Οι δύο βασικές πηγές συναλλάγματος για την εθνική οικονομία, τουρισμός και ναυτιλία, κάνουν φέτος εντυπωσιακή εκτίναξη, όπως δείχνουν τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις του Αυγούστου ήταν περίπου κατά 500 εκατ. ευρώ αυξημένες αυτό τον Αύγουστο, σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2016, ξεπερνώντας τα 3,5 δισ. ευρώ. Την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου, η αύξηση των ταξιδιωτικών εσόδων πλησιάζει το 1 δισ. ευρώ και το συνολικό τους ύψος φθάνει τα 10,5 δισ. ευρώ.
Κοντά στα 5,9 δισ. ευρώ φθάνουν οι εισπράξεις του 8μήνου από τις μεταφορές, δηλαδή κυρίως τη ναυτιλία, και είναι αυξημένες κατά 900 εκατ. ευρώ, σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2016.
Έτσι, η συνολική συνεισφορά του ισοζυγίου των υπηρεσιών στο πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών είναι εντυπωσιακή. Το πλεόνασμα από τις υπηρεσίες έφθασε το οκτάμηνο τα 12,285 δισ. ευρώ και είναι αυξημένο κατά 1,5 δισ. ευρώ.
Μεγάλο ενδιαφέρον, όμως, έχουν οι συγκρίσεις με το 2015, που δείχνουν ότι, στην πραγματικότητα, δεν μιλάμε για κάποια «απογείωση» του τουρισμού και της ναυτιλίας, αλλά απλώς για επιστροφή στα σημεία που βρίσκονταν το 2015, έτος επιβολής των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων.
Στο οκτάμηνο του 2017, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις σχεδόν έφθασαν το επίπεδο της ίδιας περιόδου του 2015 (10,5 δισ. ευρώ έναντι 10,6), ενώ οι εισπράξεις από τις μεταφορές (ναυτιλία), παρά την άνοδο σε σχέση με το 2016, παρέμεναν σε μεγάλη απόσταση (1,6 δισ. ευρώ) σε σχέση με το 2015.
Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, τα στοιχεία αυτά περιγράφουν τις στρεβλώσεις που δημιούργησε στην οικονομία η επιβολή των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, το καλοκαίρι του 2015.
Εντός του ίδιου έτους της επιβολής των capital control, η τουριστική βιομηχανία και οι εφοπλιστές δεν πρόλαβαν να κάνουν μεγάλη προσαρμογή στα κεφάλαια που φέρνουν εντός συνόρων, αλλά φαίνεται ότι την έκαναν το 2016: η καθίζηση των εσόδων από τουρισμό και ναυτιλία σε πολύ μεγάλο βαθμό ήταν αποτέλεσμα ειδικών χειρισμών που έγιναν, για να μένουν περισσότερα έσοδα εκτός Ελλάδας, δηλαδή μακριά από τη «φυλακή» των capital control.
Πληρωμές τουριστικών πακέτων γίνονταν σε εταιρείες του εξωτερικού και στις εγχώριες συνδεδεμένες επιχειρήσεις έφθαναν λιγότερα, όσα χρειάζονταν για τις πληρωμές λειτουργικών εξόδων. Κάτι ανάλογο έγινε και από τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις, που έφερναν στην Ελλάδα μόνο τα απαραίτητα για την κάλυψη εξόδων.
Η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, η χαλάρωση των capital control (κυρίως για το «νέο» χρήμα) και η εμπέδωση της βεβαιότητας ότι δεν θα υπάρξουν νέα «ατυχήματα» φαίνεται ότι άλλαξαν από φέτος την τακτική των συναλλαγματοφόρων κλάδων του τομέα υπηρεσιών και φέρνουν περισσότερα κεφάλαια εντός συνόρων, κάτι που εξηγεί, σε μεγάλο βαθμό, τις εντυπωσιακές μεταβολές των εισπράξεων μεταξύ 2017 και 2016.
Αποδεικνύεται, έτσι, ότι τα capital control είχαν για την οικονομία πολύ περισσότερες παρενέργειες από όσες ήταν προφανείς στις καθημερινές συναλλαγές όλων μας…
