Το υπουργείο Άμυνας της Πορτογαλίας ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2025 μια επαναξιολόγηση των σχεδίων εκσυγχρονισμού της πολεμικής αεροπορίας, με τον υπουργό Nuno Melo να ανακοινώνει την ακύρωση των σχεδίων για την προμήθεια 27 έως 28 μαχητικών πέμπτης γενιάς F-35A στο πλαίσιο του προγράμματος εκσυγχρονισμού «Air Force 5.3».
Η επιλογή του F-35 είχε προηγουμένως επιβεβαιωθεί τον Απρίλιο του 2024 από τον αρχηγό του επιτελείου της Πολεμικής Αεροπορίας πτέραρχο Joao Cartaxo Alves.
Οι ανησυχίες σχετικά με την πολιτική αξιοπιστία των Ηνωμένων Πολιτειών υπό τη νέα κυβέρνηση του Donald Trump αναφέρθηκαν ως αιτίες δισταγμού σχετικά με την προμήθεια των F-35, με τον Melo να αναφέρει επίσης πιθανούς περιορισμούς στην ικανότητα της πορτογαλικής Πολεμικής Αεροπορίας να χειρίζεται το αεροσκάφος και να λαμβάνει συνεχή προμήθεια ανταλλακτικών.
Γιατί διστάζουν οι Ευρωπαίοι με τα F -35
Η ικανότητα των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ να απενεργοποιούν εξ αποστάσεως τα F-35 με τα άκρως συγκεντρωτικά συστήματα logistics ALIS και ODIN του μαχητικού, έχει αντιμετωπιστεί με σημαντική ανησυχία από πολλά ευρωπαϊκά κράτη.
Ως εναλλακτική λύση για την αντικατάσταση του παλιού και απαρχαιωμένου στόλου των μαχητικών F-16AM/BM της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, το υπουργείο Άμυνας της χώρας έχει δείξει ενδιαφέρον για την προμήθεια σουηδικών μαχητικών Gripen E/F «4+ γενιάς».
Ο Καναδάς, ο οποίος έχει ήδη κάνει παραγγελίες για το F-35A, έχει επιβεβαιωθεί ότι εξετάζει παρομοίως την προμήθεια του αεροσκάφους και την ακύρωση των προγραμματισμένων αγορών του αμερικανικού αεροσκάφους, γράφει το Military Watch Magazine.
Καθώς η Πορτογαλία έχει έναν από τους μικρότερους αμυντικούς προϋπολογισμούς στη Δυτική Ευρώπη και παράλληλα με την Ισπανία έχει το χαμηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην περιοχή, η προμήθεια ενός λιγότερο δαπανηρού μαχητικού μπορεί να θεωρηθεί επαρκής για τις μελλοντικές ανάγκες της χώρας.
Αν και το F-35 έχει αξιολογηθεί σταθερά ως ένα πολύ πιο ικανό αεροσκάφος, το πολιτικό ρήγμα μεταξύ των ΗΠΑ και των Ευρωπαίων συμμάχων τους θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο καμπής για το μέλλον του αεροσκάφους.
Οι Αμερικανοί υποκλίθηκαν στην ισχύ των Su-57 – Ρώσος πρέσβης στην Ινδία: Oι ανταγωνιστές μας δεν είναι έτοιμοι για δίκαιο ανταγωνισμό.
Εν τω μεταξύ οι ΗΠΑ ταπεινώθηκαν, αφού απεδείχθη περίτρανα ότι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν την ισχύ των μαχητικών αεροσκαφών της Ρωσίας ούτε σε.. αεροπορικές επιδείξεις.
Μάλιστα, η σχετική διαφορά δυναμικής μεταξύ της ρωσικής και της αμερικανικής αεροπορικής τεχνολογίας, διεφάνη όταν οι Αμερικανοί απέσυραν μαχητικά F-35 από μια έκθεση στρατιωτικών εξοπλισμών στην Ινδία τον Φεβρουάριο 2025.
Μέσα σε αυξανόμενες εικασίες σχετικά με τα σχέδια του υπουργείου Άμυνας της Ινδίας να προμηθευτεί ρωσικά Su-57 πέμπτης γενιάς, το μαχητικό πραγματοποίησε το ντεμπούτο του στη μεγαλύτερη αεροπορική έκθεση της Ινδίας, Aero India, όπου για πρώτη φορά βρέθηκε απέναντι στον αμερικανικό ανταγωνιστή του, το F-35.
Τα Su-57 και F-35 είναι τα μοναδικά μαχητικά πέμπτης γενιάς που βρίσκονται σε παραγωγή εκτός της Κίνας, όπου ήδη κατασκευάζονται τα J-20 και FC-31.
Σύμφωνα με ρωσικές πηγές, η παρουσία του Su-57 στο Aero India οδήγησε την Πολεμική Αεροπορία των Ηνωμένων Πολιτειών στην ακύρωση των προγραμματισμένων επιδείξεων πτήσης του F-35 και του F-16, μόλις λίγες ημέρες πριν από την έκθεση.
Ο Ρώσος πρέσβης στην Ινδία, Denis Alipov, σχολίασε το γεγονός δηλώνοντας:
«Όπως δείχνει η πράξη, οι ανταγωνιστές μας δεν είναι έτοιμοι για δίκαιο ανταγωνισμό».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επιχειρήσει να εξάγουν το F-16 στην Ινδία, ενώ αξιωματούχοι έχουν αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο προμήθειας του F-35 στη χώρα.
Παράλληλα, και η Ρωσία συνεχίζει να προσφέρει το Su-57 στις ινδικές ένοπλες δυνάμεις.
Η ακύρωση της πτητικής επίδειξης των αμερικανικών μαχητικών θεωρείται ευρέως ως προσπάθεια αποφυγής δυσμενών συγκρίσεων με το Su-57, το οποίο φημίζεται για τις εξαιρετικές του επιδόσεις, ειδικά σε χαμηλές ταχύτητες.
