Φτωχοποίηση μεγάλου τμήματος της μεσαίας τάξης, που βίωσε -όπως και η υπόλοιπη κοινωνία- ένα βαρύ σοκ και αντιμετωπίζει πλέον με τεράστια αβεβαιότητα το μέλλον, το δικό της και των παιδιών της το συμπέρασμα έρευνας που παρουσιάστηκε πρόσφατα στο συνέδριο της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για το «Αβέβαιο μέλλον της ελληνικής μεσαίας τάξης».
Η έρευνα προσεγγίζει τη μεσαία τάξη με οικονομικά-εισοδηματικά κριτήρια και ως μεσαία στρώματα ορίζεται ο πληθυσμός του οποίου το διαθέσιμο εισόδημα κυμαίνεται από το 60% ως το 200% του διάμεσου διαθέσιμου εισοδήματος.
Όσα νοικοκυριά κερδίζουν κάτω από αυτό το εισοδηματικό όριο θεωρούνται «κατώτερη τάξη» και όσοι κερδίζουν πάνω από 200% του διάμεσου εισοδήματος ανήκουν στην «ανώτερη τάξη».
Διάμεσο είναι το εισόδημα που χωρίζει στα δύο την κατανομή του εισοδήματος: το 50% του πληθυσμού κερδίζει κάτω από αυτό το ποσό και το 50% πάνω απ’ αυτό. Είναι ένα μέγεθος που διαφέρει από τον μέσο όρο, καθώς δεν επηρεάζεται από τις ακραίες τιμές της εισοδηματικής κλίμακας.
Με βάση αυτή την προσέγγιση, τα μεσαία στρώματα στην Ελλάδα πλήθυναν θεαματικά την περίοδο της οικονομικής ανάπτυξης (1993-2008), για να συρρικνωθούν τα χρόνια της κρίσης, τροφοδοτώντας τις στρατιές των νεόπτωχων. Η έρευνα, που μελετά τις αλλαγές στη μεσαία τάξη πριν και μετά την κρίση, καταλήγει -μεταξύ άλλων- σε δύο βασικά συμπεράσματα: Πρώτον, στη φτωχοποίηση μεγάλου τμήματος της μεσαίας τάξης, που βίωσε -όπως και η υπόλοιπη κοινωνία- ένα βαρύ σοκ και αντιμετωπίζει πλέον με τεράστια αβεβαιότητα το μέλλον, το δικό της και των παιδιών της.
Χαρακτηριστικό είναι ότι 29% του πληθυσμού που το 2008 ανήκε στις μεσαίες και ανώτερες τάξεις, πέντε χρόνια μετά είχε πλέον εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχειας εκείνου του έτους. Εφόσον η πλειονότητα των νεόπτωχων προέρχεται από τα μεσαία στρώματα, η υπόθεση της «πόλωσης» της ταξικής δομής επιβεβαιώνεται.
Ένα δεύτερο σημαντικό συμπέρασμα είναι ότι, ενώ η μεσαία τάξη φτωχοποιείται, ταυτόχρονα μεγαλώνει η ψαλίδα μεταξύ των κατώτερων και των μεσαίων στρωμάτων. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει η έρευνα, το συγκριτικό μέγεθος των μεσαίων στρωμάτων έχει συρρικνωθεί κατά τη διάρκεια της κρίσης ως αποτέλεσμα της καθοδικής κοινωνικής κινητικότητας των μεσαίων νοικοκυριών.
Η μεσαία τάξη συρρικνώθηκε στη διάρκεια της κρίσης, όπως και αν τη μετρήσει κανείς. Ο πρώτος τρόπος μέτρησης λαμβάνει υπόψη ότι το διάμεσο εισόδημα συρρικνώθηκε κατά 35,8% την πενταετία 2008-2013 και ανακατασκευάζει τις κατώτερες, μεσαίες και ανώτερες τάξεις γύρω από το κατώτερο διάμεσο εισόδημα. Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, η μεσαία τάξη συρρικνώθηκε μόλις κατά 3,1 ποσοστιαίες μονάδες από το 2008 ώς το 2013.
.
