Οι αγορές βιώνουν έντονες αναταράξεις, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες επέβαλαν νέους δασμούς 10% σε όλα τα εισαγόμενα αγαθά. Αυτή η κίνηση προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις, ξεκινώντας από τη Wall Street, όπου οι απώλειες ανήλθαν σε πάνω από 6,5 τρισεκατομμύρια δολάρια μέσα σε μόλις δύο ημέρες. Οι επιπτώσεις εξαπλώθηκαν γρήγορα σε όλες τις χρηματοοικονομικές αγορές και τον τομέα της ενέργειας.
Οι επενδυτές ανησυχούν ότι αυτή η ξαφνική αλλαγή στο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές συνέπειες για τις παγκόσμιες οικονομίες. Αναμένεται χαμηλότερη ανάπτυξη και αυξημένος πληθωρισμός, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ.
Οι μεγαλύτερες εταιρείες του αμερικανικού χρηματιστηρίου υπέστησαν απώλειες ύψους 1,8 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, με τις μετοχές τους να σημειώνουν πτώση από 6% έως 16% μέσα σε δύο ημέρες. Οι τεχνολογικοί κολοσσοί ήταν οι πρώτοι που επλήγησαν από τους δασμούς του Τραμπ. Η χρηματιστηριακή αξία της Apple έπεσε κάτω από τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ η Tesla του Μασκ και η Alphabet με την Google έχασαν το όριο του 1 τρισεκατομμυρίου.
Η τιμή του πετρελαίου βρίσκεται σε ελεύθερωση πτώση και το φάντασμα της ύφεσης πλανάται πάνω από την παγκόσμια οικονομία. Μέσα σε μόλις δύο ημέρες, η διεθνής τιμή του πετρελαίου brent υποχώρησε κατά 11% στα 65,5 δολάρια το βαρέλι επιστρέφοντας στα επίπεδα του Αυγούστου του 2021, αποτυπώνοντας έτσι τον κίνδυνο της ύφεσης.
«Ο κίνδυνος ύφεσης έχει αυξηθεί διότι μέχρι τώρα με τα μοντέλα μας εκτιμούσαμε τις επιπτώσεις που θα είχε η αύξηση των δασμών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τώρα όμως αρχίζουν τα αντίποινα. Τα αντίποινα αυτά εκ των πραγμάτων μειώνουν τις αναπτυξιακές προοπτικές του κόσμου» τονίζει ο ομότιμος καθηγητής Οικονομικών του ΕΚΠΑ, Παναγιώτης Πετράκης.
Οι ρευστοποιήσεις στα χρηματιστήρια έφεραν εισροές στα κρατικά ομόλογα με τους επενδυτές να αναζητούν ασφαλή “καταφύγια”: Το κόστος δανεισμού των ΗΠΑ στη 10ετία υποχώρησε στο 4%, το 10ετές γερμανικό διαμορφώθηκε στο 2,56% και το ιταλικό διαπραγματεύεται στο 3,75% υψηλότερα από το αντίστοιχο ελληνικό που είναι πλέον στο 3,43%.
Ο επικεφαλής της Αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας προειδοποίησε ανοικτά για τον κίνδυνο αναζωπύρωσης των πληθωριστικών πιέσεων στις ΗΠΑ, ενώ οι απαντήσεις των υπόλοιπων χωρών θα κρίνουν την έκταση του φαινομένου σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η σκυτάλη περνάει τώρα στις κεντρικές τράπεζες, οι οποίες θα κληθούν να προσαρμόσουν την νομισματική τους πολιτική στα νέα δεδομένα. Μέσα στις επόμενες ημέρες προγραμματίζεται η συνεδρίαση της ΕΚΤ για τον ορισμό των επιτοκίων στην Ευρωζώνη.
Απτόητος ο Ντόναλντ Τραμπ, παρά την διεθνή οικονομική αναταραχή που έχει προκαλέσει η απόφασή του για επιβολή δασμών, διαμηνύει ότι οι δασμοί ήρθαν για να μείνουν. «Για τους επενδυτές που έρχονται στις Ηνωμένες Πολιτείες και επενδύουν τεράστια ποσά, η πολιτική μου δεν θα αλλάξει ποτέ. Είναι πολύ καλή εποχή να γίνετε πλούσιοι. Πιο πλούσιοι από ποτέ!» τόνισε χαρακτηριστικά.
Τα «έβαλε», μάλιστα, με τον κεντρικό Τραπεζίτη της Αμερικής, Τζερόμ Πάουελ, που δεν έκρυψε την ανησυχία του για το τι φέρνουν οι δασμοί: υψηλό πληθωρισμό, ακρίβεια δηλαδή, και μικρότερη ανάπτυξη. «Αν και η αβεβαιότητα παραμένει σε υψηλά επίπεδα, καθίσταται σαφές ότι οι αυξήσεις στους δασμούς θα είναι μεγαλύτερες απ΄ ό,τι αναμενόταν και το ίδιο είναι πιθανό και όσον αφορά στις οικονομικές επιπτώσεις, που θα περιλαμβάνουν υψηλότερο πληθωρισμό και μικρότερη ανάπτυξη. Το μέγεθος και η διάρκεια των επιπτώσεων παραμένουν αβέβαια» τόνισε χαρακτηριστικά.
«Αυτή θα μπορούσε να είναι η τέλεια στιγμή για τον επικεφαλής της Κεντρικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας να μειώσει τα επιτόκια. Πάντοτε “αργεί” αλλά θα μπορούσε τώρα να αλλάξει την εικόνα του και γρήγορα. Οι τιμές της ενέργειας έπεσαν, τα επιτόκια μειώθηκαν, ο πληθωρισμός μειώθηκε, ακόμη και οι τιμές των αυγών έπεσαν 69%, οι θέσεις εργασίας αυξήθηκαν, μια μεγάλη νίκη για την Αμερική» σημείωσε ο Τραμπ.
Ο επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Γερουσία, Τσακ Σούμερ, σχολιάζει ειρωνικά ότι ο Τραμπ δεν επέβαλε δασμούς στον Πούτιν αλλά σε ένα μικρό νησί κατοικούμενο από πιγκουίνους, ενώ αναδεικνύει τις επιπτώσεις των δασμών για το μέσο Αμερικανό καταναλωτή. «Υπολογίζεται ότι η μέση αμερικανική οικογένεια θα πληρώνει 5.000 δολάρια περισσότερα το χρόνο λόγω αυτών των δασμών» πρόσθεσε.
Ο Κιρ Στάρμερ και ο Εμανουέλ Μακρόν μοιράστηκαν τις ανησυχίες τους σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις που προκαλεί η επιβολή δασμών από τον Ντόναλντ Τραμπ, ανέφερε το γραφείο του Βρετανού πρωθυπουργού. «Συμφώνησαν ότι ένας εμπορικός πόλεμος δεν είναι προς το συμφέρον κανενός, αλλά τίποτα δεν πρέπει να είναι εκτός τραπέζης», ανέφερε η ανακοίνωση η Ντάουνινγκ Στριτ.
Το Πεκίνο, αφότου ανταπάντησε με δασμούς ύψους 35% στις αμερικανικές εισαγωγές, διαμήνυσε με νόημα ότι «η αγορά μίλησε» και κάλεσε την Ουάσινγκτον σε «διαβουλεύσεις επί ίσοις όροις». «Η Κίνα το χειρίστηκε λάθος, πανικοβλήθηκαν. Το μόνο πράγμα που δεν έπρεπε να κάνουν» σχολίασε ο Τραμπ.
Έκκληση για «αποκλιμάκωση» στον πόλεμο των δασμών που κήρυξε ο Πρόεδρος Τραμπ, απηύθυνε ο υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας, Τζανκάρλο Τζορτζέττι, συνιστώντας αποφυγή αντίμετρων. «Αυτό που πιστεύουμε ότι πρέπει να κάνουμε ως κυβέρνηση είναι να προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας, να αξιολογήσουμε τις συνέπειες. Να αποφύγουμε να αρχίσουμε τα αντίμετρα με δασμούς που θα βλάψουν τους πάντες και ιδίως εμάς»
Ψυχραιμία συνιστά και ο Καναδός πρωθυπουργός, Μαρκ Κάρνεϊ: «Οι αμερικανικοί δασμοί στα αυτοκίνητα είναι σκληροί. Είναι σκληρό αλλά είναι μια μεγάλη ευκαιρία για αυτή την εταιρεία, για αυτή την χώρα».
Το ενδεχόμενο να μεταφέρει μέρος της παραγωγής της στις Ηνωμένες Πολιτείες εξετάζει η ιαπωνική αυτοκινητοβιομηχανία Nissan, κάτι που θα συνιστούσε πλήρη συμμόρφωση με τις επιδιώξεις Τραμπ.
