Η αναγνώριση του ρωσικού ελέγχου στην Κριμαία είναι το κεντρικό διακύβευμα στο ειρηνευτικό πλαίσιο για τερματισμό της σύγκρουσης στην Ουκρανία.
Οι ΗΠΑ περιμένουν σήμερα την απάντηση της Ουκρανίας σε μία πρόταση ειρήνης, που περιλαμβάνει την αναγνώριση από τις ΗΠΑ της Κριμαίας ως τμήμα της Ρωσίας και την ανεπίσημη αναγνώριση του ρωσικού ελέγχου σχεδόν όλων των περιοχών που έχουν καταληφθεί από την εισβολή του 2022, όπως μεταδίδει ο αμερικανικός ιστότοπος Axios επικαλούμενος πηγές με άμεση γνώση της πρότασης.
Σύμφωνα με το Axios, η πρόταση, η οποία παρουσιάστηκε την περασμένη εβδομάδα, περιλαμβάνει άρση εκ μέρους των ΗΠΑ των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία από το 2014 και θα επιστρέψουν στην Ουκρανία ένα μικρό τμήμα του κατεχόμενου από τη Ρωσία, Χάρκοβο. Ο πυρηνικός σταθμός ηλεκτροπαραγωγής στη Ζαπορίζια θα θεωρηθεί ουκρανικό έδαφος, αλλά θα τον λειτουργούν οι ΗΠΑ, με την ηλεκτρική ενέργεια να παρέχεται τόσο στην Ουκρανία, όσο και στη Ρωσία.
Δημοσιεύματα άλλων αμερικανικών μέσων ενημέρωσης, φέρουν τον Βλαντιμίρ Πούτιν να προτείνει το «πάγωμα» της γραμμής του μετώπου, και τις Ηνωμένες Πολιτείες να προτείνουν να αναγνωριστεί η Κριμαία ως ρωσικό έδαφος.
Κατά τον Axios, το έγγραφο μίας σελίδας που παρουσίασαν οι ΗΠΑ στους Ουκρανούς αξιωματούχους στο Παρίσι την περασμένη εβδομάδα περιγράφει την πρόταση ως την «τελική προσφορά» του προέδρου Τραμπ. Ο Λευκός Οίκος επιμένει ότι είναι έτοιμος να αποχωρήσει αν τα μέρη δεν καταλήξουν σύντομα σε συμφωνία. Η πρόταση του Τραμπ απαιτεί σημαντικές παραχωρήσεις από τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος προηγουμένως απέκλεισε την αποδοχή της ρωσικής κατοχής της Κριμαίας και τμημάτων τεσσάρων περιοχών στην ανατολική Ουκρανία.
Και ενώ ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν φέρεται να έχει προσφερθεί να παγώσει τις σημερινές γραμμές του μετώπου προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία, έχει προηγουμένως απορρίψει άλλα στοιχεία του αμερικανικού πλαισίου, όπως μια ευρωπαϊκή ειρηνευτική δύναμη στο ουκρανικό έδαφος. Πηγή προσκείμενη στην ουκρανική κυβέρνηση δήλωσε ότι το Κίεβο βλέπει την πρόταση να ευννοεί τη Ρωσία: «Η πρόταση λέει πολύ ξεκάθαρα ποια απτά κέρδη θα έχει η Ρωσία, αλλά μόνο αόριστα και γενικά λέει τι θα πάρει η Ουκρανία» είπε.
Η πρόταση έχει ήδη προκαλέσει ανησυχίες και σκεπτικισμό, καθώς ενδέχεται να θεωρηθεί από την Ουκρανία ως de facto αποδοχή της ρωσικής κατοχής, ανοίγοντας παράλληλα νέα διπλωματικά και πολιτικά μέτωπα για τη Δύση.
Τι παίρνει η Ρωσία
– «De jure» αναγνώριση από τις ΗΠΑ του ρωσικού ελέγχου στην Κριμαία.
– «De facto» αναγνώριση της ρωσικής κατοχής σχεδόν ολόκληρης της περιφέρειας Λουχάνσκ και των κατεχόμενων τμημάτων του Ντονέτσκ, της Χερσώνας και της Ζαπορίζια.
– Υπόσχεση ότι η Ουκρανία δεν θα γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Το κείμενο σημειώνει ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
– Άρση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί από το 2014.
– Ενισχυμένη οικονομική συνεργασία με τις ΗΠΑ, ιδίως στον ενεργειακό και βιομηχανικό τομέα.
Τι παίρνει η Ουκρανία
– «Μια ισχυρή εγγύηση ασφαλείας» που περιλαμβάνει μια ad hoc ομάδα ευρωπαϊκών χωρών και ενδεχομένως και ομοϊδεατών μη ευρωπαϊκών χωρών. Το έγγραφο είναι ασαφές ως προς το πώς θα λειτουργήσει αυτή η ειρηνευτική επιχείρηση και δεν αναφέρει καμία συμμετοχή των ΗΠΑ.
– Την επιστροφή του μικρού τμήματος της περιφέρειας του Χάρκοβο που έχει καταλάβει η Ρωσία.
– Την ανεμπόδιστη διέλευση του ποταμού Δνείπερου, ο οποίος διέρχεται κατά μήκος της γραμμής του μετώπου σε τμήματα της νότιας Ουκρανίας.
– Αποζημιώσεις και βοήθεια για την ανοικοδόμηση, αν και το έγγραφο δεν αναφέρει από πού θα προέλθει η χρηματοδότηση.
Ο ρόλος του Στίβ Γουίτκοφ
Το έγγραφο αναφέρεται στη συμφωνία ΗΠΑ-Ουκρανίας για τα ορυκτά, η οποία, όπως δήλωσε ο Τραμπ, θα υπογραφεί την Πέμπτη.
Το σχέδιο συντάχθηκε μετά τη συνάντηση του απεσταλμένου του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, με τον Πούτιν για περισσότερες από τέσσερις ώρες την περασμένη εβδομάδα. Μετά την παρουσίαση του σχεδίου, ο Πούτιν προσφέρθηκε να σταματήσει την εισβολή της Ρωσίας κατά μήκος των σημερινών γραμμών του μετώπου ως μέρος μιας πιθανής συμφωνίας, αναφέρουν οι FT. Αυτή είναι η μεγαλύτερη χειρονομία εκ μέρους του Πούτιν μέχρι στιγμής για να σηματοδοτήσει ότι είναι πρόθυμος να κάνει ειρήνη, αλλά οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παραμένουν επιφυλακτικοί.
Ο Στιβ Γουίτκοφ, ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ πρόκειται να ταξιδέψει στη Ρωσία για συνομιλίες με τον Πούτιν αργότερα αυτήν την εβδομάδα, ανακοίνωσε χθες (22/4) η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Κάρολαϊν Λέβιτ.
Ο Ρώσος πρόεδρος ανέφερε στον Στιβ Γουίτκοφ, ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ, κατά τη διάρκεια συνάντησής τους στην Αγία Πετρούπολη νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ότι η Μόσχα θα μπορούσε να εγκαταλείψει τις διεκδικήσεις της σε περιοχές των τεσσάρων μερικώς κατεχόμενων ουκρανικών περιφερειών, είπαν τρεις από τις πηγές.
Οι ΗΠΑ, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, έκτοτε έκαναν προτάσεις για πιθανό συμβιβασμό, ο οποίος περιλαμβάνει την αναγνώριση από την Ουάσιγκτον της ρωσικής κυριαρχίας στη χερσόνησο της Κριμαίας, καθώς και τουλάχιστον την αναγνώριση του ντε φάκτο ελέγχου από το Κρεμλίνο στα τμήματα των τεσσάρων περιφερειών που ελέγχει αυτήν τη στιγμή.
Υστερα από τρία χρόνια πολέμου, η πρόταση αυτή αποτελεί την πρώτη επίσημη ένδειξη εκ μέρους του Βλαντιμίρ Πούτιν ότι η Ρωσία θα μπορούσε να υποχωρήσει από τις μαξιμαλιστικές της απαιτήσεις για τον τερματισμό της εισβολής.
Ωστόσο, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, που έχουν ενημερωθεί για τις αμερικανικές προσπάθειες να τερματιστεί ο πόλεμος προειδοποίησαν ότι ο Πούτιν πιθανότατα θα χρησιμοποιήσει την κίνηση «καλής θέλησης» ως δόλωμα για να παρασύρει τον Αμερικανό πρόεδρο στην αποδοχή των υπόλοιπων ρωσικών απαιτήσεων και να τις επιβάλει στην Ουκρανία ως τετελεσμένα.
«Υπάρχει μεγάλη πίεση στο Κίεβο αυτή τη στιγμή να κάνει πίσω ώστε ο Τραμπ να μπορεί να ισχυριστεί ότι τα κατάφερε», είπε ένας από αυτούς.
Τι λέει το Κρεμλίνο
Σε λίγες ώρες, Ουκρανοί αξιωματούχοι πρόκειται να συναντηθούν με Ευρωπαίους και Αμερικανούς αξιωματούχους στο Λονδίνο, για να συζητήσουν τις τελευταίες προτάσεις. Στη συνάντηση δεν θα είναι ο Γουίτκοφ και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, αλλά αναμένεται να παραστεί ο απεσταλμένος του Ντόναλντ Τραμπ στην Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ. Ο Γουίτκοφ, σύμφωνα με τον σύμβουλο εξωτερικής πολιτικής του Πούτιν, θα επισκεφθεί τη Μόσχα αργότερα αυτήν την εβδομάδα.
Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Ρώσου προέδρου, δήλωσε στους FT: «Εντονη διεργασία βρίσκεται σε εξέλιξη. Μιλάμε με τους Αμερικανούς. Η δουλειά αυτή είναι δύσκολη και απαιτεί πολύ χρόνο, επομένως είναι δύσκολο να περιμένουμε άμεσα αποτελέσματα. Αυτή η δουλειά δεν μπορεί να γίνει δημόσια».
Μετά τη συνομιλία του με τον Βρετανό ομόλογό του, ο Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε ότι αναβάλλει το ταξίδι του στο Ηνωμένο Βασίλειο για τους επόμενους μήνες και ο απεσταλμένος του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για την Ουκρανία στρατηγός Κιθ Κέλογκ θα παραστεί στις συζητήσεις.
Δεν ήταν σαφές αν η απουσία του κορυφαίου διπλωμάτη της Ουάσινγκτον σήμαινε ότι ο Τραμπ είχε υποβαθμίσει τις προσδοκίες της Ουάσινγκτον από τη συνάντηση, αφού δήλωσε την Κυριακή ότι ελπίζει ότι η Μόσχα και το Κίεβο θα συνάψουν συμφωνία αυτή την εβδομάδα για τον τερματισμό της σύγκρουσης στην Ουκρανία. Η κίνηση αυτή έρχεται μετά τις προειδοποιήσεις ότι οι ΗΠΑ θα αποχωρήσουν από τις προσπάθειες για τη διαμεσολάβηση σε μια ειρηνευτική συμφωνία Ρωσίας-Ουκρανίας, αν δεν υπάρξουν σαφείς ενδείξεις προόδου σύντομα.
Κατά τον Axios, Αμερικανός αξιωματούχος που συμμετείχε στις συζητήσεις δήλωσε ότι ο Ρούμπιο και ο Βίτκοφ εργάστηκαν μαζί «για να αναπτύξουν ένα πλαίσιο που θα μας φέρει πιο κοντά στην επίτευξη ενός τέλους του πολέμου». Ωστόσο, τα τελευταία 24ωρα υπήρξαν ενδείξεις από τους Ουκρανούς ότι ήθελαν να συζητήσουν μια εκεχειρία 30 ημερών κατά τη διάρκεια των σημερινών συναντήσεων στο Λονδίνο και όχι το πλαίσιο του ειρηνευτικού σχεδίου του Τραμπ. Οπότε «ελήφθη απόφαση να μην ταξιδέψει ο υπουργός στο Λονδίνο. Αντ’ αυτού, η αμερικανική αντιπροσωπεία θα συνεχίσει να συμμετέχει σε συζητήσεις με τους Βρετανούς και Ουκρανούς ομολόγους της”, δήλωσε ο αξιωματούχος. Ο Ρούμπιο έγραψε στο Twitter ότι είχε μια “παραγωγική” συζήτηση με τον Βρετανό ομόλογό του και ανυπομονούσε “να τη συνεχίσει” μετά τις συζητήσεις στο Λονδίνο.
Από την ανάληψη των καθηκόντων του τον Ιανουάριο, ο Τραμπ έχει ανατρέψει την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, πιέζοντας την Ουκρανία να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός, ενώ παράλληλα χαλάρωσε πολλά από τα μέτρα που είχε λάβει η κυβέρνηση Μπάιντεν για να τιμωρήσει τη Ρωσία για την πλήρους κλίμακας εισβολή της στη γείτονά της το 2022.
Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι θέλει να μεσολαβήσει για την κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία έως τον Μάιο, υποστηρίζοντας ότι οι ΗΠΑ πρέπει να τερματίσουν μια σύγκρουση που έχει προκαλέσει τον θάνατο δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων και ενέχει τον κίνδυνο μιας άμεσης σύγκρουσης μεταξύ των ΗΠΑ και της πυρηνικά εξοπλισμένης Ρωσίας.
Tι λένε οι Ουκρανοί στους Financial Times
Ανώτεροι Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν στους FT ότι θα μπορούσαν να αποδεχθούν ορισμένες από τις ιδέες που διατύπωσαν οι Αμερικανοί, χωρίς να διευκρινίσουν ποιες συγκεκριμένα. Οι προτάσεις των ΗΠΑ περιλαμβάνουν την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού ειρηνευτικού σώματος στην Ουκρανία, αλλά και μιας ξεχωριστής στρατιωτικής δύναμης εκτός του ΝΑΤΟ, η οποία θα βοηθήσει στην παρακολούθηση της εφαρμογής της κατάπαυσης του πυρός κατά μήκος μιας αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης που θα εκτείνεται κατά μήκος όλης της γραμμής του μετώπου, μήκους άνω των 1.000 χιλιομέτρων.
Η δύναμη αυτή θα συνεργαστεί με τις ουκρανικές και ρωσικές δυνάμεις που παρακολουθούν την ανακωχή στις αντίστοιχες πλευρές τους της λεγόμενης γραμμής επαφής.
έχει πολλά δις περιουσία, τι θα χάσει ακριβώς από αυτά;;;;