Νέο Ασφαλιστικό: Έρχονται αυξήσεις στις επικουρικές – Τι θα γίνει με τα αναδρομικά

Το νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή έως τον Δεκέμβριο – Αυξημένα ποσοστά ανταποδοτικότητας για μεγάλο αριθμό συνταξιούχων – Αποσύνδεση των εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών από το εισόδημα

Εννέα διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου για συντάξεις και εισφορές, προτίθεται να αλλάξει η κυβέρνηση με το νέο ασφαλιστικό που αναμένεται να έρθει στη Βουλή το αργότερο μέσα στον Δεκέμβριο, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Ελεύθερου Τύπου. Παράλληλα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Έθνους για το ίδιο θέμα, το νομοσχέδιο θα προβλέπει επανυπολογισμό και των παλαιών συντάξεων

Οι στόχοι των αλλαγών που σύμφωνα με πληροφορίες άρχισαν να συζητούνται και να επεξεργάζονται, στο υπουργείο Εργασίας, είναι, πρώτον, να μην υπάρξουν μειώσεις συντάξεων και, δεύτερον, να δοθούν οι αυξήσεις που αντέχει το ασφαλιστικό με τα νέα ποσοστά ανταποδοτικότητας που θα είναι αυξημένα για μεγάλο αριθμό συνταξιούχων.

Οι διατάξεις του καταργημένου από το Συμβούλιο της Επικρατείας νόμου 4387/2016 (του νόμου Κατρούγκαλου δηλαδή) που πρέπει να αντικατασταθούν με νέες ρυθμίσεις, έχουν κωδικοποιηθεί εν όψει της κατάρτισης του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου και είναι οι εξής, σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο:

1. Αρθρο 8, ως προς τα ποσοστά αναπλήρωσης που θα ισχύουν εφεξής για την ανταποδοτική σύνταξη.

2. Αρθρο 14, ως προς τον επανυπολογισμό των παλαιών συντάξεων που θα πρέπει να γίνει από την αρχή με βάση τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης.

3. Αρθρο 28, για την ανταποδοτική σύνταξη και τη σύνδεση και υπολογισμό της με τις εισφορές των μη μισθωτών.

4. Αρθρο 33, ως προς τον επανυπολογισμό των παλαιών συντάξεων όλων των ταμείων και των ελευθέρων επαγγελματιών που θα πρέπει να γίνει με βάση τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης που θα καθορίσει ο νέος νόμος.

5. Αρθρο 98, ως προς τις παροχές του ΕΤΕΑΕΠ και κυρίως ως προς τον υπολογισμό των νέων επικουρικών συντάξεων και ως προς τις μειώσεις των επικουρικών που είχαν άθροισμα άνω των 1.300 ευρώ μαζί με τις κύριες και ακυρώθηκαν ουσιαστικά με την απόφαση του ΣτΕ.

6. Αρθρο 39, ως προς τις εισφορές ελευθέρων επαγγελματιών και αυτοαπασχολουμένων και κυρίως ως προς τον τρόπο υπολογισμού των εισφορών και του ποσοστού (σ.σ.: ή ποσού) που θα χρησιμοποιηθεί από εδώ και στο εξής σε αντιδιαστολή με τις επιβαρύνσεις που ισχύουν για τους μσθωτούς.

7. Αρθρο 39Α, ως προς τις νέες εισφορές των νέων επιστημόνων (γιατρών, μηχανικών, δικηγόρων) και τη βάση υπολογισμού τους σε αντιδιαστολή με τις εισφορές των μισθωτών.

8. Αρθρο 40, ως προς τον τρόπο υπολογισμού των εισφορών για τους αγρότες.

9. Αρθρο 41, ως προς το ποσοστό εισφορών υγειονομικής περίθαλψης που θα πρέπει να καταβάλλουν από εδώ και στο εξής οι μη μισθωτοί, δηλαδή οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι επιστήμονες και οι αγρότες.

Ελπίδες για τα αναδροµικά του «ακάλυπτου» 10µήνου

Τα αναδροµικά 10µήνου, σύμφωνα με το Έθνος, µπαίνουν στο µικροσκόπιο από τις παλαιές περικοπές του 2012 (Νόµοι 4051 και 4093) που κρίθηκαν το 2015 αντισυνταγµατικές. Ειδικοί και καθηγητές της Κοινωνικής Ασφάλισης βλέπουν φραγµό στα παλαιά αναδροµικά µετά τον Μάιο του 2016, µε βάση την τωρινή απόφαση του ΣτΕ.

Η πλήρης εικόνα θα διαφανεί από τις καθαρογραµµένες αποφάσεις, αλλά φαίνεται πως οι περισσότερες πιθανότητες επιστροφών από αναδροµικά σε κύριες και επικουρικές συγκεντρώνονται στο 10µηνο που µεσολαβεί ανάµεσα στην προηγούµενη απόφαση του ΣτΕ (Ιούνιος 2015) και την ψήφιση του νόµου Κατρούγκαλου (Μάιος 2016).

Σε αυτούς τους 10 µήνες επικεντρώνουν τα σενάρια για ενδεχόµενες επιστροφές, σύµφωνα πάντα µε τις δηµοσιονοµικές αντοχές της ελληνικής οικονοµίας και υπό την αίρεση της τελικής εικόνας του δικαστικού θρίλερ. Το κόστος, άλλωστε, ακόµη και γι’ αυτή την περίοδο είναι δυσβάσταχτο, καθώς ανέρχεται σε 2,1 δισ. ευρώ µόνο από τις περικοπές. Αν συµπεριληφθούν και τα δώρα, τότε φτάνει στα 4 δισ. Ο υπουργός Εργασίας, Γ. Βρούτσης, έχει δηλώσει πάντως πως όλοι όσοι δικαιούνται αναδροµικά θα ικανοποιηθούν πλήρως πάντα υπό την αίρεση των δυνατοτήτων της ελληνικής οικονοµίας.

Οι δύο «τοµές» για κύριες και επικουρικές
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Έθνους, οι μεταρρυθμίσεις που έρχονται µε το ασφαλιστικό νοµοσχέδιο περιλαµβάνουν:

1. Νέο υπολογισµό κύριων συντάξεων, µε αιχµή τις αυξήσεις στους συντελεστές αναπλήρωσης και στόχο τη βελτίωση της ανταποδοτικότητας. Ηδη ετοιµάζεται αναλογιστική µελέτη για τον νέο υπολογισµό που θα πρέπει να προβλέπει καλύτερη ανταποδοτικότητα της σύνταξης. Επανεκκίνηση πρέπει να γίνει και στον επανυπολογισµό παλαιών συντάξεων, ενώ εκτός µεταρρυθµιστικού πλαισίου αναµένεται να µείνει η Εθνική Σύνταξη. Κερδισµένοι από τη βελτίωση των συντελεστών αναπλήρωσης θα είναι όσοι αποχωρούν ή αποχώρησαν µε πολλά χρόνια ασφάλισης ή και όσοι έχουν καταβάλει αυξηµένες εισφορές, καθώς δεν αποκλείεται οι τελικές ρυθµίσεις να είναι συνδυασµός των δύο παραγόντων. Η αύξηση της ανταποδοτικής σύνταξης εκτιµάται πως «ψαλιδίζει» την υποανταποδοτικότητα και ενισχύει το κίνητρο ασφάλισης, καθώς µετά την 25ετία-30ετία και ιδιαίτερα για όσους αποχωρούν µε υψηλές συντάξιµες αποδοχές, οι συντάξεις είναι σήµερα προοδευτικά υποανταποδοτικές. Από την πριµοδότηση της ανταποδοτικότητας ευνοούνται:

Παλαιοί συνταξιούχοι που είχαν αποχωρήσει πριν από τον νόµο Κατρούγκαλου (13/5/2016), µε πολλά έτη ασφάλισης ή και µεγάλο όγκο εισφορών. Το ανταποδοτικό τµήµα της επανυπολογισµένης σύνταξης έχει κανονιστεί µε τα ποσοστά αναπλήρωσης του Νόµου 4387/2016. Οσοι εµπίπτουν στην αυξηµένη ανταποδοτικότητα θα πρέπει να λάβουν από τον Νοέµβριο υψηλότερη ανταποδοτική σύνταξη και µικρότερη προσωπική διαφορά. Στην πράξη θα λάβουν γρηγορότερα απ’ ό,τι υπολόγιζαν αυξήσεις στην τσέπη, καθώς η προσωπική διαφορά -που θα είναι τελικά µικρότερη- θα συµψηφιστεί γρηγορότερα µε τις γενικές αυξήσεις που θα δίνονται από το 2023 και µετά. Τα εκκαθαριστικά του επανυπολογισµού θα εκδοθούν -όπως έχει δεσµευθεί η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας- σταδιακά µέχρι και για την καταβολή της σύνταξης Οκτωβρίου µε τον παλιό τρόπο. Ακολούθως, ο επανυπολογισµός θα αλλάξει και τα εκκαθαριστικά του Νοεµβρίου θα αποτυπώνουν, όταν δηµοσιευθούν, τον νέο τρόπο επανυπολογισµού.

Νέοι συνταξιούχοι που έχουν αποχωρήσει µε τον νόµο Κατρούγκαλου µετά τον Μάιο του 2016 και έχουν λάβει σύνταξη. Οσοι εµπίπτουν στην αυξηµένη ανταποδοτικότητα θα πρέπει να λάβουν υψηλότερη ανταποδοτική σύνταξη όχι αναδροµικά από τη συνταξιοδότησή τους, αλλά από τις καταβολές Νοεµβρίου και µετά (εφόσον το νοµοσχέδιο ψηφιστεί τέλη ∆εκεµβρίου, θα έχουν πιθανότατα δύο µήνες αναδροµικών). Αυτοί θα δουν άµεσα αυξήσεις στα καθαρά ποσά.
Νέοι συνταξιούχοι που θα φύγουν από το 2020 και µετά και θα λάβουν απευθείας τις νέες συντάξεις. ∆υσκολότερη θα είναι η εξίσωση για τις συντάξεις που έχουν εκδοθεί τη µεταβατική τριετία του νόµου Κατρούγκαλου, µεταξύ 2016 και 2018, και διατηρούν 50%, 33% ή 25% της «προσωπικής διαφοράς» επειδή είχαν µείωση άνω του 20% σε σύγκριση µε τον προ 2016 τρόπο υπολογισµού.

2. Νέες επικουρικές χωρίς τις µειώσεις βάσει του πλαφόν των 1.300 ευρώ. Αναπροσαρµογή των παλαιών επικουρικών που επανυπολογίστηκαν και κόπηκαν το 2016 µε βάση το πλαφόν των 1.300 ευρώ θα φέρει το ασφαλιστικό νοµοσχέδιο. Η κατάργηση των περικοπών από το ΣτΕ «µετράει» από τις καταβολές του Νοεµβρίου. Σύµφωνα µε πληροφορίες, τα αναδροµικά που θα µαζευτούν µέχρι την ψήφιση του νοµοσχεδίου -µέχρι τότε οι επικουρικές θα συνεχίσουν να καταβάλλονται ως έχουν- θα επιστραφούν σε αυτούς που τα δικαιούνται.

Αποσύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών από το εισόδημα. Με το νέο καθεστώς, αναφέρει ο Ελεύθερος Τύπος εξετάζεται να επανέλθει το παλιό σύστημα εισφορών με ασφαλιστικές κλάσεις. Μια από τις επιλογές που εξετάζονται είναι οι κλάσεις με τις νέες εισφορές να έχουν περισσότερες κλίμακες ώστε να δίδεται στους επαγγελματίες η δυνατότητα να παίρνουν την εισφορά που επιθυμούν και μπορούν να πληρώνουν ανεξάρτητα από το αν έχουν μικρό ή μεγάλο εισόδημα. Σε κάθε περίπτωση όμως, θα θεσμοθετηθεί μια ελάχιστη εισφορά που ενδεχομένως να είναι χαμηλότερη από τα σημερινά 185 ευρώ που χρεώνονται ως βάση εκκίνησης των εισφορών στους επαγγελματίες. Για παράδειγμα, στο νέο σύστημα μπορεί η χαμηλή εισφορά (βάση) να ξεκινά από τα 120 ευρώ με διαβάθμιση κλίμακας ανά 20 ή ανά 30 ευρώ.