Ο καθηγητής διαχείρισης φυσικών καταστροφών και πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθύμιος Λέκκας, κατά τη διάρκεια δηλώσεών του για τους σεισμούς που σημειώθηκαν στην Τουρκία, έθεσε σοβαρό ζήτημα για την κατάσταση της Αγίας Σοφίας, καθώς είναι ένα μνημείο των 1.500 ετών.
Να υπενθυμιστεί πώς ο Τούρκος ιστορικός Ιλμπέρ Ορταϊλί σε άρθρο του τον Σεπτέμβριο του 2023 είχε εκφράσει την ανησυχία για τις φθορές που είχαν προκληθεί στο μνημείο από την μετατροπή του σε τέμενος κάτι που επηρεάζει τη στατικότητά του σε έναν μεγάλο σεισμό.
Ο Ε.Λέκκας μιλώντας σε ιστοσελίδα εξήγησε ότι: «το κέλυφος του ιστορικού μνημείου έχει 1.500 χρόνια και τα στατικά του στοιχεία έχουν υποστεί φθορές.
Έχουμε τους εξωτερικούς παράγοντες που είναι κυρίως οι καιρικές συνθήκες, γιατί δεν είναι μάρμαρο όπως ο Παρθενώνας, αλλά δομικά υλικά και έχουμε και την φθορά την εσωτερική από την αποσάθρωση των υλικών, αλλά και από την αλλαγή του μικροκλίματος στο εσωτερικό της Αγίας Σοφίας με τα εκατομμύρια των επισκεπτών και προσκυνητών».
Σύμφωνα με τον κ. Λέκκα η Αγία Σοφία χρίζει άμεσης μελέτης και συντήρησης καθώς τα παραπάνω δεδομένα σε συνδυασμό με τις αλλοιώσεις στο υπέδαφος μειώνουν την στατική επάρκεια του μνημείου το οποίο φαίνεται ευάλωτο σε έναν μεγάλο σεισμό άνω των 7 Ρίχτερ που περιμένουν οι επιστήμονες να γίνει στην Κωνσταντινούπολη.
Πόσο πιθανός είναι ένας σεισμός άνω των 7 Ρίχτερ
Όπως τόνισε ο Ε.Λέκκας μιλώντας σε ιστοσελίδα:
«Είναι γνωστό νότια της Κωνσταντινούπολης περνάει ένα μέρος του ρήγματος της Βόρειας Ανατολίας. Αυτό το κομμάτι δεν έχει δώσει ακόμη τον μεγάλο σεισμό που περιμένουν ήδη από το 2020 Τούρκοι και άλλοι επιστήμονες.
Ο χθεσινός σεισμός μπορεί να εκτόνωσε κάποια ενέργεια αλλά ακόμη δεν ξέρουμε αν είναι ο κύριος σεισμός και κατά πόσο θα επηρεάσει το ρήγμα από το οποίο περιμένουν τον ισχυρό σεισμό άνω των 7 Ρίχτερ.
Το ρήγμα της Ανατολίας έχει μήκος 1500 χιλιομέτρων και βλέπουμε ότι κατά διαστήματα σπάει κατά τμήματα. Δηλαδή το ρήγμα χωρίζεται σε περίπου 15-17 τμήματα μικρά και μεγάλα.
Το πρώτο αρχίζει από την Αρμενία και την Κασπία Θάλασσα και το τελευταίο φθάνει στο Αιγαίο. Αυτά τα τμήματα σπάνε το ένα μετά το άλλο. Αρχίζουν από την Ανατολή και πάνε προς τη Δύση».
Εξήγησε μάλιστα ότι «με το σεισμό του 1999 έσπασε το τελευταίο κομμάτι που υπήρχε στο Ιζμίτ, το οποίο είχε μήκος 78-80 χιλιόμετρα περίπου και έδωσε τους μεγάλους σεισμούς του Αυγούστου και του Νοεμβρίου τότε. Το αμέσως επόμενο κομμάτι είναι το ρήγμα που περνάει νότια της Κωνσταντινούπολης και επηρεάζει άμεσα και την Αγία Σοφία.
Αυτό το κομμάτι έχει δεχθεί την φόρτιση από το 1999 και σύμφωνα με απόψεις Γάλλων, Ιαπώνων και Τούρκων σεισμολόγων που συγκλίνουν μεταξύ τους, έπρεπε μέχρι το 2020 να είχε γίνει ένας μεγάλος σεισμός. Τώρα εξαρτάται αν θα σπάσει όλο το ρήγμα ή κάποιο κομμάτι του με τη δυναμικότητα να είναι έως και 7,5 Ρίχτερ.
Επομένως όταν γίνει ένας τέτοιος σεισμός θα έχουμε τεράστιες επιπτώσεις στην παλιά Κωνσταντινούπολη. Γιατί οι περιοχές προς το καινούργιο αεροδρόμιο είναι σύγχρονες κατασκευές και έχουν αντισεισμικό σχεδιασμό.
Έτσι η Αγία Σοφία έχει υψηλή τρωτότητα απέναντι σε έναν ισχυρό σεισμό εξαιτίας των αλλοιώσεων και της φθοράς που έχει υποστεί.
Βέβαια δεν ξέρουμε αν θα καταρρεύσει σε έναν τόσο μεγάλο σεισμό, και το απευχόμαστε αλλά σίγουρα θα έχει σημαντικές ζημιές και αυτή είναι η ανησυχία μας».
Ήδη, πριν από περίπου δέκα ημέρες οι τουρκικές αρχές ξεκίνησαν ένα ευρύ φάσμα εργασιών στην Αγία Σοφία.
Σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης, τα έργα επικεντρώνονται στην ενίσχυση του κεντρικού και των δευτερευόντων τρούλων, με τη χρήση ελαφρύτερων και πιο ανθεκτικών υλικών, αντικαθιστώντας τις μολύβδινες επιστρώσεις και αναβαθμίζοντας τον χαλύβδινο σκελετό.
Οι εργασίες στην Αγία Σοφιά υλοποιούνται υπό την εποπτεία ειδικής επιστημονικής επιτροπής. Ο διακεκριμένος πολιτικός μηχανικός και καθηγητής του Πανεπιστημίου Mimar Sinan, Μεχμέτ Σελίμ Οκτέν, δήλωσε ότι οι παρεμβάσεις κρίνονται απαραίτητες λόγω του σεισμικού κινδύνου που αντιμετωπίζει η περιοχή.
