούσκα” τύπου 2000 – Πάμε ολοταχώς για νέα μνημόνια
Ο Στουρνάρας προειδοποιεί ανοιχτά: Η εικόνα θυμίζει την πλασματική ευημερία της δεκαετίας του 2000. Αν δεν υπάρξει συνεκτική στρατηγική και πραγματικές μεταρρυθμίσεις, η οικονομία κινδυνεύει με πισωγύρισμα.

Οι κρίσιμες παρεμβάσεις που προτείνει:

Επιτάχυνση μεταρρυθμίσεων στη δικαιοσύνη και ανταγωνισμού
Ανάπτυξη παραγωγικής εξωστρέφειας (εξαγωγές)
Ανάσχεση της πτώσης της παραγωγικότητας
Επενδύσεις σε καινοτομία, έρευνα και ανθρώπινο κεφάλαιο
Μείωση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών (έφτασε στο 6,4% του ΑΕΠ)
Οι επενδυτές ζητούν σταθερότητα, μείωση γραφειοκρατίας, ψηφιακό μετασχηματισμό και σοβαρότητα στο κράτος. Αν δεν αλλάξει το παραγωγικό υπόδειγμα, τα ευρωπαϊκά κονδύλια θα χαθούν και η ανάπτυξη θα σκάσει σαν σαπουνόφουσκα.