Την Τετάρτη, η Κομισιόν θα αποκαλύψει τη «Λευκή βίβλο» που αφορά το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας.
Αυτή η έκθεση, 20 σελίδων, περιλαμβάνει προτάσεις για τη δημιουργία κοινών αγορών όπλων και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας. Επιπλέον, αναγνωρίζει τομείς όπου απαιτείται συλλογική κάλυψη κενών.
Η «Λευκή βίβλος» προέρχεται από τις προτάσεις που παρουσίασε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σχετικά με τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης, οι οποίες εγκρίθηκαν από τους Ευρωπαίους ηγέτες την προηγούμενη εβδομάδα.
Η σύνταξη του εγγράφου έγινε από τον επίτροπο Άμυνας, Άντριους Κουμπίλιους, και την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλας. Η παρουσίαση θα γίνει την Τετάρτη (19/3) και θα ακολουθήσει συζήτηση στη Σύνοδο Κορυφής που θα διεξαχθεί στις 20-21 Μαρτίου.
Το έγγραφο θέτει πέντε στρατηγικές προτεραιότητες, σύμφωνα με τα προσχέδια που επικαλούνται διεθνή ΜΜΕ τα τελευταία 24ωρα: εξασφάλιση κρίσιμων βιομηχανικών εισροών και μείωση εξαρτήσεων, προώθηση αμυντικών δεξιοτήτων και τεχνογνωσίας, ενίσχυση των βιομηχανικών δυνατοτήτων σε όλη την ΕΕ, μείωση της γραφειοκρατίας, άρση των περιορισμών για τις πωλήσεις αμυντικών προϊόντων.
«Η ανοικοδόμηση της ευρωπαϊκής άμυνας απαιτεί μια τεράστια επένδυση με διάρκεια», επισημαίνεται στο προσχέδιο, το οποίο ενδέχεται να τροποποιηθεί πριν από την παρουσίαση.
Ανάμεσα στα κρίσιμα στοιχεία της νέας πολιτικής είναι η προώθηση της παραγωγής όπλων εντός της Ένωσης και από εταιρείες τρίτων χωρών με την ίδια νοοτροπία, η ενθάρρυνση των κοινών αγορών όπλων και η διευκόλυνση της χρηματοδότησης αμυντικών πρότζεκτ. Επίσης, υπογραμμίζεται ότι πρέπει να βρεθούν στο επίκεντρο οι βασικοί τομείς στους οποίους υπάρχει «κενό» ευρωπαϊκών δυνατοτήτων.
Στις 20 σελίδες γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής απέναντι στην Ουκρανία, την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ. «Η Ευρώπη δεν μπορεί να θεωρεί δεδομένη την εγγύηση ασφαλείας των ΗΠΑ και πρέπει να εντείνει σημαντικά τη συνεισφορά της για τη συντήρηση του ΝΑΤΟ», τονίζει η «Λευκή βίβλος».
Όμως, υπογραμμίζει ότι το ΝΑΤΟ «παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος της συλλογικής άμυνας στην Ευρώπη». Σημειώνει ότι η Ευρώπη εξαρτάται από τις αμερικανικές στρατιωτικές δυνατότητες, κάτι που δημιουργεί κίνδυνο τώρα που οι ΗΠΑ «επανεξετάζουν την προσέγγισή τους και μπορεί να αποφασίσουν να περιορίσουν τη χρήση ή ακόμα και να σταματήσουν τη χρήση αυτών των δυνάμεων».
Οι τομείς προτεραιότητας
Η «Λευκή βίβλος» για την ευρωπαϊκή άμυνα σκιαγραφεί επτά τομείς στους οποίους πρέπει να δοθεί προτεραιότητα για τις επενδύσεις.
Μεταξύ άλλων, αυτοί είναι: αεροπορική και πυραυλική άμυνα, συστήματα πυροβολικού, πυρομαχικά και πύραυλοι, drones και συστήματα αντι-drone, στρατιωτική κινητικότητα, τεχνητή νοημοσύνη, κβαντική, κυβερνοχώρος και ηλεκτρονικός πόλεμος, προστασία κρίσιμων υποδομών.
Η κάλυψη αυτών των κενών μπορεί να γίνει με συλλογικό τρόπο, υπογραμμίζεται. «Θα απαιτηθούν πανευρωπαϊκά εμβληματικά πρότζεκτ, καθώς η κλίμακα, το κόστος και η πολυπλοκότητα των περισσότερων πρότζεκτ σε αυτούς τος τομείς υπερβαίνουν τις δυνατότητες των χωρών», σημειώνεται.
Προτεραιότητα στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία
Η Ένωση «θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο της ευρωπαϊκής προτίμησης στις δημόσιες προμήθειες για στρατηγικούς τομείς και τεχνολογίες που συνδέονται με την άμυνα», αναφέρει η «Λευκή βίβλος».
Ακόμα, υπογραμμίζει την ανάγκη για συλλογικές προμήθειες, ως μέσο αντιμετώπισης της κατακερματισμένης αμυντικής αγοράς της Ένωσης και για να έχουν οι χώρες την οικονομική δύναμη να συνάψουν συμφέρουσες συμφωνίες. Η Κομισιόν «θα μπορούσε επίσης να ενεργεί ως κεντρικός φορέας αγορών, για λογαριασμό τους», σημειώνει, αλλά διαβεβαιώνει ότι οι χώρες- μέλη θα είναι υπεύθυνες για τις δικές τους ένοπλες δυνάμεις.
Τα αρχικά βήματα που αναφέρει το έγγραφο είναι μεταξύ άλλων οι χώρες: 1) να εγκρίνουν την προτεινόμενη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων της Ένωσης, για να διευκολυνθεί η αύξηση των αμυντικών δαπανών, 2) να συμφωνήσουν να συνεργαστούν στο 35% των αμυντικών δαπανών, 3) να εγκρίνουν το ευρωπαϊκό πρόγραμμα αμυντικής βιομηχανίας ύψους 1,5 δισ. ευρώ, 4) να συμφωνήσουν σε κρίσιμους τομείς δυνατοτήτων με το ΝΑΤΟ.
Τέλος, η «Λευκή βίβλος» περιλαμβάνει και μέτρα για τη στήριξη στην Ουκρανία. Αυτά μεταξύ άλλων αφορούν 1,5 εκατ. βλήματα πυροβολικού, συστήματα αεράμυνας, συνέχιση της εκπαίδευσης στρατιωτών και παραγγελίες στην ουκρανική αμυντική βιομηχανίας.
Politico, Euronews, Reuters
