Αναλυτικότερα ρυθμίζεται η διαδικασία εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών μέσω εργοσήμου με βάση το καθεστώς ασφαλιστικών εισφορών που ισχύει από 01.01.2020 (όταν τέθηκε σε εφαρμογή το νέο σύστημα ασφαλιστικών κατηγοριών του ν. 4670/2020).
Κατά την εκκαθάριση των ασφαλιστικών εισφορών μέσω εργοσήμου ελέγχεται εάν οι ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί μέσω εργοσήμου καλύπτουν τις ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στην ασφαλιστική κατηγορία, που έχει επιλέξει ο ασφαλισμένος, με ελάχιστη την εισφορά της 1ης ασφαλιστικής κατηγορίας, για το σύνολο των κλάδων ασφάλισης (κύρια σύνταξη, υγειονομική περίθαλψη για παροχές σε είδος και σε χρήμα, Λογαριασμός Αγροτικής Εστίας), όπως αυτές προβλέπονται στα άρθρα 40 και 41 παρ. 5 του ν. 4387/2016, όπως αντικαταστάθηκαν με τα άρθρα 36 και 37 του ν. 4670/2020. Σε περίπτωση ασφαλισμένου που υπάγεται για πρώτη φορά στην ασφάλιση του π. ΟΓΑ, επιλέγεται υποχρεωτικά η πρώτη ασφαλιστική κατηγορία.
Έτσι από 1ης.1.2020 ο χρόνος ασφάλισης από εργόσημο του πρώην Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ) υπολογίζεται ως εξής:
α) Χρόνος ασφάλισης άνω των 150 ημερών ασφάλισης
Εάν από το εργόσημο προκύπτει χρόνος ασφάλισης για ολόκληρο το έτος (ημέρες εργασίας άνω των 150), ελέγχεται εάν οι καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές καλύπτουν τις ασφαλιστικές εισφορές που προβλέπονται στο άρθρο 40 και την παρ. 5 του άρθρου 41 του ν. 4387/2016 (Α’ 85), για κύρια σύνταξη, υγειονομική περίθαλψη (παροχές σε είδος και σε κατηγορία που έχει επιλέξει ο ασφαλισμένος, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στις ανωτέρω διατάξεις, αναγόμενες σε δωδεκάμηνη βάση. Σε περίπτωση πρώτης υπαγωγής στην
ασφάλιση του πρώην Ο.Γ.Α., ο ασφαλισμένος κατατάσσεται αυτομάτως στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία του άρθρου 40 και της παρ. 5 του άρθρου 41 του ν. 4387/2016.
Εάν οι καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές δεν καλύπτουν τις ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στην ασφαλιστική κατηγορία στην οποία κατατάσσεται ο ασφαλισμένος, η σχετική διαφορά αναζητείται.
Εάν οι καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές υπερκαλύπτουν τις ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στην ασφαλιστική κατηγορία στην οποία κατατάσσεται ο ασφαλισμένος, το υπερβάλλον ποσό επιστρέφεται σύμφωνα με το άρθρο 104 του ν. 4387/2016.
β) Χρόνος ασφάλισης κάτω των 150 ημερών ασφάλισης
Εάν από το εργόσημο προκύπτει χρόνος ασφάλισης για μήνες ασφάλισης (ημέρες εργασίας κάτω των 150), ελέγχεται εάν οι καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές καλύπτουν τις ασφαλιστικές εισφορές του άρθρου 40 και της παρ. 5 του άρθρου 41 του ν. 4387/2016, για κύρια σύνταξη, υγειονομική περίθαλψη (παροχές σε είδος και σε χρήμα) και Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας (ΛΑΕ), που αντιστοιχούν στην ασφαλιστική κατηγορία που έχει επιλέξει ο ασφαλισμένος, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στις ανωτέρω διατάξεις, για τους μήνες ασφάλισης που έχουν προκύψει σύμφωνα με τις παρ. 3, 4 και 5 του παρόντος. Σε περίπτωση πρώτης υπαγωγής στην ασφάλιση του πρώην Ο.Γ.Α., ο ασφαλισμένος κατατάσσεται αυτομάτως στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία του άρθρου 40 και της παρ. 5 του άρθρου 41 του ν. 4387/2016.
Εάν οι καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές δεν καλύπτουν τις ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στην ασφαλιστική κατηγορία στην οποία κατατάσσεται ο ασφαλισμένος, η σχετική διαφορά αναζητείται.
Εάν οι καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές υπερκαλύπτουν τις ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στην ασφαλιστική κατηγορία στην οποία κατατάσσεται ο ασφαλισμένος, το υπερβάλλον ποσό επιστρέφεται σύμφωνα με το άρθρο 104 του ν. 4387/2016 (Α’ 85).
γ) Εάν τα πρόσωπα ασκούν παράλληλα και άλλη δραστηριότητα, για την οποία, βάσει γενικών, ειδικών ή καταστατικών διατάξεων, προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης στον πρώην Ο.Γ.Α., οι καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές μέσω εργοσήμου αξιοποιούνται για την εξόφληση των ασφαλιστικών εισφορών του τρέχοντος έτους βάσει της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στο άρθρο 40 και την παρ. 5 του άρθρου 41 του ν. 4387/2016.
Εάν οι καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές, με συνυπολογισμό εκείνων που έχουν καταβληθεί μέσω εργοσήμου, δεν καλύπτουν τις ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στην ασφαλιστική κατηγορία στην οποία κατατάσσεται ο ασφαλισμένος, η σχετική διαφορά αναζητείται.
Εάν οι καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές, με συνυπολογισμό εκείνων που έχουν καταβληθεί μέσω εργοσήμου, υπερκαλύπτουν τις ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στην ασφαλιστική κατηγορία στην οποία κατατάσσεται ο ασφαλισμένος, το υπερβάλλον ποσό επιστρέφεται σύμφωνα με το άρθρο 104 του ν. 4387/2016.
δ) Εάν τα πρόσωπα ασκούν παράλληλα και άλλη δραστηριότητα, μισθωτή ή μη μισθωτή, για την οποία, βάσει γενικών, ειδικών ή καταστατικών διατάξεων, όπως ισχύουν, προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης σε άλλον πρώην φορέα ασφάλισης (πλην Ο.Γ.Α.) ή το Δημόσιο, έχει εφαρμογή το άρθρο 36 του ν. 4387/2016. Για την εφαρμογή των ανωτέρω ρυθμίσεων αρχικά καθορίζεται ο χρόνος ασφάλισης που προκύπτει βάσει εργοσήμου και στη συνέχεια εφαρμόζεται το άρθρο 36 του ν. 4387/2016. Ο σχετικός χρόνος ασφάλισης θεωρείται χρόνος από άσκηση μη μισθωτής δραστηριότητας.
ε) Σε περίπτωση που κατ’ εφαρμογή των ρυθμίσεων της παρούσας παραγράφου προκύπτει υποχρέωση καταβολής εισφορών, αυτές βαρύνουν τον ασφαλισμένο και εξοφλούνται σε πέντε (5) κατ’ ανώτατο όριο ισόποσες μηνιαίες δόσεις. Το ποσό κάθε μηνιαίας δόσης δεν μπορεί να είναι μικρότερο των πενήντα (50) ευρώ. Σε περίπτωση που κατ’ της παρούσας παραγράφου προκύπτει ποσό για επιστροφή, αυτό επιστρέφεται στον ασφαλισμένο σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στο άρθρο 104 του ν. 4387/2016.
