Τη δέσμευσή του να προχωρήσει στην αγορά μαχητικών Eurofighter Typhoon μέσω διαπραγματεύσεων με το Ηνωμένο Βασίλειο επιβεβαίωσε στις 24 Απριλίου το τουρκικό Υπουργείο Άμυνας, λαμβάνοντας αποστάσεις από δημοσιεύματα που ανέφεραν ότι η Γερμανία άσκησε βέτο στη συμφωνία ως απάντηση στη σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης και βασικού προεδρικού αντιπάλου της αντιπολίτευσης, Ekrem Imamoglu, σύμφωνα με τη γνωστή ιστοσελίδα Nordic Monitor.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια ενημέρωσης, Τούρκοι αξιωματούχοι άμυνας τόνισαν ότι οι διαβουλεύσεις για την προμήθεια των Eurofighter Typhoon έχουν διεξαχθεί αποκλειστικά με τις βρετανικές αρχές και εκπροσώπους της κατασκευάστριας εταιρείας.
«Δεν έχουμε πραγματοποιήσει καμία συνομιλία με τη Γερμανία σχετικά με την πώληση των Eurofighter» ανέφεραν χαρακτηριστικά.
«Από την αρχή, οι συνομιλητές μας ήταν Βρετανοί αξιωματούχοι και δεν έχουμε λάβει καμία επίσημη αρνητική αντίδραση.
Η διαδικασία συνεχίζεται όπως έχει προγραμματιστεί, συμπεριλαμβανομένων των αξιολογήσεων τιμολόγησης που είναι σε εξέλιξη».
Η επιβεβαίωση αυτή ήρθε εν μέσω αυξανόμενης έντασης, καθώς γερμανικά ΜΜΕ ανέφεραν ότι το Βερολίνο έχει σταματήσει την παράδοση σχεδόν 30 μαχητικών Eurofighter Typhoon στην Τουρκία.
Η απόφαση αυτή φέρεται να συνδέεται με τη φυλάκιση του βασικού πολιτικού αντιπάλου του Τούρκου προέδρου Recep Tayyip Erdogan, Ekrem Imamoglu, ο οποίος συνελήφθη στις 23 Μαρτίου, σε μια υπόθεση που έχει χαρακτηριστεί αμφιλεγόμενη.
Από το κελί της φυλακής, ο Imamoglu απηύθυνε γραπτή έκκληση προς τη γερμανική κυβέρνηση, ζητώντας να ανακαλέσει το φερόμενο βέτο.
«Σύμφωνα με όσα καταλαβαίνω από τον Τύπο, η γερμανική κυβέρνηση έχει ασκήσει βέτο στην πώληση των Eurofighter, που η πολεμική μας αεροπορία έχει επείγουσα ανάγκη και αναμένει εδώ και καιρό», έγραψε ο Ιμάμογλου.
«Προς τη νέα κυβέρνηση της Γερμανίας λέω το εξής: η Τουρκία είναι μεγαλύτερη από τον Erdogan.
Οι κυβερνήσεις έρχονται και φεύγουν, αλλά τα εθνικά συμφέροντα της Τουρκίας υπερτερούν τόσο του Erdogan όσο και των δικών μου. Σας ζητώ με σεβασμό να επανεξετάσετε την απόφασή σας».
Συνέχισε: «Το τέλος της διακυβέρνησης Erdogan πλησιάζει.
Η νέα ηγεσία της Τουρκίας θα συνεργαστεί με όλους τους συμμάχους μας, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με βάση τα κοινά συμφέροντα, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Υπό τη δική μας διακυβέρνηση, δεν έχω καμία αμφιβολία ότι η Τουρκία θα γίνει πλήρες μέλος της ΕΕ».
Τι ανέφερε η Handelsblatt…
Η έκκλησή του ήρθε μετά από δημοσίευμα της γερμανικής οικονομικής εφημερίδας Handelsblatt, σύμφωνα με το οποίο η απερχόμενη κυβερνητική συμμαχία Σοσιαλδημοκρατών και Πρασίνων είχε αποφασίσει να μπλοκάρει τη συμφωνία, επικαλούμενη ανησυχίες για δημοκρατική οπισθοδρόμηση και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία, ιδιαίτερα μετά τη σύλληψη του Imamoglu.
Οι σχέσεις Τουρκίας-Γερμανίας στον τομέα της άμυνας έχουν παραμείνει τεταμένες τα τελευταία χρόνια, συχνά επηρεαζόμενες από πολιτικές εξελίξεις στην Άγκυρα.
Η Γερμανία έχει στο παρελθόν μπλοκάρει πωλήσεις όπλων στην Τουρκία λόγω της απόκτησης από την Άγκυρα ρωσικών πυραυλικών συστημάτων S-400 και στρατιωτικών επεμβάσεων στη Συρία.
Μια διπλωματική πρόοδος φάνηκε να σημειώνεται στα τέλη του 2024.
Κατά την επίσκεψή του στην Κωνσταντινούπολη στις 19 Οκτωβρίου, ο Γερμανός Καγκελάριος Olaf Scholz επιβεβαίωσε ότι η Γερμανία είχε δώσει αρχική έγκριση για τη συμφωνία των Eurofighter, με το Ηνωμένο Βασίλειο να ηγείται των διαπραγματεύσεων.
Η εξέλιξη αυτή ανακοινώθηκε επίσημα στις 13 Νοεμβρίου από τον Τούρκο Υπουργό Άμυνας, Yasar Guler, ο οποίος δήλωσε ότι η Γερμανία είχε άρει τη μακροχρόνια αντίθεσή της στη συμφωνία.
Η αλλαγή στάσης θεωρήθηκε σημαντικό βήμα για την αποκατάσταση των αμυντικών σχέσεων.
Ως συμβολική ένδειξη στρατιωτικής προσέγγισης, ο Γερμανός Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Carsten Breuer επισκέφθηκε την Άγκυρα στις 15 Απριλίου, όπου συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του, στρατηγό Metin Gyurak, καθώς και με τον υπουργό Άμυνας Guler, ενώ ξεναγήθηκε και σε βασικές αμυντικές εγκαταστάσεις, όπως η κρατική αμυντική εταιρεία Aselsan και η Turkish Aerospace Industries.
Παρά τη νέα διαμάχη γύρω από την πώληση των Eurofighter, Τούρκοι αξιωματούχοι άμυνας έχουν επανειλημμένα τονίσει τον εποικοδομητικό ρόλο που έχει διαδραματίσει το Ηνωμένο Βασίλειο καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας προμήθειας.
Στις 20 Μαρτίου, η Βρετανίδα Πρέσβης στην Τουρκία, Jill Morris, συναντήθηκε στην Άγκυρα με τον Αναπληρωτή Υπουργό Άμυνας Musa Heybet και άλλους υψηλόβαθμους Τούρκους αξιωματούχους, προκειμένου να προχωρήσουν οι συζητήσεις για την πώληση των μαχητικών.
Οι συνομιλίες επικεντρώθηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες, στις τεχνικές προδιαγραφές, την τιμολόγηση και στρατηγικά ζητήματα.
Τουρκικές πηγές επιβεβαιώνουν ότι κατά τη συνάντηση επαναβεβαιώθηκε η κοινή δέσμευση για την ολοκλήρωση της συμφωνίας.
Η Τουρκία φέρεται να στοχεύει στην απόκτηση 40 Eurofighter Typhoon, ξεκινώντας με 20 μεταχειρισμένα αεροσκάφη Tranche 1 από το Ηνωμένο Βασίλειο και ακολουθούμενα από 20 καινούργια Tranche 4.
Οι πρώτες παραδόσεις αναμένονται να ξεκινήσουν το 2026, με πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα έως το 2030. Τουρκικά δημοσιεύματα αναφέρουν ότι μεταχειρισμένα αεροσκάφη που είχαν πωληθεί προηγουμένως σε χώρες του Κόλπου ενδέχεται να περιλαμβάνονται στην πρόταση του Ηνωμένου Βασιλείου.
Αξιωματούχοι άμυνας επιβεβαιώνουν ότι βρίσκονται υπό εξέταση προτάσεις τιμολόγησης και διαμορφώσεων.
Ενδιαφέρον για Eurofighter Typhoon
Το ενδιαφέρον της Τουρκίας για τα Eurofighter Typhoon εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική για τον εκσυγχρονισμό της γηρασμένης πολεμικής της αεροπορίας.
Μετά τον αποκλεισμό της από το αμερικανικό πρόγραμμα Joint Strike Fighter F-35 το 2021, εξαιτίας της αγοράς του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400, η Άγκυρα στράφηκε σε ευρωπαϊκές εναλλακτικές λύσεις.
Το Eurofighter Typhoon κατασκευάζεται από έναν πολυεθνικό κοινοπρακτικό οργανισμό που περιλαμβάνει την Airbus Defence and Space (Γερμανία και Ισπανία), τη BAE Systems (Ηνωμένο Βασίλειο) και τη Leonardo (Ιταλία).
Αν και η αρχική έγκριση της Γερμανίας πέρυσι θεωρήθηκε κομβικής σημασίας, Τούρκοι αξιωματούχοι τονίζουν ότι οι διαπραγματεύσεις για την προμήθεια έχουν γίνει απευθείας με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Eurofighter GmbH, τον κατασκευαστή του διεθνούς κονσόρτσιουμ.
Παρόλο που η κυβέρνηση του προέδρου Erdogan έχει γνωρίσει τεταμένες σχέσεις τόσο με την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και με τις Ηνωμένες Πολιτείες τα τελευταία χρόνια, η Τουρκία διατηρεί σχετικά καλές σχέσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Keir Starmer προσκάλεσε την Τουρκία σε σύνοδο για την Ουκρανία με περιορισμένο αριθμό συμμετεχόντων, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο στις 2 Μαρτίου και περιλάμβανε επιλεγμένα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η πρόσκληση αυτή προκάλεσε εντύπωση, καθώς η Τουρκία δεν είναι μέλος της ΕΕ.
Η απόφαση του Starmer να συμπεριλάβει την Άγκυρα στη σύνοδο αντανακλά αυτή τη συνεχιζόμενη συνεργασία και υποδηλώνει μια στρατηγική προσπάθεια του Λονδίνου να ενισχύσει την εμπλοκή του με την Τουρκία σε κρίσιμα διεθνή ζητήματα, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Η προγραμματισμένη απόκτηση Eurofighter Typhoon από την Τουρκία, εξοπλισμένων με προηγμένους πυραύλους αέρος-αέρος Meteor, έχει προκαλέσει ανησυχία στην Ελλάδα, η οποία βρίσκεται σε μακροχρόνια στρατιωτική αντιπαλότητα με την Τουρκία στο Αιγαίο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, Έλληνες αξιωματούχοι κινούνται μέσω διπλωματικών διαύλων για να περιορίσουν την πρόσβαση της Άγκυρας σε όπλα υψηλών δυνατοτήτων.
Παράλληλα, η Τουρκία συνεχίζει να ενδιαφέρεται για επιστροφή στο πρόγραμμα F-35 και ασκεί πιέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες για την άρση των κυρώσεων στο πλαίσιο του νόμου CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act), καθώς και για την επιτάχυνση της πώλησης F-16, που επανεκκίνησε αφότου η Τουρκία απέσυρε την αντίθεσή της στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Ο πρόεδρος Erdogan έθεσε αυτά τα ζητήματα κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας στις 16 Μαρτίου με τον Αμερικανό πρόεδρο Donald Trump, τονίζοντας τα κοινά συμφέροντα ασφαλείας.
Το 2021, η αμερικανική κυβέρνηση είχε απομακρύνει επισήμως την Τουρκία από το πρόγραμμα F-35 εξαιτίας της αγοράς του ρωσικού συστήματος S-400 το 2017.
….θα σας δωσει ολους απο μια σφεντονα μολις ερθει η ωρα , ειναι το μονο υπεροπλο που μπορει να παραγει η χωρα
Αυτοί είναι οι Άγγλοι, ανέκαθεν εχθροί τής Ελλάδας, καί όσο δεν υπάρχει κυβέρνηση στην Ελλάδα η Τουρκία θα γίνεται στρατιωτικά αστακός από τούς φίλους μας καί εταίρους F-16, F-35, Eurofighter Typhoon, πυραύλους Meteor.