Είναι ξεκάθαρο ότι έρχεται σοβαρή κλιμάκωση σε πολλαπλά μέτωπα: δεν είναι ακόμα σαφές πώς μπορεί να υπάρξει αποκλιμάκωση ξανά, λέει η Rabobank
Μια νέα, παγκόσμια πραγματικότητα αναμένεται να διαμορφωθεί τα επόμενα χρόνια, στον απόηχο των σημαντικότερων ανοιχτών πολεμικών μετώπων, που μας οδηγούν πρόσω ολοταχώς προς τον Τρίτο Παγκόσμιο… σημειώνει σε έκθεσή της η ολλανδική τράπεζα Rabobank.
Εν αρχή, λέει ο οίκος, στη γεωπολιτική, ο κόσμος μόλις παρακολούθησε μια άνευ ουσίας αγκαλιά στη Σύνοδο Κορυφής του APEC, όπου ο Xi Jinping πήρε κεντρική θέση στη φωτογραφία (λόγω αλφαβητικής σειράς). Ωστόσο, υπήρξαν δύο σημαντικές εξελίξεις.
Εν αρχή, λέει ο οίκος, στη γεωπολιτική, ο κόσμος μόλις παρακολούθησε μια άνευ ουσίας αγκαλιά στη Σύνοδο Κορυφής του APEC, όπου ο Xi Jinping πήρε κεντρική θέση στη φωτογραφία (λόγω αλφαβητικής σειράς). Ωστόσο, υπήρξαν δύο σημαντικές εξελίξεις.
Πρώτον, οι ΗΠΑ και η Κίνα συμφώνησαν ότι δεν θα επιτρέψουν στην τεχνητή νοημοσύνη να ελέγχει πυρηνικά όπλα, μόνο οι άνθρωποι.
Δεύτερον, η Κίνα προειδοποίησε τις ΗΠΑ ότι εξακολουθεί να έχει τέσσερις μη διαπραγματεύσιμες κόκκινες γραμμές: την Ταϊβάν, τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το δικαίωμα της Κίνας στην ανάπτυξη.
Αν οι ΗΠΑ εξοπλίσουν περισσότερο την Ταϊβάν, αναμείνατε κλιμάκωση• αν οι ΗΠΑ προσπαθήσουν να πιέσουν το κομμουνιστικό κόμμα, αναμείνατε κλιμάκωση• και αν οι ΗΠΑ προσπαθήσουν να περιορίσουν την άνοδο της Κίνας –π.χ. μέσω δασμών– αναμείνατε κλιμάκωση.
Αν οι ΗΠΑ εξοπλίσουν περισσότερο την Ταϊβάν, αναμείνατε κλιμάκωση• αν οι ΗΠΑ προσπαθήσουν να πιέσουν το κομμουνιστικό κόμμα, αναμείνατε κλιμάκωση• και αν οι ΗΠΑ προσπαθήσουν να περιορίσουν την άνοδο της Κίνας –π.χ. μέσω δασμών– αναμείνατε κλιμάκωση.
Η Κίνα δήλωσε ήδη ότι από την 1η Δεκεμβρίου θα ενισχύσει τους ελέγχους εξαγωγών σε “υλικά διπλής χρήσης,” όπως το βολφράμιο, ο γραφίτης, το μαγνήσιο και τα κράματα αλουμινίου που χρησιμοποιούνται ευρέως στις τεχνολογικές εφοδιαστικές αλυσίδες.
(Θυμηθείτε το “στρατηγικό αγαθό” που σημειώνεται σε έκθεση της Rabobank για την οικονομική διπλωματία: «τα πάντα μπορούν να θεωρηθούν στρατηγικά».)
Όπως και με τις πρόσφατες κυρώσεις της Κίνας σε αγαθά που παρέχονται σε Αμερικανό κατασκευαστή drones, οι φυσικές εφοδιαστικές αλυσίδες γίνονται όπλο.
Τώρα σκεφτείτε να υπάρξει αύξηση της ζήτησης για αμερικανικά αγαθά γύρω από/πριν την επιβολή δασμών, και μείωση της κινεζικής προσφοράς.
(Θυμηθείτε το “στρατηγικό αγαθό” που σημειώνεται σε έκθεση της Rabobank για την οικονομική διπλωματία: «τα πάντα μπορούν να θεωρηθούν στρατηγικά».)
Όπως και με τις πρόσφατες κυρώσεις της Κίνας σε αγαθά που παρέχονται σε Αμερικανό κατασκευαστή drones, οι φυσικές εφοδιαστικές αλυσίδες γίνονται όπλο.
Τώρα σκεφτείτε να υπάρξει αύξηση της ζήτησης για αμερικανικά αγαθά γύρω από/πριν την επιβολή δασμών, και μείωση της κινεζικής προσφοράς.
Παράλληλα, η Ρωσία ανακοίνωσε απαγόρευση εξαγωγής εμπλουτισμένου ουρανίου, τη στιγμή που οι ΗΠΑ και ο κόσμος συνειδητοποιούν ότι πρέπει να στραφούν ξανά γρήγορα στην πυρηνική ενέργεια: τώρα πλέον θα παρέχεται μόνο σε «φιλικές χώρες» όπως η Ινδία, το Ιράν και η Κίνα.
Η Ρωσία επίσης σταμάτησε την πώληση φυσικού αερίου μέσω αγωγών στην Αυστρία.
Η Ευρώπη παλεύει με «αποδεικτικά στοιχεία» ότι πολεμικά drones που προορίζονται για τη Ρωσία κατασκευάζονται στην Κίνα – μια δηλωμένη κόκκινη γραμμή για την ΕΕ• ή μια ευκαιρία να δείξει ότι υποχωρεί υπό πίεση.
Θα προσποιηθεί ότι το Πεκίνο δεν γνωρίζει τίποτα για αυτά τα drones ή θα πάρει σκληρά εμπορικά μέτρα μπροστά από την επικείμενη «στιγμή επιτάχυνσης» (που, όπως είπε ο Draghi, «Με έναν [αμερικανικό] δασμολογικό τοίχο… αν είσαι φίλος, είσαι μέσα. Αν δεν είσαι φίλος, είσαι έξω. Και θα σε κρίνω για το αν θέλεις να είσαι φίλος»);
Η Ρωσία επίσης σταμάτησε την πώληση φυσικού αερίου μέσω αγωγών στην Αυστρία.
Η Ευρώπη παλεύει με «αποδεικτικά στοιχεία» ότι πολεμικά drones που προορίζονται για τη Ρωσία κατασκευάζονται στην Κίνα – μια δηλωμένη κόκκινη γραμμή για την ΕΕ• ή μια ευκαιρία να δείξει ότι υποχωρεί υπό πίεση.
Θα προσποιηθεί ότι το Πεκίνο δεν γνωρίζει τίποτα για αυτά τα drones ή θα πάρει σκληρά εμπορικά μέτρα μπροστά από την επικείμενη «στιγμή επιτάχυνσης» (που, όπως είπε ο Draghi, «Με έναν [αμερικανικό] δασμολογικό τοίχο… αν είσαι φίλος, είσαι μέσα. Αν δεν είσαι φίλος, είσαι έξω. Και θα σε κρίνω για το αν θέλεις να είσαι φίλος»);
Παράλληλα, αναφορές δείχνουν ότι η Βόρεια Κορέα μπορεί να στείλει έως και 100.000 στρατιώτες για να πολεμήσουν στην Ουκρανία, κάτι που θα αποτελούσε τεράστια βοήθεια για τη Ρωσία, ανεξάρτητα από το τι μπορεί να βλέπουν στα κινητά τους όταν φτάσουν εκεί.
Σε απάντηση, ο Πρόεδρος Biden ήρε την απαγόρευση χρήσης αμερικανικών πυραυλικών συστημάτων μακράς εμβέλειας στην Ουκρανία εναντίον στόχων βαθιά μέσα στη ρωσική επικράτεια.
Σημειωτέον, ο Πρόεδρος Putin έχει δηλώσει ότι θα θεωρούσε αυτή την κίνηση ως πόλεμο των ΗΠΑ κατά της Ρωσίας.
Εάν η πολιτική των ΗΠΑ αποκλιμακώσει επιτυχώς τον πόλεμο, θα αποδείξει ότι η απόφαση του Λευκού Οίκου να μην το κάνει χρόνια πριν -με κόστος εκατοντάδες χιλιάδες ζωές- ήταν εντελώς λανθασμένη.
Επιπλέον, θα αυξήσει την πιθανότητα κλιμάκωσης από τις ΗΠΑ σε πολλά άλλα μέρη για να επαναφέρει την κυριαρχία τους.
Αν όμως αυτή η πολιτική κλιμακώσει τον πόλεμο εδώ ή αλλού αργότερα, τα πάντα προφανώς θα χειροτερέψουν: απλά δεν ξέρουμε πόσο και πώς.
Δεδομένου ότι η πρώτη ουκρανική επίθεση με πυραύλους μακράς εμβέλειας στη Ρωσία αναμένεται μέσα στις επόμενες μέρες, δεν θα χρειαστεί να περιμένουμε πολύ: Όπως επαναλαμβάνει η Rabobank, η απάντηση της Ρωσίας μπορεί να είναι πολυεπίπεδη, όχι μόνο στο πεδίο αυτού του φρικτού πολέμου.
Σε απάντηση, ο Πρόεδρος Biden ήρε την απαγόρευση χρήσης αμερικανικών πυραυλικών συστημάτων μακράς εμβέλειας στην Ουκρανία εναντίον στόχων βαθιά μέσα στη ρωσική επικράτεια.
Σημειωτέον, ο Πρόεδρος Putin έχει δηλώσει ότι θα θεωρούσε αυτή την κίνηση ως πόλεμο των ΗΠΑ κατά της Ρωσίας.
Εάν η πολιτική των ΗΠΑ αποκλιμακώσει επιτυχώς τον πόλεμο, θα αποδείξει ότι η απόφαση του Λευκού Οίκου να μην το κάνει χρόνια πριν -με κόστος εκατοντάδες χιλιάδες ζωές- ήταν εντελώς λανθασμένη.
Επιπλέον, θα αυξήσει την πιθανότητα κλιμάκωσης από τις ΗΠΑ σε πολλά άλλα μέρη για να επαναφέρει την κυριαρχία τους.
Αν όμως αυτή η πολιτική κλιμακώσει τον πόλεμο εδώ ή αλλού αργότερα, τα πάντα προφανώς θα χειροτερέψουν: απλά δεν ξέρουμε πόσο και πώς.
Δεδομένου ότι η πρώτη ουκρανική επίθεση με πυραύλους μακράς εμβέλειας στη Ρωσία αναμένεται μέσα στις επόμενες μέρες, δεν θα χρειαστεί να περιμένουμε πολύ: Όπως επαναλαμβάνει η Rabobank, η απάντηση της Ρωσίας μπορεί να είναι πολυεπίπεδη, όχι μόνο στο πεδίο αυτού του φρικτού πολέμου.
Για Hamas…
Σε έναν άλλο, αλληλένδετο και κλιμακούμενο πόλεμο, υπάρχουν αναφορές ότι ο μη ΝΑΤΟϊκός «μεγάλος σύμμαχος» των ΗΠΑ, το Κατάρ (αν και μερικοί στο στρατόπεδο του Trump μπορεί να διαφωνούν και για τις τρεις αυτές λέξεις), απέλασε την ηγεσία της Hamas… η οποία τώρα μεταφέρθηκε στον μεγάλο σύμμαχο του ΝΑΤΟ, την Τουρκία: ας δούμε πώς θα λειτουργήσει αυτό, μετά τις προηγούμενες συγκρούσεις για τους S-400 και τα F-35, μεταξύ άλλων.
Ας αναρωτηθούμε επίσης τι μπορεί να συμβεί αν το Ισραήλ επιτεθεί στη Hamas στην Τουρκία, κάτι που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως επίθεση σε χώρα του ΝΑΤΟ…
Το στρατόπεδο του Trump έχει δηλώσει ότι από την πρώτη μέρα θα επιδιώξει να συντρίψει την ιρανική οικονομία: προφανώς, αυτή τη φορά δεν θα υπάρξουν μεγάλα οφέλη για την Τεχεράνη, και οι κυρώσεις στο πετρέλαιο θα επιβληθούν πραγματικά – κάτι που θα μπορούσε να δημιουργήσει περαιτέρω αντιπαραθέσεις με την Κίνα και ίσως την Ινδία.
Από κοντά, οι Houthis επιδεικνύουν όπλα που το Πεντάγωνο περιγράφει ως «εντυπωσιακά», κάτι που δεν υποδηλώνει ότι η Ερυθρά Θάλασσα/Σουέζ θα επιστρέψουν σύντομα στη γραμμή για το παγκόσμιο εμπόριο.
Θα χρειαστεί μια νέα προσέγγιση. Μια βασική φωνή της ναυτιλίας προτείνει ότι μια απάντηση τύπου «Πρώτα η Αμερική» στους Houthis θα ήταν η συνοδεία αποκλειστικά εμπορικών πλοίων με αμερικανική σημαία από μεγάλο ναυτικό στόλο των ΗΠΑ, εξασφαλίζοντας την ασφαλή διέλευσή τους στην περιοχή/Σουέζ.
Θα χρειαστεί μια νέα προσέγγιση. Μια βασική φωνή της ναυτιλίας προτείνει ότι μια απάντηση τύπου «Πρώτα η Αμερική» στους Houthis θα ήταν η συνοδεία αποκλειστικά εμπορικών πλοίων με αμερικανική σημαία από μεγάλο ναυτικό στόλο των ΗΠΑ, εξασφαλίζοντας την ασφαλή διέλευσή τους στην περιοχή/Σουέζ.
Αυτό θα έδειχνε τα οφέλη της αμερικανικής σημαίας και της καταβολής φόρων στις ΗΠΑ, προστατευμένων από ένα Ναυτικό που μέχρι τώρα φύλαγε τις θάλασσες όλου του κόσμου για όλους τους ναυτιλιακούς φορείς, με μεγάλο κόστος για τον Αμερικανό φορολογούμενο και χωρίς γεωοικονομικό ή γεωστρατηγικό όφελος για τις ΗΠΑ σε έναν μερκαντιλιστικό κόσμο.
Όπως είχε γράψει το 2021 η Rabobank, θεωρώντας ότι μια τόσο αφελής ναυτική προσέγγιση θα διαρκέσει για πάντα, θα άφηνε όσους βασίζονται στο παγκόσμιο ναυτικό εμπόριο –χωρίς ναυτικό– «σε βαθιά νερά».
Όπως είχε γράψει το 2021 η Rabobank, θεωρώντας ότι μια τόσο αφελής ναυτική προσέγγιση θα διαρκέσει για πάντα, θα άφηνε όσους βασίζονται στο παγκόσμιο ναυτικό εμπόριο –χωρίς ναυτικό– «σε βαθιά νερά».
Σχετικά, κάποιοι ισχυρίζονται ότι ο Trump προετοιμάζει ριζική αναμόρφωση του Πενταγώνου: στρατηγική, τακτική, επιχειρήσεις, προσωπικό (συμπεριλαμβανομένων διώξεων κατά αυτών που ευθύνονται για την καταστροφή στην αποχώρηση από το Αφγανιστάν), και αμφίβολους λογαριασμούς.
Όπως έχει ήδη σημειωθεί, δεν υπάρχουν ενδείξεις για την τρέχουσα κατάσταση πραγμάτων σε αυτήν την αναδυόμενη κυβέρνηση.
Τι ωραίο σκηνικό για τη σύνοδο της G20 που διεξάγεται στη Βραζιλία: ελεύθερο εμπόριο και αγκαλιές κανείς;
Όπως έχει ήδη σημειωθεί, δεν υπάρχουν ενδείξεις για την τρέχουσα κατάσταση πραγμάτων σε αυτήν την αναδυόμενη κυβέρνηση.
Τι ωραίο σκηνικό για τη σύνοδο της G20 που διεξάγεται στη Βραζιλία: ελεύθερο εμπόριο και αγκαλιές κανείς;
Οικονομία
Αναμείνατε κλιμάκωση… και στην οικονομία σημειώνει η ολλανδική τράπεζα Rabobank και συνεχίζει: Την περασμένη εβδομάδα ακούσαμε τον πρόεδρο της Fed, Powell, να ομιλεί για «παύση» και την αξιωματούχο της τράπεζας Collins να δηλώνει ότι η μείωση επιτοκίων τον Δεκέμβριο δεν είναι δεδομένη•
Μόνο το μέλος της FOMC Goolsbee επέμεινε στο συνηθισμένο “ΜΕΙΩΣΗ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ!” τώρα.
Φανταστείτε να αρχίσει κάποιος άλλος να κάνει λόγο για τους κινδύνους μιας πιθανής αύξησης επιτοκίων στις ΗΠΑ και να υπάρξει κλιμάκωση στη μεταβλητότητα της αγοράς κρατικών ομολόγων!
Κλιμάκωση, όμως, υπάρχει στην αναζήτηση υπουργού Οικονομικών στις ΗΠΑ.
Ο Kudlow είναι εκτός, ο ναρκισσισμός του Lutnick ίσως του γυρίσει μπούμερανγκ, ο Bessent παραμένει υποψήφιος, ενώ τώρα συζητούνται τα ονόματα του γερουσιαστή Hagerty, του CEO της Apollo Global Rowan, του πρώην μέλους της FOMC Kevin Warsh, και του Robert Lighthizer. Μπορείτε να φανταστείτε την αντίδραση της αγοράς αν επιλεγεί ο Lighthizer; διερωτάται η Rabobank.
Επιπλέον, ενώ ο Warsh στο παρελθόν ήταν υπέρ του ελεύθερου εμπορίου –κάτι που αρέσει στις αγορές αλλά συγκρούεται με την οικονομική πολιτική του Trump– πριν από λίγες εβδομάδες στην τηλεόραση καυτηρίασε τη “μόνιμη πολιτικοποίηση της Fed… για όλες τις εποχές και όλους τους λόγους” μέσω μηδενικών επιτοκίων και ποσοτικής χαλάρωσης, λέγοντας ότι έχει “ένα πλαίσιο χωρίς σταθερότητα.”
Μια “υψηλότερα για περισσότερο” σε ό,τι αφορά τα επιτόκια προσέγγιση στο Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ θα είναι ακόμη πιο δυσάρεστη για τις αγορές (και τον Trump;) απ’ ό,τι οι δασμοί…
Επιπλέον, ενώ ο Warsh στο παρελθόν ήταν υπέρ του ελεύθερου εμπορίου –κάτι που αρέσει στις αγορές αλλά συγκρούεται με την οικονομική πολιτική του Trump– πριν από λίγες εβδομάδες στην τηλεόραση καυτηρίασε τη “μόνιμη πολιτικοποίηση της Fed… για όλες τις εποχές και όλους τους λόγους” μέσω μηδενικών επιτοκίων και ποσοτικής χαλάρωσης, λέγοντας ότι έχει “ένα πλαίσιο χωρίς σταθερότητα.”
Μια “υψηλότερα για περισσότερο” σε ό,τι αφορά τα επιτόκια προσέγγιση στο Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ θα είναι ακόμη πιο δυσάρεστη για τις αγορές (και τον Trump;) απ’ ό,τι οι δασμοί…
Την ίδια στιγμή, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ιαπωνίας, Ueda, μόλις αρνήθηκε να δηλώσει αν υποστηρίζει αύξηση επιτοκίων τον Δεκέμβριο• και μπουμ!
Η ισοτιμία USD/JPY πήγε από 153,87 στο 155,11 πριν σταθεροποιηθεί γύρω στο 154,9.
«Δεν προλάβατε καν να γράψετε “κλιμάκωση” και “αποκλιμάκωση” και η αγορά αντέδρασε».
Είναι ξεκάθαρο ότι έρχεται σοβαρή κλιμάκωση σε πολλαπλά μέτωπα: δεν είναι ακόμα σαφές πώς μπορεί να υπάρξει αποκλιμάκωση ξανά – αλλά ελπίζουμε.
Η ισοτιμία USD/JPY πήγε από 153,87 στο 155,11 πριν σταθεροποιηθεί γύρω στο 154,9.
«Δεν προλάβατε καν να γράψετε “κλιμάκωση” και “αποκλιμάκωση” και η αγορά αντέδρασε».
Είναι ξεκάθαρο ότι έρχεται σοβαρή κλιμάκωση σε πολλαπλά μέτωπα: δεν είναι ακόμα σαφές πώς μπορεί να υπάρξει αποκλιμάκωση ξανά – αλλά ελπίζουμε.
