Η στρατηγική του Ντόναλντ Τραμπ για την επιβολή δασμών έχει προκαλέσει ανησυχία στις διεθνείς αγορές. Μέσα σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα, από το απόγευμα της Τρίτης έως το μεσημέρι της Πέμπτης, ο Αμερικανός πρόεδρος επέβαλε νέους δασμούς στην Κίνα και ανέστειλε προσωρινά τους δασμούς που είχαν επιβληθεί σε άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αυτή η κίνηση προκάλεσε αναταράξεις στο παγκόσμιο εμπόριο και τις χρηματαγορές, με σημαντικές οικονομικές απώλειες.
Το πρωί της Τετάρτης, οι δασμοί που είχε επιβάλει ο Τραμπ ήταν οι υψηλότεροι των τελευταίων εκατό ετών για εισαγόμενα προϊόντα. Η αιφνιδιαστική αυτή αλλαγή δημιούργησε μια ασταθή κατάσταση στις διεθνείς αγορές, με αποτέλεσμα να χαθούν τρισεκατομμύρια δολάρια. Η προσπάθεια του προέδρου να αναδιαμορφώσει το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα ενδέχεται να οδηγήσει σε μια μεγαλύτερη οικονομική κρίση.
Ωστόσο, ώρες αργότερα, ο Τραμπ ανακάλεσε μερικώς τους δασμούς που είχε μόλις επιβάλλει σε όλες τις χώρες, εξαιρώντας την Κίνα και κλιμακώνοντας τον εμπορικό πόλεμο που είχε κηρύξει εναντίον της. Τα χρηματιστήρια εκτινάχθηκαν. «Μάλλον λένε ότι ήταν η σπουδαιότερη μέρα στην οικονομική ιστορία» έγραψε ο ίδιος κομπάζοντας στο Truth Social.
Οι αναιρέσεις του Τραμπ
Μέσα σε διάστημα λιγότερο από τρεις μήνες από τη στιγμή που ανέλαβε για δεύτερη φορά την ηγεσία των ΗΠΑ, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει επιβάλλει και παύσει συμπληρωματικούς δασμούς τρεις φορές, παρά το γεγονός ότι προηγουμένως επέμενε ότι δεν θα το κάνει. Όμως από το απόγευμα της Τρίτης, ο Τραμπ και οι σύμβουλοι εμπορίου του μίλησαν με αρκετούς Ρεπουμπλικάνους γερουσιαστές και κορυφαίους παγκόσμιους ηγέτες, οι οποίοι εξέφρασαν έντονα την ανησυχία τους ότι οι παγκόσμιες αγορές παραπαίουν και κρίνεται μία παγκόσμια ύφεση. Τον προτρέπουν να δράσει.
Μέχρι αργά το απόγευμα της Τετάρτης, ο Ντόναλντ Τραμπ είπε ότι σκεφτόταν να αλλάξει πορεία «τις τελευταίες ημέρες». Η τελική απόφαση, είπε, «μάλλον ήρθε νωρίς σήμερα το πρωί, αρκετά νωρίς σήμερα το πρωί. Απλώς την έγραψα. Δεν μπορούσαν να κάνω χρήση, δεν είχαμε πρόσβαση σε δικηγόρους», είπε στους δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο. «Το γράψαμε από την καρδιά μας».
«Αλλά αυτό ήταν κάτι, για το οποίο μιλούσαμε τον τελευταίο καιρό και αποφασίσαμε να τραβήξουμε τη σκανδάλη και το κάναμε σήμερα και είμαστε πολύ χαρούμενοι για αυτό» πρόσθεσε.
Αργά το βράδυ της Τρίτης, ο Τραμπ είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τους Ρεπουμπλικανούς γερουσιαστές, σύμφωνα με τρεις πηγές που είναι γνώστες του περιστατικού. Εκεί κάποιοι από τους γερουσιαστές εξέφρασαν τις ανησυχίες τους για τους δασμούς. Εκείνο το βράδυ, ο Τραμπ επίσης παρακολουθούσε τις αγορές ομολόγων και οι άνθρωποι ήταν λίγο ανήσυχοι, όπως είπε ο ίδιος. Ορισμένοι από τους γερουσιαστές εξέφρασαν την επιθυμία ο Τραμπ να διαπραγματευτεί με άλλες χώρες κατά μόνας για τους δασμούς. «Θα το αφήσω στην δική σας ευχαίρεια, τι είναι και τι δεν είναι αρκετό» είπε ο Γερουσιαστής Γκράχαμ το βράδυ της Τρίτης στον Τραμπ, αλλά «βλέπετε ότι ο κόσμος αναζητά κάποια σημάδια».
Οι δύο εναλλακτικές
Από την άλλη, ένας άλλος ο γερουσιαστής, ο Κρουζ, είπε ότι τόνισε στον Τραμπ πως είχαν πλέον δύο δρόμους να διαλέξουν για τους δασμούς. Είτε ο Τραμπ θα τους χρησιμοποιούσε ως μοχλό πίεσης στις άλλες χώρες για να μειώσουν εκείνες από την πλευρά τους τους δασμούς προς τις ΗΠΑ, είτε θα διατηρούσε τους δασμούς που είχε ήδη ανακοινώσει την περασμένη εβδομάδα που θα οδηγούσαν τις άλλες χώρες σε ανταποδοτικούς δασμούς. Το δεύτερο αυτό αποτέλεσμα θα ήταν καταστροφικό για τις ΗΠΑ, είπε γερουσιαστής Κρουζ του Τέξας. Πρόσθεσε πως τον ενθάρρυνε να να διαπραγματευτεί γρήγορα μία ή περισσότερες εμπορικές συμφωνίες. Ο Κρουζ είπε ότι ήλπιζε να επηρεάσει τον Τραμπ και πως η απόφαση του προέδρου την Τετάρτη θα ήταν «σύμφωνη με τις ανησυχίες και τις αντιρρήσεις» των γερουσιαστών.
Η παύση και οι επικοινωνίες
Αφού ανακοίνωσε μια παύση 90 ημερών σε ορισμένους δασμούς, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ στις 9 Απριλίου ισχυρίστηκε ότι πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, ήθελαν να διαπραγματευτούν. Το πρωί της Τετάρτης, ο Τραμπ συναντήθηκε στον Λευκό Οίκο με τον γερουσιαστής John Thune και μίλησε στο τηλέφωνο με την Ελβετή Πρόεδρο Karin Keller-Sutter, της οποίας τα Rolex και οι σοκολάτες της χώρας «χτυπήθηκαν» με δασμούς 31% μέσα σε μια νύχτα, σχολιάζει η Washington Post.
Κατά τη διάρκεια της 25λεπτης επικοινωνίας τους, υπογράμμισε τον ρόλο που διαδραματίζουν οι ελβετικές επιχειρήσεις στη δημιουργία θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ και σημείωσε ότι η χώρα της κατάργησε πέρυσι τους δασμούς στις εισαγωγές αμερικανικών βιομηχανικών αγαθών, δήλωσε εκπρόσωπος του ελβετικού υπουργείου Οικονομικών.
Στη συνέχεια ο Τραμπ παρακολούθησε τον Τζέιμι Ντάιμον, τον διευθύνοντα σύμβουλο του τραπεζικού κολοσσού JPMorgan Chase, να δίνει συνέντευξη στο Fox News περίπου στις 8 το πρωί. «Έχω μια σχετικά απλή άποψη, αλλά νομίζω ότι θα μπορούσε να χειροτερέψει εάν δεν σημειώσουμε κάποια πρόοδο εδώ», είπε εκείνος στη συνέντευξη, η οποία μεταδόθηκε αρκετές ώρες πριν από την ανακοίνωση του Τραμπ.
Αναρτήσεις κι άλλες αναρτήσεις
Σε ανάρτησή του το πρωί της Τετάρτης, ο Ντόναλντ Τραμπ έγραψε «παραμείνετε ψύχραιμοι!» καλώντας τους Αμερικανούς να μην ανησυχούν. Λίγα λεπτά αργότερα, δημοσίευσε: «Αυτή είναι μία υπέροχη εποχή για τις αγορές». Ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λάτνικ, εν τω μεταξύ, κάλεσε τον κορυφαίο εμπορικό αξιωματούχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Μάρος Σέφκοβιτς, του οποίου το μπλοκ ενέκρινε την Τετάρτη αντίμετρα για τους δασμούς σε χάλυβα και αλουμίνιο των ΗΠΑ. Οι ηγέτες – που αντιπροσωπεύουν τη μεγαλύτερη ξένη αγορά για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες των ΗΠΑ – ετοίμαζαν μεγαλύτερα αντίποινα, παρόλο που επεδίωκαν μια συμφωνία για να άρουν όσο το δυνατόν περισσότερα εμπορικά εμπόδια με την Ουάσιγκτον.
Μέχρι το μεσημέρι, ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ και ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ ετοίμαζαν με τον Τραμπ μία έκπληξη ακόμα και για τους Ρεπουμπλικάνους.. Λίγο περισσότερο από μία ώρα αφότου ανακοίνωσε τη μερική παύση των δασμών, ο Τραμπ είπε σύμφωνα με την Washington Post, «Τίποτα δεν έχει τελειώσει ακόμα, αλλά έχουμε τρομερή ανταπόκριση από άλλες χώρες. Θα έχουμε κάτι που κανείς δεν θα μπορούσε καν να το ονειρευτεί».
Μετά την ανακοίνωση, οι σύμβουλοι του Τραμπ έσπευσαν να δηλώσουν ότι αυτή ήταν η στρατηγική από την αρχή. «Η βασική στρατηγική του προέδρου Τραμπ, η τολμηρή συμπεριφορά και ο λαμπρός τακτικός σχεδιασμός έχουν κάνει περισσότερα για τη μεταρρύθμιση του διαλυμένου διεθνούς εμπορίου μέσα σε λίγες μέρες από ό,τι έχει πετύχει οποιοσδήποτε εδώ και δεκαετίες, απομονώνοντας οικονομικά και πολιτικά τον παγκόσμιο αρχιτέκτονα της οικονομικής επιθετικότητας: την Κίνα», έγραψε ο Αναπληρωτής Επιτελάρχης Στίβεν Μίλερ στο X.
Αλλά ακόμα και στο εσωτερικό του Λευκού Οίκου ορισμένοι φαίνεται ότι δεν γνώριζαν τίποτα για αυτή την ανατροπή. Μόλις λίγα λεπτά μετά την ανάρτηση Τραμπ για την παύση στην επιβολή δασμών, βοηθοί του έτρεχαν να δουν πώς θα μπορούσαν να προχωρήσουν διαδικαστικά και επικοινωνιακά. Ανώτατος διπλωμάτης έμαθε για την εξέλιξη αυτή από μήνυμα δημοσιογράφου ελάχιστα δευτερόλεπτα μετά την ανάρτηση Τραμπ στο Truth Social.
Μετά την ανάρτηση, ο Λευκός Οίκος έτρεχε να μάθει λεπτομέρειες για τη διαχείριση της νέας αυτής εξέλιξης καθώς οι δημοσιογράφοι ρωτούσαν αν αυτό θα εφαρμοζόταν σε Καναδά και Μεξικό. Τίποτα δεν ήταν σαφές ακόμα. Πριν την ανακοίνωση Τραμπ, την Τετάρτη, ο Λευκός Οίκος γνώριζε απλά ότι ο πρόεδρος θα χαιρετούσε τους πρωταθλητές του NASCAR και θα υπέγραφε νέες εκτελεστικές αποφάσεις το απόγευμα. Μόνο αυτό. Αλλά καθώς οι ανησυχητικές οικονομικές ειδήσεις τρεμόπαιζαν στις τηλεοράσεις στη Δυτική Πτέρυγα, οι Μπεσέντ και Λούτνικ συναντήθηκαν με τον Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο για να καταγράψουν τη διατύπωση της ανακοίνωσής του.
Ο Πίτερ Ναβάρο, επί μακρόν εμπορικός σύμβουλος του Τραμπ, ο οποίος τον είχε προτρέψει να ακολουθήσει μια επιθετική δασμολογική πολιτική, δεν συμμετείχε στη συζήτηση στο Οβάλ Γραφείο. Αυτό ήταν μία πιθανή ένδειξη ότι η επιθετική του πολιτική έχανε έδαφος. Μπέσεντ και Ναβάρο θεωρούνταν ευρέως ότι είχαν αντίθετες προοπτικές σε ό,τι αφορά στους δασμούς παρά το γεγονός ότι οι σύμβουλοι του Τραμπ επιμένουν ότι υπάρχει κοινή πορεία και ομοφωνία, υποστηρίζοντας όλες τις αποφάσεις του Τραμπ για το θέμα. Ο Ναβάρο, ο οποίος εθεάθη μέσα στη Δυτική Πτέρυγα την Τετάρτη, συμμετείχε σε συνέντευξη στο Fox Business έξω από τον Λευκό Οίκο αμέσως μετά την ανακοίνωση του Τραμπ, περιγράφοντας το θέμα ως μια «όμορφη διαπραγμάτευση».
Απέφυγε τους δημοσιογράφους και τόνισε «Δουλεύουμε όμορφα μαζί. Ο Σκότι είναι ένας από τους καλύτερους φίλους μου, δουλεύουμε μαζί χρόνια τώρα… Όλοι κάνουμε τη δουλειά μας για τον πρόεδρο και αυτό είναι το αποτέλεσμα».
Λίγο αργότερα καθώς ο Τραμπ μιλούσε σε δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο, αποκάλυψε την ευρύτερη στρατηγική του καθώς οι τεράστιοι δασμοί της περασμένης εβδομάδας έδωσαν τη θέση τους στη μερική αναστολή της Τετάρτης. «Πολλές φορές δεν πρόκειται για διαπραγμάτευση μέχρι να γίνει», είπε ο Τραμπ. «Και αυτό συμβαίνει τώρα».
