Η κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ προχωρά σε μια εκτεταμένη αναδιοργάνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, με στόχο την κατάργηση υπηρεσιών και προγραμμάτων που θεωρούνται μη ευθυγραμμισμένα με τα εθνικά συμφέροντα των ΗΠΑ, καθώς και την ενσωμάτωση του Οργανισμού για τη Διεθνή Ανάπτυξη (USAID) στο υπουργείο Εξωτερικών, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο.
Η κίνηση αυτή εντάσσεται στη στρατηγική «Πρώτα η Αμερική» και αποσκοπεί στη βελτιστοποίηση της λειτουργίας του υπουργείου σε μια εποχή εντεινόμενου διεθνούς ανταγωνισμού.
Βασικά στοιχεία της αναδιοργάνωσης
Ο Μάρκο Ρούμπιο, σε επίσημη δήλωσή του, τόνισε ότι η αναδιάρθρωση θα επαναπροσδιορίσει τη δομή του Στέιτ Ντιπάρτμεντ από τη βάση, καλύπτοντας τόσο τις κεντρικές υπηρεσίες στην Ουάσιγκτον όσο και τις διπλωματικές αποστολές στο εξωτερικό.
«Η προσέγγιση αυτή στοχεύει στην ενίσχυση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας.
»Υπηρεσίες που επικεντρώνονται σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές θα συγχωνευτούν, πλεονάζουσες δομές θα καταργηθούν, ενώ προγράμματα που δεν εξυπηρετούν τα θεμελιώδη συμφέροντα της Αμερικής θα τερματιστούν», δήλωσε ο Ρούμπιο, όπως αναφέρει το Politico.
Η αναδιοργάνωση περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας νέας θέσης, του Συντονιστή για την Ξένη Βοήθεια και τις Ανθρωπιστικές Υποθέσεις, ο οποίος θα αναλάβει τις αρμοδιότητες του υφιστάμενου υφυπουργού Πολιτικής Ασφάλειας, Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Δημοκρατίας.
Σύμφωνα με ανώτερο στέλεχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που επικαλείται η The Washington Post, η νέα αυτή δομή θα επιτρέψει πιο συνεκτική διαχείριση των προγραμμάτων ξένης βοήθειας, μειώνοντας τη γραφειοκρατία και ενισχύοντας τη διπλωματική εστίαση.
Ενσωμάτωση της USAID και κριτική στη λειτουργία της
Ένα από τα πιο σημαντικά σημεία της αναδιοργάνωσης είναι η πλήρης ενσωμάτωση του Οργανισμού για τη Διεθνή Ανάπτυξη (USAID) στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Ο Ρούμπιο, ο οποίος ασκεί προσωρινά και καθήκοντα διαχειριστή της USAID, επέκρινε την «υπερτροφική» ανάπτυξη του οργανισμού τα τελευταία χρόνια, χαρακτηρίζοντάς τον «γραφειοκρατικό και ανεπαρκή» στην εκτέλεση της διπλωματικής αποστολής του.
«Η USAID έχει απομακρυνθεί από τον πυρήνα της αποστολής της, με αποτέλεσμα να μην ανταποκρίνεται στις σύγχρονες γεωπολιτικές προκλήσεις», ανέφερε ο Ρούμπιο, σύμφωνα με το Foreign Policy.
Το σχέδιο προβλέπει ότι πολλές από τις λειτουργίες της USAID θα μεταφερθούν σε περιφερειακές υπηρεσίες του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, με στόχο τη μείωση του διοικητικού κόστους και την καλύτερη ευθυγράμμιση με τις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ.
Η κίνηση αυτή έχει προκαλέσει αντιδράσεις από ορισμένους αναλυτές, οι οποίοι εκφράζουν ανησυχίες ότι η ενσωμάτωση μπορεί να υπονομεύσει την αυτονομία της ανθρωπιστικής βοήθειας, όπως σημειώνεται σε δημοσίευμα των The New York Times.
Επιπτώσεις και χρονοδιάγραμμα
Η αναδιοργάνωση επικεντρώνεται αρχικά στην έδρα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στην Ουάσιγκτον, αλλά δεν αποκλείεται να επεκταθεί αργότερα και στις διπλωματικές αποστολές στο εξωτερικό.
Οι υφυπουργοί έχουν προθεσμία 30 ημερών για να αξιολογήσουν τις επιπτώσεις της αναδιάρθρωσης, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής κατάργησης θέσεων εργασίας, σύμφωνα με πληροφορίες από το Reuters.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχει ήδη ενημερώσει το Κογκρέσο για το σχέδιο, όπως απαιτείται από τη νομοθεσία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ανακοίνωση του Ρούμπιο δεν περιλαμβάνει πληροφορίες για πιθανό κλείσιμο προξενείων των ΗΠΑ στο εξωτερικό, αν και ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι τέτοιες αποφάσεις ενδέχεται να εξεταστούν σε δεύτερο χρόνο, όπως αναφέρει το Axios.
Στρατηγική «Πρώτα η Αμερική»
Η αναδιοργάνωση αντικατοπτρίζει τη δέσμευση της κυβέρνησης Τραμπ να προσαρμόσει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ στις προτεραιότητες της ατζέντας «Πρώτα η Αμερική».
Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, η κίνηση αυτή αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας για την ενίσχυση της διπλωματικής επιρροής των ΗΠΑ σε ένα περιβάλλον αυξανόμενου γεωπολιτικού ανταγωνισμού, ιδίως με την Κίνα και τη Ρωσία.
Η κατάργηση προγραμμάτων που θεωρούνται «μη απαραίτητα» και η συγχώνευση υπηρεσιών αποσκοπούν στη μείωση του κόστους και την αύξηση της αποδοτικότητας, διασφαλίζοντας ότι οι πόροι κατευθύνονται σε δράσεις που προάγουν τα αμερικανικά συμφέροντα.